Gelecegin Temiz Hava Projesi 'Algaç'
Burdur’da MAKÜ’lü bilim insanlari tarafindan atmosferdeki oksijenin yüzde 70’ini olusturan alglerden bir günde 5-6 agacin tuttugu karbondioksiti tutabilen ve günes enerjisiyle çalisan “aLgaç” adi verilen fotobiyoreaktör gelistirildi. Ilk olarak karbondioksiti tutup biyokütleye dönüstüren aLgaç içerisinde bulunan algler, daha sonra yem katki maddesi olarak kullanilabilme özelligi tasiyor.
Alg ve agaç kelimelerinden türetilerek aLgaç adi verilen panel tipi mikroalg fotobiyoreaktörü, bir günde 5,6 adet 25 yasinda agacin tuttugu karbondioksiti tutarak biyokütleye dönüstürme kapasitesine sahip. Ihtiyaci olan elektrigi günes enerjisi sistemiyle karsilayan aLgaç, minimum sarfiyat yapacak sekilde, kendi kendine yeten kapali bir sistem olarak yapildi.
Hava kirliliginin yogun oldugu, agaçlandirma yapilacak alan ve zamanin olmadigi durumlarda kullanilmak üzere tasarlanan aLgaç, araç ve nüfus yogunlugunun, dolayisiyla karbondioksit emisyonunun fazla oldugu büyük sehirlerde alternatif bir karbon tutma kaynagi olarak kullanilabilir. aLgaç’in dünyada birkaç örnegi olmakla birlikte ülkemizde ilk ve tek olma özelligine sahip. aLgaç’in, küçük hacim ile yapilan tasarimlari ile hastane ve okul gibi kalabalik kapali mekanlarda oksijen konsantrasyonunu artirmak amaciyla da kullanilabilir.
Proje yürütücüsü Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Moleküler Biyoloji Genetik Bölümü Ögretim Üyesi Doç. Dr. Füsun Akgül projesi hakkinda yaptigi açiklamada, "Dünyanin dörtte üçünün sularla kapli oldugunu biliyoruz ve bu sulak alanlarda en fazla mikroalg ve makroalg dedigimiz, fotosentetik birincil üretimden sorumlu olan canlilar yasamaktadir. Yapilan çalismalar, atmosferdeki oksijenin yüzde yetmisini alglerin ürettigini göstermektedir. Ayrica bilindigi üzere dünyada karbondioksit salinimi her geçen gün artmakta. Sera gazlarinin en önemlisi olan karbondioksiti azaltmak için farkli çalismalar yapilmaktadir. Karbondioksitin artmasi küresel iklim felaketlerine, küresel çevre sorunlarina, farkli iklim sikintilarina sebep olmaktadir. Biz de bu düsünceden hareketle alg ve agaç kelimelerinden türettigimiz ’aLgaç’ adi verdigimiz bir tasarim gerçeklestirdik. Burada mikroalglerin yüksek karbondioksit tutma kapasitesinden faydalanarak yine mikroalg biyokütle üretim potansiyeli yüksek olan bir mikroalg türünü seçtik ve onunla bir panel tipi fotobiyoreaktör tasarladik. Çalismalarimizin optimizasyon ön çalismalarini laboratuvar ortaminda gerçeklestirdikten sonra disariya adapte ettik. Günes enerjisi panelleri ile havalandirma için gerekli olan elektrik karsilanmakta. Herhangi bir elektrik sarfiyati yapmayan, kendi kendine yeten kapali bir sistem olarak tasarladik. Bu yönüyle oldukça ekolojik ve ekonomik bir ürün. Büyük hacimlerde tasarladik bunu çünkü dis mekan için düsündük. Özellikle kalabalik sehirlerde hava kirliligin yogun oldugu, karbondioksit emisyonunun yogun oldugu, agaç yetistirmek için yeterli zaman ve mekanin olmadigi durumlarda aLgaç, inovatif bir çözüm olarak, karbon tutucu olarak düsünülebilir. Yine daha küçük hacimlerde tasarlanarak estetik bir sekilde tasarlanarak okul, hastane gibi kapali alanlarda da oksijen konsantrasyonu arttirmak amaciyla kullanilabilir aLgaç. Farkli alanlarda yine yayginlastirilabilir" dedi.
200 litrelik fotobiyorektör günde 5-6 agacin tutabildigi karbondioksiti tutuyor
Yapilan bu fotobiyoreaktörün bir günde 5,6 agacin tutabildigi karbondioksiti tuttugunu dile getiren Doç. Dr. Füsun Akgül, "Yaptiginiz biyokütle hesaplamalarina göre 200 litrelik bir hacimle tasarladik ve karbon tutma oranini bir günde 25 yasindaki 5,6 agacin tutabildigi karbondioksit tutabilir sekilde bir tasarim yaptik. Bu yönüyle aslinda bir karbon yutagi olarak is görecek sekilde tasarimimizi gerçeklestirdik. Bir diger önemi de bu çalismanin Birlesmis Milletler tarafindan belirlenen ülkemizin de dahil oldugu sürdürülebilir kalkinma hedeflerine de hizmet etmekte. Bunlardan bir tanesi sürdürülebilir sehir ve topluluklar, yine saglikli ve kaliteli yasam hedefi, yine karasal yasam hedefi gibi pek çok sürdürülebilir kalkinma hedefine hizmet eden bir çalisma olarak karsimiza çikmaktadir. Bu çalismayla hem ögrencilerimizin hem de halkimizin mikroalg biyoteknolojisi ve bunun faydalari hakkinda farkindalik kazanmasini amaçladik" seklinde konustu.
MAKÜ Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü 4. Sinif ögrencisi Aleyna Gülsen ise, "Mikroalglerin biyoteknolojisinde kullanilan çalismalar dünya üzerinde de her geçen gün artmaktadir. Ülkemizde de bu alanin öncüsü olarak üniversitemizi görmekteyiz. Yaptigimiz bu çalisma Türkiye’de ilk özelligi tasimaktadir. Projede yer aldigim için çok mutluyum" sözlerini ifade etti.
Bir diger ögrenci Özge Korkmaz ise, "Sera gazlarinin en önemlisi olan karbondioksit salinimi her geçen gün artmaktadir ve bu da küresel isinmaya sebep olmaktadir. Atmosferde artan bu karbondioksiti azaltmaya yönelik yaptiginiz bu çalismada yüksek oranda karbondioksit tutabilen mikroalg kullanarak düz panel tipi fotobiyoreaktör tasarimi gerçeklestirdik. Bu çalismada yer aldigim için çok mutluyum" dedi.
Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü 4. Sinif ögrencisi Batuhan Gürakan da proje hakkinda, "Günes enerjisinden elde edilen elektrikle, kendi yetebilen kapali bir sistemdir. Mikroalg biyokütlesi, biyogübre ve yem katki maddesi kullanimi potansiyeline sahiptir ve bu yönüyle tasarimimiz ekolojik ve ekonomiktir. Bize bu firsati verdigi için Füsun hocamiza çok tesekkür ederim" sözlerini sarf etti.