Türkiye'de 10 Bin Yakin Kisi Verem Hastasi
DÜZCE – Düzce Üniversitesi Tip Fakültesi Hastanesi Gögüs Hastaliklari Anabilim Dali’ndan Dr. Ögretim Üyesi Özlem Ataoglu, dünya nüfusunun dörtte birinin (yaklasik 2 milyar insanin) verem basili ile enfekte oldugunu söyledi.
Düzce Üniversitesi Tip Fakültesi Konferans Salonu’nda düzenlenen etkinlikte; Düzce Üniversitesi Tip Fakültesi Hastanesi Gögüs Hastaliklari Anabilim Dali’ndan Dr. Ögretim Üyesi Özlem Ataoglu, “Verem Hastaligi” basligi altinda sunum yaparken, Düzce Verem Savas Dispanseri, Düzce Tüberküloz Il Koordinatörü Uzm. Dr. Esra Toktay Oruç ise, “Düzce’deki Verem Durumu” adli sunumu ile katilimcilari bilgilendirdi.
“Dünyada yaklasik 2 milyar insan verem”
Konferansin ilk sunumunu yapan Dr. Ögr. Üyesi Özlem Ataoglu, dünya nüfusunun dörtte birinin (yaklasik 2 milyar insanin) verem basili ile enfekte oldugunu ifade ederek, verem basili ile enfekte olanlarin yüzde 5-10’unun yasamlarinin bir dönemlerinde verem hastasi olma ihtimallerinin oldugunu söyledi.
Türkiye’de 2022 yilinda verem hastasi sayisinin 9 bin 851 oldugunun bilgisini veren Ataoglu, bunlarin içerisinde akciger tüberkülozu sayisinin 6 bin 188, akciger disi tüberküloz sayisinin ise 3 bin 663 oldugunu ifade etti.
Veremin bulasici bir hastalik oldugunu söyleyen Ataoglu, “Verem, tedavi görmemis veya düzenli tedavi görmeyen hastalarin; aksirma, öksürme ve konusmalari sirasinda havaya yayilan mikroplarin solunum yoluyla alinmasi ile bulasir. Konusma ile 0-210, öksürme ile 0-3 bin 500 ve hapsirma ile 4 bin 500- 1 milyon damlacik çikarilir. Bu damlaciklara maruz kalan kisiler de verem bulasma riski ile karsi karsiya kalir. Hastalarin öksürme ve hapsirma sirasinda agizlarini mendille kapatmalari gerekir” dedi.
Solunum yoluyla alinan verem mikrobunun verem enfeksiyonuna yol açtigini belirten Ataoglu, “Bu bir hastalik durumu degildir. Vücutta verem basilinin sessiz durdugu ve adeta hapsedildigi bir durumdur. Enfekte olan kisilerin; yüzde 5’i ilk 1-2 yil içinde aktif verem hastasi olur. Yüzde 5’inde 2. yilindan sonra herhangi bir zamanda vücut direncinin düstügü durumlarda vücutta beklenmekte olan verem mikrobu çogalarak verem hastaligina yol açar. Yaklasik %90’ninda ise verem hastaligi gelismez. Verem mikrobu vücutta sesiz olarak kalir” ifadelerini kullandi.
Kimler risk altinda?
Tüberküloz enfeksiyonunun tüberküloz hastaligina dönüsmesini kolaylastiran durumlari; “5 yas altindaki çocuklar, HIV enfeksiyonu olan kisiler, bagisikligi baskilayan tedavi alan kisiler, silikoz, seker hastaligi, kronik böbrek yetmezligi, lösemi, lenfoma ya da bas-boyun kanserleri, akciger kanseri olanlar, sigara içenler, ilaç bagimliligi olanlar ya da alkol kullananlar” seklinde siralayan Ataoglu, verem hastaliginin yüzde 60-70’inin akcigerlerde, yüzde 30-40’inin ise diger organlarda görüldügünü söyledi.
Belirtileri nelerdir?
Verem hastaliginin belirtilerini; 2-3 haftadan uzun süren öksürük, ates, gece terlemesi, istahsizlik, kilo kaybi, yorgunluk, halsizlik, balgam çikarma, kan tükürme, nefes darligi, gögüs ve sirt agrisi oldugunu paylasan Ataoglu, verem hastaliginda erken taninin çok önemli oldugunu, 2-3 hafta veya daha uzun süreli öksürük sikayeti olan herkesin en yakin saglik kurulusuna basvurmalari gerektiginin altini çizdi.
Ilaçlari ücretsiz veriliyor
Verem hastaliginin tedavi edilebilir oldugunu vurgulayan Dr. Ataoglu, Türkiye’de verem ilaçlarinin Saglik Bakanligi tarafindan ücretsiz olarak verildigini sözlerine ekledi.
Hasta yakinlarinin, özellikle de ayni evde birlikte yasayanlarin mutlaka Verem Savasi Dispanserlerine basvurarak muayene olmalarini söyleyen Ataoglu, hasta yakinlarinin taramalarinin dispanserlerde ücretsiz olarak yapildigini, temasli muayenesi sonucunda hasta oldugu tespit edilenlerin tedavi edildigini, hasta olmayan fakat verem olma riski tasiyan kisilere ise koruyucu tedavi verildigini dile getirdi.
Et etkili yöntem erken teshis
Verem hastaligindan korunmanin en etkili yolunun erken teshis olduguna dikkat çeken Dr. Ataoglu, “Verem asisi (BCG) çocuklari verem hastaligindan korur. Ülkemizde dogumdan sonra 2. ayini dolduran bebeklere yapilmaktadir. Mikrop çikaran hasta ile ayni evdekiler, özellikle çocuklar için koruyucu tedavi verilir. Koruyucu tedavide tek ilaç (Izoniyazid) kullanilir. Koruyucu tedavi süresi genellikle 6 aydir” dedi.
Tüberküloz hastalarinin bulundugu ortamlari havalandirmanin, bu ortamlara temiz hava saglamanin; havadaki bulastirici damlaciklari seyreltigini, bulasma ihtimalini azalttigini söyleyen Dr. Ögr. Üyesi Özlem Ataoglu, odanin günes görmesinin önemli oldugunu, günesin ortamdaki basilleri öldürdügünü, hastalarin en azindan balgamindan mikrop çikarmayana kadar ayri bir odada kalmasinin uygun oldugunu vurguladi.
“Düzce’deki durumu ne?”
Sunumunu yapmak için kürsüye davet edilen Düzce Verem Savas Dispanseri, Düzce Tüberküloz Il Koordinatörü Uzm. Dr. Esra Toktay Oruç ise, 2023 Ocak-Ekim aylari arasinda Düzce’de 7 bin 80 muayene yapildigini bunlardan 62’sinin tedaviye alindigini belirtti.
Düzce’de güncel olarak aktif tedavi hasta sayisinin 39 oldugunu dile getiren Oruç, hastalarin tedavisi için yogun caba harcadiklarinin altini çizdi.