'Obezite, Ergenlige Giris Yasini Düsürebiliyor'
Uzm. Dr. Arzu Jalilova, kiz çocuklarinin 8, erkek çocuklarinin ise 9 yasindan önce ergenlik bulgularin baslamasinin “erken ergenlik” kabul edildigini söyledi. Beslenmenin ergenlik gelisimini etkileyen en önemli faktörlerden biri oldugunu belirten Jalilova, “Yaklasik 5 bin çocuktan biri erken ergenlik yasiyor. Kizlar ergenlige geçmis yillara göre daha erken yasta basliyor. Çocugun islenmis ve yüksek yagli gidalari asiri tüketmesi bu durumun nedenlerinden biri olabilir. Asiri kilolu veya obez çocuklarin ergenlige erken girme ihtimali daha yüksektir” dedi.
Arastirmalarin ortalama olarak çocuklarin ergenlige eskisinden daha erken basladigini gösterdigini belirten Jalilova, “Ergenligin baslangici hipofiz bezinin hormon salgilamasi ile baslar. Kizlarda hormonlar yumurtaliklara etki ile östrojen hormonunun üretimini baslatir. Erkeklerde ise hormonlar testislerin gelisimini saglayarak testosteron hormonunun üretimini arttirir. Bu hormonlarin her ikisi de vücudun cinsel olgunluga hazirlanmasina yardimci olur. Vücut bu sürece erken basladiginda (kiz çocuklarinda 8, erkek çocuklarinda 9 yasindan küçük) ve yayginliginin artmasi, birçok ebeveynin bunu durdurmak veya en basta olmasini önlemek için yardim aramasina neden olur” diye konustu.
Ergenlige erken girilmesinde obezitenin etkisi de var
Çocuk Endokrinoloji Uzmani Dr. Jalilova, arastirmalarin kizlarda erken ergenlik ile obezite arasinda muhtemel bir baglanti oldugu iddiasini ortaya koydugunu söyledi.
Beslenmenin ergenlik gelisimini etkileyen en önemli faktörlerden biri oldugunu ifade eden Jalilova söyle konustu:
“Ergenlik, ergenlik öncesi dönemden baslayarak tam cinsel olgunluga kadar biyolojik, fiziksel ve psikolojik degisikliklerin etkilesimi ve is birligi yoluyla ilerleyen, dogrusal olmayan bir süreci gerektirir. Büyümenin tüm asamalarinda (bebeklik, çocukluk ve ergenlik) yeterli ve dengeli saglikli beslenmenin hem düzgün büyüme hem de normal ergenlik gelisimi için gerekli oldugu görülmektedir. Kizlar ergenlige geçmis yillara göre daha erken yasta basliyor. Islenmis, yüksek yagli gidalarin çogunun asiri tüketilmesi bu durumun nedeni olabilir. Asiri kilolu veya obez çocuklarin ergenlige erken girme ihtimali daha yüksektir. Ayrica ergenligin ilerlemesi beslenmeden de etkilenmektedir. Öte yandan ergenlik, makro ve mikro besinler de dahil olmak üzere beslenme ihtiyaçlarini artiran bir zirve büyüme atagini da tetikler. Ayrica ergenligin normal seyrini önemli ölçüde bozabilen birçok çevresel endokrin bozucu tespit edilmistir. Daha fazla seker, yag veya islenmis gida tüketmek, vücutta erken ergenligi tetikledigi düsünülen birçok süreci etkiler.”
Ebeveynlere öneriler
Dr.Jalilova, ebeveynlere su sekilde uyari ve önerilerde bulundu:
“Ergenlik gelisiminin dogru zamanlamasini ve ilerlemesini saglamak ve obeziteye bagli etkileri önlemek için hem annenin hem de erken yeni dogan ve çocukluk dönemi beslenmesine büyük önem verilmelidir. Baslangiç olarak toksin ve hormon içeren ürünlere maruz kalmayi sinirlamak önemlidir. Ebeveynler mümkün oldugunca islenmemis gidalari tercih etmelidir. Seker alimi ve yüksek kalorili yiyeceklerin yani sira islenmis veya plastik gibi kaplarda saklanan yiyeceklerin tüketilmesi ergen ergenligi tetikleyici faktörler arasindadir, dikkat edilmelidir.”
Öte yandan Uzm. Dr. Jalilova, erken ergenlik tanisi konulduktan sonra, çocuk endokrinoloji uzmaninin degerlendirmeleri sonrasi yasam tarzi degisikligine ek olarak gerekli oldugu düsünülen olgularda ilaç tedavilerinin de uygulanabildigini söyledi.