HPV Asisi Rahim Agzi Kanserinden Koruyor
Ocak ayi Rahim Agzi (Serviks) Kanseri Farkindalik ayi dolayisiyla Saglik Müdürlügü sosyal medya hesaplarindan bilgilendirme mesaji paylasti. Paylasilan bilgilendirme mesajinda özellikle rahim agzi kanserinin önlenebilen bir hastaliktir oldugu belirtilerek rahim agzi kanserine karsi 9-14 yaslarindaki kiz çocuklara asi yapilmasini önerildi.
“Bir ülkede rahim agzi kanserinden kaynakli ölümü engellenen kadin sayisi o ülkenin saglik hizmetleri yönünden gelismisligi ve kadina verilen deger ile dogru orantilidir. Rahim agzinda gelisen bir kanser türü olan Rahim Agzi Kanserinin, tarama yöntemleri ile erken tani alindiginda hastaliga bagli ölüm oranlarinin büyük oranda azaltilabildigi kanitlanmistir. Bu nedenle Bakanligimiz buna yönelik detayli saglik programlarinin içine Rahim Agzi Kanser taramalarini da almis ve büyük bir basari ile yürütmeye devam etmektedir.
Ocak ayi Rahim Agzi Kanseri Farkindalik ayi olarak belirlenmis olup dünyanin birçok ülkesinde hastaliga dikkat çekmek üzere Farkindalik etkinlikleri düzenlenmektedir. Ülkemizde de farkindalik etkinlikleri tüm illerimizde yapilmakta, tarama programlarimiz tanitilarak halkimizi bu konuda bilinçlendirmeye çalisilmaktadir.
‘Rahim agzi kanseri neden önemli?’
Rahim agzi kanseri önlenebilen bir hastaliktir. Rahim agzi kanseri erken teshis edildiginde yüksek oranda tedavi edilebilir bir kanser türüdür.
‘Risk faktörleri nelerdir?’
30 yasin üzerinde olup tedavi edilmemis Human Papilloma Virüs (HPV) ve/veya cinsel yolla bulasan diger enfeksiyonlarin olmasi. (HPV, rahim agzi kanseri de dahil olmak üzere en az alti kanser türüne neden olabilen, cinsel yolla bulasan yaygin bir virüstür.) Çok dogum yapmak ve ilk dogumu erken yasta yapmak. Erken yasta (16 yas öncesi) aktif cinsel yasama baslamak. Birden fazla cinsel partnerin olmasi. Sigara içmek. Düsük sosyoekonomik düzeye sahip olmak. Zayiflamis bagisiklik sistemi (Insan Immün Yetmezlik Virüsü/HIV gibi) hastaliklarin olmasi.
‘Belirtileri nelerdir?’
Rahim agzinda kanser öncesinde gelisen degisiklikler genellikle belirti vermeyip ancak pelvik muayene, Pap Smear testi ve HPV testleri ile erken dönemde tespit edilebilmektedir.
Asagidaki belirtilerden herhangi biriyle karsilasirsaniz hemen bir saglik uzmanina basvurunuz:
Vajinadan artan miktarda veya alisilmadik türde akinti geliyorsa, sirt, bacak veya kadin cinsel organlarinin oldugu bölgede agri gözleniyorsa, yorgunluk, kilo kaybi, istahsizlik gelismisse, tek ya da iki bacakta siskinlik varsa, idrar yaparken agri gözleniyorsa, normal adet dönemi disindaki zamanlarda lekelenme tarzinda hafif kanama oluyorsa, normalden daha uzun süren veya daha agir olan âdet kanamasi söz konusu ise, cinsel iliski sirasinda veya sonrasinda kanama veya agri gözleniyorsa, enopoz sonrasi kanama izleniyorsa uzmanina danismak gerekmektedir.
‘Erken teshis’
Tarama ve erken teshis ile tedavisi mümkün olan rahim agzi kanseri, günümüzde kanserden ölüm nedenleri arasinda çok geride yer almaktadir. Rahim agzi kanseri HPV ile iliskili olan en yaygin hastaliktir. Neredeyse tüm rahim agzi kanserleri HPV enfeksiyonu nedeniyle gelismektedir. HPV ayrica kadin ve erkeklerde cinsel organ ve agiz boslugu kanserlerine de neden olmaktadir. HPV’nin tespiti, erken dönemde rahim agzindaki kanser öncülü degisikliklere isaret ederek kanser teshisini kolaylastirmaktadir. Günümüzde rahim agzi kanserini önlemeye veya erken bulmaya yardimci olmak üzere gelistirilmis iki tarama testi yaygin sekilde kullanilmaktadir.
HPV testi; rahim agzindaki hücresel degisikliklere neden olabilecek virüsün (Human papilloma virüsü) rahim agzi hücrelerinde tespiti esasina dayanan bir testtir.
Pap smear testi; uygun sekilde tedavi edilmezse rahim agzi kanserine dönüsebilecek olan prekanseröz durumlari (rahim agzindaki hücre degisiklikleri) arama esasina dayanan bir testtir.
Her iki test de son derece basit ve agrisiz islemler olup ayni anda yapilmaktadir.
Rahim agzi kanseri Dünya Saglik Örgütü (DSÖ tarafindan) “önlenebilen bir ölüm nedeni” olarak tanimlanmaktadir. Ülkemizde uygulanan Ulusal Kanser Tarama Programi uyarinca, tarama standartlarimiz dogrultusunda 30-65 yas araligindaki kadinlara her 5 yilda bir HPV ve Pap Testi uygulanmaktadir.
‘Tarama testleri nerelerde yapilabilir?’
Ülkemizde rahim agzi kanseri taramalari; Toplum Sagligi Merkezlerinin bagli birimi olarak faaliyet gösteren Kanser Erken Teshis, Tarama ve Egitim Merkezlerinde (KETEM) , Saglikli Hayat Merkezlerinde (SHM), Aile Sagligi Merkezlerinde (ASM) ücretsiz olarak yapilmaktadir.
‘Tedavi’
Erken dönemde teshis edildiginde ek bir baska tedaviye ihtiyaç olmadan tümör cerrahi olarak çikartilabilir. Eger daha ileri bir safhada karsilasilmissa kemoterapi ve radyoterapi verilmektedir. Hangi tedavinin kime ve nasil uygulanacagi evreye göre degismektedir.
‘Korunma’
HPV’nin en çok kanser yapan tiplerine karsi gelistirilen ve koruyuculugu yüksek olan asilar mevcuttur. Dünya Saglik Örgütü, rahim agzi kanserine karsi 9-14 yaslarindaki kiz çocuklara asi yapilmasini önermektedir.
30 yasindan itibaren tarama testlerini düzenli bir sekilde yaptirmak. Güvenli cinsel iliski konusunda egitim almak. Cinsel aktivite sirasinda prezervatif (kondom) kullanmak. Erkeklerin sünnet olmasi. Sigara kullanmamak.”