''Camileri gazino yaptılar''

4 Mayıs 2012 Cuma günü yayınlandı Tek parti döneminde satılan ya da başka amaçlarla kullanılan camilerin gündeme gelmesi tarihçileri harekete geçirdi.

Bu konuda detaylı araştırma yapan Tarihçi Mustafa Armağan , Sirkeci Garı’nın arkasında bulunan Merzifonlu Karamustafa Paşa Camii’nin yıkılarak yerine gazino yapıldığını söyledi .

Armağan , Sofular Camii’nin düğün salonu , Sultanahmet Camii’nin de asker alma dairesi yapıldığını belirtti .

Armağan , günümüzde minare kalıntıları bulunan Yedikule’deki İlyas Çelebi Camii’nin ise satılığa çıkarıldığını belgelerle ortaya koydu . Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın , bir dönem Türkiye’de camilerin satılmasıyla ilgili yaptığı açıklamalar tarihçileri harekete geçirdi . Yıkılan , satılan ya da başka amaçla kullanılan camiler hakkında araştırma yapan Mustafa Armağan , Cihan Haber Ajansı’na açıklamalarda bulundu . 1925 ile 1950 yılları arasında , tek parti döneminde cami satışı gibi uygulamaların hayata geçirildiğini anlatan Armağan , “Başbakan , tek parti devrinde yıkılan , satılan , devredilen ya da başka amaçla kullanılan cami , mescit , türbe , medrese bunların toplamını 3 bin 500 olarak açıkladı .

Bu rakamın içinde yıkılanlar yok . Bugün artık izi belli olmayan eserler buna dahil değil . Bunun esası 1932 yılında çıkarılan bir kanuna dayanıyor . Bu kanun şunu getiriyor ; bir caminin çevresinde , bir mahallede 500 metreye yakın camiler varsa bunlar iptal edilecek , bir cami bir mahalleye yeterli . Dolayısıyla sur içinde birbirine yakın camiler kapatılıyor . Kapatılanlar ne olacak meselesi gündeme geliyor . Milli servet denilerek kiraya veriliyor , satılıyor , parti çevresinde bir takım kodamanlara tahsis ediliyor . Ya da Cumhuriyet Halk Partisi il binası yapılan , halkevi yapılan pek çok cami örneğini biliyoruz . ” diye konuştu .

Bazı camilerin ahır olarak da kullanıldığını dile getiren Armağan , “Silivrikapı’da Sitti Hatun Mescidi kiraya verilmiş ve kiracı burayı ahır olarak kullanmış . İzmir Seferihisar’da Kasım Çelebi Camii yine ahır olarak kullanılmış . Adana’da Yeşil Mescid’in de ahır olarak kullanıldığını biliyoruz . Bursa’da Molla Arap Camii askeriyeye tahsis ediliyor . Askeriye atlarını bağlamak için cemaate kapatarak etrafını çeviriyor . ” dedi .

‘CAMİYİ İÇKİLİ GAZİNO YAPIP ‘ANADOLU SAZEVİ’ İSMİNİ VERMİŞLER’ Fatih’te Sofular Camii’nin bir zamanlar düğün salonu olarak kullanıldığını anlatan Armağan , “Yaşlı bir insan ile konuştum . Kendisi o caminin içinde düğüne gittiğini söyledi .

Düğün salonu nerede , cami nerede? İçinde oynanılan , davul zurna çalınan bir mekan . Sirkeci Garı’nın üzerinde bir cami var . Eskiden ' Vezir Camii ' diye bilinir . Merzifonlu Karamustafa Paşa Camii bugün . Bu 80’lerden önce yoktu . Orası içkili bir gazino yapılmıştı . ‘Anadolu Sazevi’ diye bir ismi de vardı . Cami yıkıldı buraya içkili gazino yapıldı . Rahmetli Özal bunu öğrenince hemen talimat veriyor . Bunun yıkılması ve yerine Aydın Yüksel’in mimarisi ile geleneksel Osmanlı mimarisi tarzında bir eser ortaya konuldu . ” ifadelerini kullandı .

‘SULTANAHMET CAMİİ’Nİ KAPATIP , ASKER ALMA DAİRESİ YAPTILAR’ Sultanahmet Camii’nin 1940 - 46 yılları arasında kapalı kaldığını dile getiren Armağan , “İçerisi asker alma dairesi yapıldı . Oraya gitmiş olan insanlarla görüştüm . Şunu söylüyorlar ; ‘Biz gittik , bizi dışarıya bırakmıyorlar , tuvaletimizi dahi caminin içine yapmak durumunda kaldık . ’ 3 - 4 gün orada kalıyorlar ve sevkıyat oluyor . Burada sanat eserinin tahribi söz konusu . Aynı zamanda sanata hakaret söz konusu . ” dedi .

‘FRANSIZLAR’IN YIKMADIĞI CAMİYİ BİZİM YÖNETİMİMİZ YIKMIŞ’ Hatay’da da geçmişte benzer uygulamaların yaşandığını kaydeden Armağan şöyle konuştu : “Fransızlar bunu yapmamışlar . Camileri yıkıp satmamışlar . Türk askeri giriyor ve Hatay’ı anavatana bağlıyoruz . Önce ezanı yasaklıyoruz . Fransızların yasaklamadığı ‘Allahuekber’i bizim yönetimimiz yasaklıyor . Fransızların yıkmadığı camileri bizimkiler yıkıyor , onların yok etmediği Osmanlı mezarlarını bizim Türk yöneticiler yok ediyor . Gazete ilanlarına bakıyoruz . 300 liraya camiler satılığa çıkarılıyor . ” DÖNEMİN GÖRGÜ TANIĞI : BURADA HER MELANET VARDI Sirkeci’de yaşayan ve çocukluk döneminde Merzifonlu Koca Mustafa Paşa Camii’nin bulunduğu yeri hatırladığını söyleyen Murat Şengöçen , “Bu caminin yerinde ' Anadolu Saz ' diye bir batakhane vardı . Kadınlar içki içiyordu . Satış oluyordu . Özal döneminde eski haline çevrildi . Burada içki içiliyordu , kadın pazarlanıyordu ; her melanet vardı . ” ifadelerini kullandı .