Atatürk Üniversitesinden 'Basibos Köpekler Sorununa Bilimsel Bakis'
Ülke genelindeki köpek saldirilari ve yaralanmalarina karsi gündemden düsmeyen basibos köpekler sorununu ele alan Atatürk Üniversitesi, söz konusu sorun hakkinda toplumsal bilinç ve farkindalik olusturmak amaciyla bir panel düzenledi.
Moderatörlügünü Atatürk Üniversitesi Kurumsal Iletisim Direktörü (KID) ve Iletisim Fakültesi Ögretim Üyesi Prof. Dr. Besim Yildirim’in yaptigi ve 4 konu basligi halinde gerçeklesen panelde “Köpek Basibos Olur mu? Sokaklar Köpekten, Köpekler Sokaklardan Nasil Kurtulur?” konusuyla Veteriner Fakültesi Ögretim Üyesi Prof. Dr. Nilüfer Sabuncuoglu Çoban, “Basibos Köpeklere Hukuki Bakis” basligiyla Tip Fakültesi Adli Tip Anabilim Dali Ögretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Nezih Kök, “Dini Açidan Insan Hayatinin Degeri ve Korunma Zorunlulugu” konusuyla Ilahiyat Fakültesi Ögretim Üyesi Prof. Dr. Sinan Öge ve “Basibos Köpekler ve Halk Sagligi” isimli sunumuyla ise Doç. Dr. Zahide Kosan, toplumsal bir sorun haline gelen basibos köpekler konusunu bilimsel açidan ele aldi.
Panelin açilisinda konusan Prof. Dr. Besim Yildirim, ülke sokaklarinda 10 milyon civarinda basibos köpek bulundugunu belirterek sunlari söyledi: “Bu sayi bile basli basina bunun çok önemli bir sorun oldugunu ifade ediyor. Basibos köpek sorunu sadece insanlar için degil diger canlilara da zarar verir hale gelmistir. Günümüzde bu noktada üniversitelere düsen sorumluluk her geçen gün büyüyen bu sorunu tüm boyutlarini ele almak, kavramak topluma anlatmak ve politika yapicilara bir çerçeve sunmaktir” dedi.
Köpek Saldirilari Yüzünden Can Kayiplari Artiyor
Türkiye genelinde her yil yüzbinlerce insanin basibos köpek saldirilarina maruz kaldiginin söyleyen Prof. Dr. Nilüfer Sabuncuoglu Çoban “Bu sadece isirik izleriyle sinirli kalmiyor, kuduz tehlikesini de beraberinde getiriyor. Dedi. “Her yil sadece kuduz nedeniyle 4 kisinin hayatini kaybettigi ülkemizde, köpek saldirilarindan kaçarken yasamini yitiren birçok insanin dramini hatirlatmak isterim bu aci tablo, basibos köpek sorununun sadece bir hayvan sorunu olmanin çok ötesinde, toplumsal bir felaketi isaret ediyor” diyen Sabuncuoglu günde 830 kisinin magdur olmasinin hayvanseverlikle çözülemeyecek kadar ciddi bir sorun haline geldigini belirtti.
Basibos hayvanlardan bulasan hastaliklar artti
Türkiye’de veteriner teskilatinin gelismis olmasina ragmen basibos hayvanlardan insanlara geçen hastaliklarin önüne geçilemedigini belirten Prof. Dr. Nilüfer Sabuncuoglu, basibos hayvanlarin saglik yönetiminin yapilamadigi gibi üreme yönetiminin de yapilamadigi için kontrolsüz çogalan sokak köpeklerinin güvenlik tehdidi olusturdugunu vurguladi. Sabuncuoglu Çoban, 2004 yilinda sahipsiz hayvanlar sokaga geri birakilmaya baslandiktan sonra köpek sayisinin kisirlastirmayla bas edilemeyecek bir seviyeye geldigini söyledi.
“Basibos güç terör dogurur”
Basibos köpeklerin insanlar için büyük risk oldugunu vurgulayan Prof. Dr. Nilüfer Sabuncuoglu Çoban, “Basibosluk her zaman zarardir. Basibos güç terör dogurur.” diyerek basibos köpek terörünün hayvanseverlik maskesi altindan sirin gösterilmeye çalisildigini ifade etti.
Sabuncuoglu ayrica hayvanseverlerin basibos köpek sorununda uzlasmaya gitmedigini belirterek “Hayvanseverlik adi altinda türcülük yapiyorlar.” dedi.
Hayvanseverlerin basibos köpegi sadece sokakta sevdiklerini ifade eden Sabuncuoglu, basibos köpekler yüzünden her yil yaklasik 70 vatandasin vefat ettigini aktardi.
Medya da toplum da gibi baskilandi
Medyanin hayvanseverler tarafindan susturuldugunu belirten Nilüfer Sabuncuoglu, hayvansever derneklerin baskilari yüzünden köpeklerin olusturdugu tehdidin yeterince dillendirilemedigini ifade etti.
2004 sonrasi bilinen sonuçlarda, her yil bir ya da iki insanin kuduzdan kaynakli öldügünü açiklayan Sabuncuoglu Çoban, “2007 yilinda Erzurum’un Ova köyünde yasayan 3 yasindaki Sudenaz Tanhas, kuduzdan dolayi vefat etti. Ayni dönemde Ekim ayi içerisinde Serkan’i, Istanbul’da kaybettik” dedi.
Görüntü ve videolarla anlatimini destekleyen Sabuncuoglu, basibos köpeklerin saçtigi tehlikelere degindi.
"Degerler içinde en önemli deger insandir"
Konuya hukuki ve etik açidan yaklasan Prof. Dr. Ahmet Nezih Kök, "Eger bir insanin ölümüne veya yaralanmasina neden oluyorsa bir obje niteligindeki hayvanin hakkindan bahsedemezsiniz. Çünkü degerler içerisinde en önemli deger insandir. Devlet, hayvanlarla ilgili kanun çikarirken paydaslarla görüsmeli, sokagin sesini duymalidir" ifadelerini kullandi.
Basibos köpek sorununu çözmek için tüm toplumun sorumluluk almasi gerektigini ifade eden Prof. Dr. Nezih Kök insan degerleri üzerinden hareket ederek, bu konuda daha etkin çözümler üretebiliriz" dedi.
Ahmet Nezih Kök ayrica basibos köpek nüfusunun artisinin sokak güvenligini ve insan sagligini tehdit ettigini vurgulayarak böyle bir ortamda hayvan haklarini önceleyen bir anlayisin samimi olmayacagini, ekonomik kaygilarin ve menfaatlerin gözetildigi lobicilik faaliyetlerin daha etkin bir islev gördügünü belirtti.
"Evrenin öznesi insandir"
Evrenin her unsurunun Allah yarattigi için degerli oldugunu ve bu evrenin öznesinin insan oldugunu vurgulayan Prof. Dr. Sinan Öge, “En degerli varlik olan insana onun için yaratilmis ona fayda versin diye yaratilmis herhangi bir unsur zarar veremez” diyerek tüm varliklarin haklarinin da korunarak insana hizmet için var oldugunu vurguladi. Basibos köpekler sorununda insan hayatinin önemine dikkat çeken Öge, “En temel hak insan ve hayat hakkidir. Özellikle de korunmasi bize emanet olan çocugun hakkidir. Insani sevmeyen hayvani sevebilir mi? Insan hayati mi, hayvanlarin sokaklardan toplanmasi mi? Bu is tamamen insan hakki meselesidir. Insanin güvenligi tehdit altindaysa hukukun, siyasetin ve dinin anlami yok.” dedi.
“Güvenli sokaklar, saglikli toplum”
Basibos köpekler nedeniyle kentte ve kirsalda kuduz tehlikesinin ve çesitli hastalik riskinin arttigini ifade eden Doç. Dr. Zahide Kosan sokaklarin, parklarin, dis ortamlarin basibos köpeklerden arindirilmasi gerektiginin altini çizdi. Her yil onlarca insanin ve ülkemizde de 1-2 kisinin kuduzdan öldügünü ve kuduz ölümlerinin yüzde 99’unun enfekte köpegin isirmasindan kaynaklanmakta oldugunu vurgulayan Kosan, kuduz hastaliginin dünya çapinda maliyetinin yaklasik olarak 8,6 milyar dolar oldugunu ifade etti.