28 Şubat soruşturması
12 Mart 2013 Salı günü yayınlandı
Dönemin Genelkurmay Başkanı Orgeneral İsmail Hakkı Karadayı'nın 1 numaralı şüpheli olduğu 28 Şubat iddianamesi tamamlandı.
Ankara Cumhuriyet Savcısı Mustafa Bilgili, 28 Şubat sürecinde Refahyol hükümetinin düşürülmesine teşebbüs edildiği iddiasıyla başlatılan soruşturmada iddianameyi tamamladı. İddianamede, 76 'sı tutuklu 100 “şüpheli”, 400 “müşteki” yer aldı. Eski Genelkurmay Başkanı Hüseyin Kıvrıklıoğlu 'nun “Bin yıl sürecek” dediği 28 Şubat süreciyle ilgili iddianamenin 1100 sayfa olduğu öğrenildi. İddianamenin bir numaralı şüphelisi, Kıvrıkoğlu 'ndan önce Genelkurmay Başkanlığı koltuğunda oturan emekli Orgeneral İsmail Hakkı Karadayı olurken, Necmettin Erbakan 'ın Refahyol hükümetindeki ortağı eski DYP Lideri Tansu Çiller bir numaralı “müşteki” sırasında yer aldı. Görevdeki 1. Ordu Komutanı Orgeneral Yalçın Ataman da 100 şüpheli arasında yer aldı. Bilgili 'nin önce başsavcılığa vereceği iddianame sonra mahkemeye sunulacak.
Milliyet'in haberine göre; 28 Şubat soruşturması, Nisan 2011 'de suç duyuruları üzerine başlatıldı. Soruşturma için kamuoyunda Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç 'a yönelik suikast iddialarına ilişkin “Kozmik Oda” soruşturmasını da yürüten savcı Bilgili görevlendirildi. Bilgili 'nin soruşturmasına Genelkurmay Başkanlığı 'ndan gönderilen Batı Çalışma Grubu 'na ilişkin belgeler yön verdi. Bunlar arasında, 10 Nisan 1997 tarihli Batı Çalışma Grubu (BÇG) oluşturulması, Harekat Başkanı Korgeneral Çetin Doğan imzalı BÇG teşkilat yapısı, BÇG 'nin fiziki çalışma alanı, 29 Nisan 1997 tarihli BÇG rapor sistemi, 6 Mayıs 1997 tarihli Batı Harekat Konsepti, 29 Mayıs 1997 tarihli BÇG eylem planı belgeleri yer aldı.
7 Nisan 1997 tarihli toplantı
Yine Genelkurmay 'dan gönderilen 7 Nisan 1997 tarihli belgede, Genelkurmay 2. Başkanı, J Başkanları (J-7 hariç), Kuvvet Harekat Başkanları, Jandarma Genel Komutanlığı Harekat Başkanı, GENSEK, Özel Kuvvetler Komutanlığı Daire Başkanları, Adli Müşavir ve ilgili proje subaylarının katıldığı “İrtica Konusunda Alınacak Tedbirler Konulu Toplantı” tutanak sureti de dosyada yer aldı.
Bu tutanakta, “10 emekli general bir araya gelse, muhtıra verseler... 28 Şubat kararlarının uygulanması için muhtıra verelim... savunmayalım taarruz edelim, halkı yanımıza değil önümüze alalım... Hükümetin istifası öncelikle şarttır... Gelecek hükümette bize müzakir bakanlar olmalıdır... Kriz yönetimi oluşturalım... taarruzi psikolojik harekat yapalım... Basına hakimiyet sağlanmalıdır... İlk aşamada hükümet değişimi gereklidir... Batı Çalışma Grubu kurulmuştur...” ifadelerinin yer aldığı anlaşıldı.
12 dalga, 76 tutuklu
Bilgili, ilk gözaltı talimatını BÇG Kriz Masası ve BÇG 'ye giriş kartı verilen askerlere yönelik olarak 12 Nisan 2012 'de verdi. İlk dalgada gözaltına alınan 28 kişiden 9 'u 14 Nisan 'da tutuklandı. İlk gözaltı dalgasını, 19 Nisan, 25 Nisan, 8 Mayıs, 28 Mayıs, ve 22 Haziran, 3 Ocak, 13-14 Ocak tarihlerinde yapılan operasyonlar izledi. Tüm bu operasyonlar sonucu, tümü emekli 10 orgeneral, 1 oramiral, 10 korgeneral, 2 koramiral, 10 tümgeneral, 6 tuğgeneral, 20 albay, 2 binbaşı, 2 yüzbaşı ile tümü muvazzaf olmak üzere 5 tuğgeneral, 6 albay, 1 astsubay ve tek sivil olan eski YÖK Başkanı Kemal Gürüz tutuklanarak, Sincan F Tipi Cezaevine gönderildi.
Soruşturma sürerken, 28 Şubat döneminde Refahyol hükümetinin ortağı eski DYP Lideri Tansu Çiller, RP 'den milletvekili seçilip Meclis 'e giren ancak başörtüsü nedeniyle yemin etmesi engellenen Merve Kavakçı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığından sızdırılan BÇG belgelerini dönemin İçişleri Bakanı Meral Akşener 'e ulaştıran eski İstihbarat Daire Başkanı Bülent Orakoğlu ile Akşener, belgeleri sızdırdığı iddiasıyla açılan “Köstebek” davasının 1 numaralı sanığı Kadir Sarmusak ve eski RP 'lilerin de aralarında bulunduğu bir çok siyasetçi mağdur sıfatıyla ifade verdi. Çiller, savcılıkta kendisine BÇG belgelerinin gösterilmesi üzerine, “Ben bu belgeleri görünce çok şaşırdım. Dört bir yanımın bu kadar kuşatıldığını bilmiyordum” dedi.
Meclis komisyonu kuruldu
Savcılık soruşturması sürerken, aynı zamanda Meclis 'te kurulan Darbe ve Muhtıraları Araştırma Komisyonu 'da 28 Şubat sürecine ilişkin birçok kişiyi dinledi. Komisyon, raporunu tamamladıktan sonra savcılığa da gönderdi.
Soruşturma sürerken Çevik Bir, “Karadayı da soruşturma kapsamına alınmalıdır” diyerek cezaevinden savcılığa yazı yazdı. Savcı Bilgili, 3 Ocak 2013 'te dönemin Genelkurmay Başkanı emekli Orgeneral İsmail Hakkı Karadayı hakkında gözaltı talimatı verdi.
İstanbul 'da gözaltına alınan Karadayı, savcılık tarafından tutuklanması istemiyle sevkedildiği özgürlük hakimliğinden tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. Karadayı 'nın, ifadesinde, şeref madalyası sahibi olduğunu, TSK 'nın iç politikanın dışında olduğunu, bugüne kadar darbelerin neler getirdiğini gördüğünü, parti kapatmanın silahlı kuvvetlerin işi olmadığını, Sincan 'da tankların yürümesinden haberi olmadığını savunarak, “28 Şubat döneminde hükümete hiçbir baskımız olmadı. 28 Şubat bana göre bir darbe değildir, darbe hazırlığı da yoktur” dediği anlaşıldı.
Bir ve Özkasnak ilk '10 şüpheli 'de
Milliyet 'in aldığı bilgiye göre Bilgili, Nisan 2011 'de başlattığı soruşturmada iddianameyi tamamladı. Önümüzdeki günlerde önce Terörle Mücadele Kanunu 'nun (TMK) 10. maddesiyle görevli Ankara Cumhuriyet Başsavcıvekili Murat Esen 'e sunulacak iddianame daha sonra Ankara 13. Ağır Ceza Mahkemesi 'ne gönderilecek. Mahkemeye gönderilmesiyle birlikte iddianame UYAP sistemine yüklenecek.
UYAP 'a yükleme sırasında bir değişiklik olmazsa iddianamenin 1 numaralı “şüpheli”si, dönemin Genelkurmay Başkanı emekli Orgeneral İsmail Hakkı Karadayı olacak. İddianamede 76 'sı tutuklu olmak üzere toplam 100 şüpheli yer alacak. İlk 10 “şüpheli” arasında Karadayı 'nın yanısıra Çevik Bir, Erol Özkasnak, Fevzi Türkeri, Çetin Saner, Kenan Deniz gibi isimler bulunacak. İddianamede, 1. Ordu Komutanı Orgeneral Yalçın Ataman da 100 “şüpheli” arasında yer alacak.
Hedeftekiler müşteki oldu
İddianamenin bir numaralı “müşteki”si, Refahyol hükümetinin ortağı eski DYP Lideri Tansu Çiller olacak. İddianamede, Çiller 'in yanısıra, Kavakçı, Akşener, eski bakanlardan Hasan Celal Güzel, eski RP 'li milletvekilleri, 30 Ocak 1997 'de Sincan Belediyesi 'nde cihat çağrılarının yapıldığı Kudüs gecesini düzenleyen dönemin RP 'li Belediye Başkanı Bekir Yıldız, Bülent Orakoğlu, Kadir Sarmusak ile BÇG tarafından mağdur edildiği öne sürülen öğretmenler ile kamu görevlilerinden oluşan 400 kişi “müşteki” olacak.
Erdoğan müdahil olabilecek
İddianamede, 28 Şubat döneminde fişlendikleri ve takip edildikleri iddia edilen Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu gibi siyasetçilere “müşteki”ler arasında yer verilmeyeceği ancak mahkemenin iddianameyi kabul etmesinin ardından 28 Şubat 'ta mağdur olduklarının iddia edenlerin “müdahillik” dilekçesi verebilecekleri belirtildi.
Tek suç var: Eski TCK 147
İddianamede, şüphelilere BÇG kapsamında yapıldığı iddia edilen fişlemeler de dahil olmak üzere tek bir suçun yöneltileceği bildirildi. İddianamede, tüm şüphelilerin, suç tarihinde yürürlükte olan 765 sayılı eski TCK 'nın 147. maddesine muhalefetle suçlanacağı bildirildi. Söz konusu maddede, “Türkiye Cumhuriyeti İcra Vekilleri Heyetini cebren iskat veya vazife görmekten cebren menedenlerle bunları teşvik eyliyenlere ağırlaştırılmış müebbet ağır hapis cezası hükmolunur” deniliyor.
1. ordu komutanı 'na tatil günü sorgu
“Soruşturma tamamlandı” derken, 3 Mart 2013 pazar günü adliyenin tatil olduğu bir gün de 1. Ordu Komutanı Orgeneral Yalçın Ataman 'ın şüpheli sıfatıyla ifadesinin alındığı ortaya çıktı. Ataman, savcı Bilgili tarafından 28 Şubat döneminde Genelkurmay 'dan gönderilen belgeye göre 7 Nisan 1997 tarihli toplantıya katılmakla suçlandı. Ataman, söz konusu tarihte daire başkanı olduğunu, söz konusu toplantıya katılmadığını, BÇG 'den bilgisinin olmadığını, Genelkurmay 'ın düzenlediği brifinglere katıldığını ancak brifing vermediğini söyledi.
Ataman, savcı tarafından serbest bırakıldı ancak hakkında yurtdışına çıkış yasağı talebinde bulunuldu. Özgürlük hakimliği savcılığın yurtdışına çıkış yasağı talebini reddetti.
İyigün 'ün takma adı 'çift beyinli '
Savcı Bilgili, Karadayı 'dan sonraki süreçte, Genelkurmay 'dan gönderilen Çevik Bir başkanlığında general ve amirallerin de katıldığı BÇG 'nin konuşulduğu 7 Nisan 1997 tarihli toplantı ile Sincan 'da tankların yürütülmesi üzerinde durdu. Bu kapsamda, 20 tank ve 15 zırhlı aracın Sincan 'da yürütüldüğü 4 Şubat 1997 'de Zırhlı Birlikler Tümen Komutanı olan eski Kara Kuvvetleri Komutanı emekli Orgeneral Erdal Ceylanoğlu ile Ceylanoğlu 'nun başında bulunduğu tümene tankların yürütülmesi emrini verdiği iddia edilen Türk Silahlı Kuvvetleri 'ndeki takma adı “çift beyinli” olan, kimilerinin “filozof” dediği, Çevik Bir ve Doğu Aktulga gibi komutanların sınıf arkadaşı olan, Kara Harp Okulu 'nu birincilikle bitiren ve EDOK 'un (Eğitim ve Doktrin Komutanlığı) kurucu komutanlığını yapan emekli Korgeneral İzzettin İyigün gözaltına alınarak tutuklandı.