Ali Çandir Açiklamasi 'Tarimin Üretim Maliyeti Ocak'ta Artti'
Antalya Ticaret Borsasi (ATB) ve Antalya Tarim Konseyi (ATAK) Yönetim Kurulu Baskani Ali Çandir, Türkiye Istatistik Kurumu (TÜIK) tarafindan açiklanan 2024 yili Ocak ayi Tarim Girdi Fiyat Endeksi’ni (Tarim-GFE) degerlendirdi.
Tarim-GFE’nin yillik yüzde 45.11 ilan edildigini belirten Çandir, “Bu yillik rakam, son 9 yilin Ocak aylari ortalamasinin (30.55) yüzde 48 üzerinde oldu. Ocak ayi için açiklanan tarimsal girdi fiyatlari enflasyonu, aylik ve yillik olarak ortalamalarin üzerinde ilan edildi” degerlendirmesinde bulundu.
Ocak ayi Tarim-GFE’nin alt kalemlerine bakildiginda, tarimda kullanilan mal ve hizmetlerin fiyatlarinda aylikta yüzde 7.27 ve yillikta ise yüzde 41.22’lik artis oldugunu belirten Çandir, “Bu rakamlar, Ocak aylari itibariyle aylikta 2022 yilindan ve yillikta ise 2022 ve 2023 yillarindan sonraki en yüksek degerler olmuslardir” dedi.
Çandir, aylikta tohumda yüzde 5.71, enerjide yüzde 5.51, gübrede yüzde 1.51, ilaçta yüzde 2.56, veteriner hizmetlerinde yüzde 29.35, yemde yüzde 6.48 ve diger kalemlerde ise yüzde 22.15 artis oldugunu kaydederken, yillikta ise tohumda yüzde 49.52, enerjide yüzde 47.37, gübrede yüzde 15.29, ilaçta yüzde 20.76, veteriner hizmetlerinde yüzde 167.95, yemde yüzde 35.72 ve diger kalemlerde ise yüzde 84.99’luk artisa dikkat çekti. Çandir, tarimsal yatirima katki saglayan mal ve hizmetlerin fiyatlarinda ise aylik yüzde 9.07 ve yillik yüzde 74.88’lik artis ilan edildigini belirtti.
Çandir, su degerlendirmede bulundu:
“Ocak ayinda Tarim-GFE alt kalemlerinde sira disi rakamlar gözlenmistir. Bunlarin en dikkat çekici olanlari veterinerlik ve diger kalemlerindeki degisimler olmustur. Veterinerlik hizmetleri son 5 aydir ciddi bir artis göstermekteydi. Ocak ayinda da bu artis egilimi hizlanarak ve rekor kirarak devam etmistir. Öyle ki aylik yüzde 29.35’lik artis ve yilliktaki yüzde 167.95’lik artis tüm zamanlarin rekorlari olmustur. Diger bir dikkat çekici olan ise diger kalemindeki aylik yüzde 22.15’lik artis da yine tüm zamanlarin rekoru olmustur. Yilliktaki yüzde 84.99’luk artis ise 2023 yili Ocak ayindan sonraki en yüksek artis olmustur.”
TÜIK tarafindan Ocak ayi tarimsal üretici fiyat endeksi Tarim-ÜFE’nin aylik yüzde 3.85, yillik yüzde 57.85 ilan edildigini kaydeden Baskan Ali Çandir, “Tarimsal faaliyetlerde bulunanlar açisindan son bir yillik egilim, genel olarak üretici aleyhine seyretmisken Ocak ayindaki aylik maliyet artisi daha yüksek fakat yillik maliyet artisi ise üretici fiyatlarinin altinda seyretmistir. Üretici lehindeki bu yillik seyrin önümüzdeki aylarda devam etmesi, üreticiler için önemlidir. Böylece üretici kesimin birikmis zararlarinin azalmasina katki saglayacaktir” dedi.
Yurtiçi ve yurtdisi üretici enflasyonlarinin tarim sektörünü dolayli olarak etkiledigini belirten Çandir, yurtdisi üretici enflasyonu YD-ÜFE’nin Ocak’ta aylik yüzde 4.57 ve yillikta ise yüzde 59.27 gibi yüksek düzeyde arttigina dikkat çekti. Çandir, yurtiçi üretici enflasyonu YI-ÜFE’nin de aylik yüzde 4.14 ve yillik yüzde 44.20 yüksek düzeyde arttigini belirten Çandir, “Üretici düzeyindeki gida kalemi ise aylik yüzde 4.87 ve yillik ise yüzde 59.09 artmisti. Bu durum Ocak ayinda da tarima dayali imalat sanayiindeki enflasyonun tarimdan daha yüksek seyrettigini göstermektedir” dedi.
Ocak ayinda tüketici enflasyonu TÜFE’nin aylik yüzde 6.70 ve yillik yüzde 64.86 arttigini hatirlatan Çandir, gida enflasyonunun Ocak ayinda aylik yüzde 5.19 ve yillik yüzde 69.71, islenmemis gida enflasyonunun ise aylik yüzde 7.01 ve yillik yüzde 87.35 arttigini belirtti.
Çandir, “Tüketicinin gidadaki ve islenmemis gidadaki aylik yüksek enflasyonlari, önümüzdeki dönemde olmasi ihtimal yüksek seyrin kaynaklarindan biri olacaktir. Tüketici taraftaki bu rakamlar, üreticilerin maruz kaldigi enflasyonun üzerinde bir tüketici enflasyonu oldugunu göstermeye devam etmektedir” degerlendirmesinde bulundu.