2022 Yilinda Ihracatin Yüzde 42,3'Ünü Büyük Ölçekli Girisimler Gerçeklestirdi

Türkiye Istatistik Kurumu (TÜIK), 2022 yili Girisim Özelliklerine Göre Dis Ticaret Istatistikleri’ni paylasti. Dis ticaret verileri ile is kayitlari sisteminde yer alan girisimlerin ana faaliyet türü ve çalisan sayisi bilgileri eslestirilerek, dis ticaret yapan girisimlerin özellikleri elde ediliyor. Dis ticaret istatistikleri ve is kayitlari sistemi kullanilarak elde edilen verilere göre, 2022 yilinda 114 bin 155 girisim ihracat, 173 bin 302 girisim ithalat yapti. Yapilan eslestirmede, ihracat ve ithalat yapan girisimlerin yaklasik yüzde 100’nün bilgilerine ulasildi. Bu girisimler toplam ihracatin ve ithalatin yaklasik yüzde 100,0’ini gerçeklestirmistir. Ithalattaki girisim sayisindaki artis, Basitlestirilmis Gümrük Beyannamesi sistemindeki girisim sayisi artisindan kaynaklanmaktadir.

Toplam ihracatin yüzde 19,4’ünü yapan 1-9 kisi çalisani olan mikro ölçekli girisimler, toplam ihracat yapan girisimlerin yüzde 64,2’sini olusturdu. Ihracatta, 10-49 kisi çalisani olan küçük ölçekli girisimlerin payi yüzde 18,9, 50-249 kisi çalisani olan orta ölçekli girisimlerin payi yüzde 19,4, 250+ kisi çalisani olan büyük ölçekli girisimlerin payi ise yüzde 42,3 oldu.

Toplam ithalatin yüzde 11,3’ünü 1-9 kisi çalisani olan mikro ölçekli girisimler yapti. Ithalatta, 10-49 kisi çalisani olan küçük ölçekli girisimlerin payi yüzde 10,7, 50-249 kisi çalisani olan orta ölçekli girisimlerin payi yüzde 17,1 oldu. 250+ kisi çalisani olan büyük ölçekli girisimlerin ithalattaki payi yüzde 60,9 olurken; bu girisimler toplam ithalat yapan girisimlerin yüzde 2,0’ini olusturdu.

Ihracatin yarisindan fazlasini sanayi sektöründeki girisimler gerçeklestirdi

Girisimin ana faaliyetine göre ihracatin yüzde 55,4’ünü, ithalatin ise yüzde 49,5’ini sanayi sektöründe faaliyet gösteren girisimler yapti. Ana faaliyeti ticaret olan girisimlerin ihracattaki payi yüzde 40,6, ithalattaki payi ise yüzde 32,4 düzeyinde gerçeklesti.

Sanayi sektörünün ihracatinda 250+ kisi çalisani olan büyük ölçekli girisimler yüzde 66,7 pay ile öne çikti. Ticaret sektörünün ihracatinda ise yüzde 89,3 pay ile 1-249 kisi çalisani olan küçük ve orta ölçekli girisimlerin hâkimiyeti devam etti.

Sanayi sektörü ithalatinda büyük ölçekli girisimler yüzde 79,3 pay ile öne çikti. Ticaret sektöründe, büyük ölçekli girisimlerin payi yüzde 30,1’den yüzde 28,1’e düserken, diger sektöründe büyük ölçekli girisimler yüzde 69,2 pay ile önde olmaya devam etti.

Sanayi sektöründeki girisimler ihracatinin yüzde 45,3’ünü Avrupa Birligi (AB 27) ülkelerine yapti

Ana faaliyeti sanayi olan girisimler, ihracatlarinin yüzde 45,3’ünü AB 27 ülkelerine, yüzde 14,0’ini Yakin ve Orta Dogu ülkelerine ve yüzde 13,2’sini AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerine gerçeklestirdi. AB 27 ülkelerine yapilan ihracatin yüzde 61,9’unu sanayi, yüzde 35,6’sini ticaret, yüzde 2,5’ini ise diger sektöründeki girisimler yapti.

Ana faaliyeti sanayi olan girisimler, ithalatlarinin yüzde 29,5’ini AB 27 ülkelerinden, yüzde 25,4’ünü Diger Asya ülkelerinden, yüzde 18,0’ini ise AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerinden gerçeklestirdi. Ana faaliyeti ticaret olan girisimlerin en çok ithalat yaptigi ülke gruplari sirasiyla yüzde 30,4 ile Diger Asya, yüzde 27,6 pay ile AB 27 ülkeleri, ve yüzde 23,1 ile AB üyesi olmayan Avrupa ülkeleri oldu.

Imalat sanayi ürünleri ihracatinin yüzde 56,9’unu sanayi sektöründeki girisimler yapti

Imalat sanayi ürünleri ihracatinin yüzde 56,9’unu ana faaliyeti sanayi olan girisimler, yüzde 39,5’ini ise ana faaliyeti ticaret olan girisimler gerçeklestirdi. Ana faaliyeti sanayi olan girisimlerin yaptigi ihracatin ise yüzde 96,7’sini imalat sanayi ürünleri, yüzde 1,4’ünü tarim, ormancilik ve balikçilik ürünleri, yüzde 1,4’ünü de madencilik ve tasocakçiligi ürünleri olusturdu.

Imalat sanayi ürünleri ithalatinin yüzde 48,8’ini sanayi, yüzde 41,5’ini ticaret ve yüzde 9,8’ini diger sektörlerdeki girisimler tarafindan yapildi. Ana faaliyeti sanayi olan girisimlerin ithalatinin yüzde 70,5’ini imalat sanayi ürünleri, yüzde 5,4’ünü madencilik ürünleri, yüzde 4,4’ünü ise tarim, ormancilik ve balikçilik ürünleri olusturdu.

Ihracatin yüzde 48,9’u ilk 500 girisim tarafindan gerçeklestirildi

Ihracatin yüzde 48,9’unu, ithalatin ise yüzde 67,5’ini ilk 500 girisim yapti. En çok ihracat yapan ilk 5 girisim toplam ihracatin yüzde 8,1’ini, en çok ithalat yapan ilk 5 girisim ise ithalatin yüzde 20,6’sini gerçeklestirdi.

Sanayi sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girisimin sanayi sektöründeki payi yüzde 12,6, ticaret sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girisimin ticaret sektöründeki payi ise yüzde 12,0 oldu. Sanayi sektöründe en fazla ithalat yapan ilk 5 girisiminin payi yüzde 20,5, ticaret sektöründe ise yüzde 13,1 oldu.

Girisimlerin yüzde 61,8’i tek ülkeden ithalat yapti

Girisimlerin yüzde 43,4’ü tek ülkeye ihracat yaparken, yüzde 16,2’si iki ülkeye ihracat yapti. Yirmi ve daha fazla ülkeye ihracat yapan girisimlerin orani yüzde 5,1 iken, bu girisimlerin ihracattaki payi yüzde 59,2 oldu.

Girisimlerin yüzde 61,8’i, tek ülkeden ithalat yaparken, yüzde 16,3’ü iki ülkeden ithalat yapti. 20 ve daha fazla ülkeden ithalat yapan girisimlerin orani yüzde 1,3 iken, bu girisimlerin ithalattaki payi yüzde 61,3 oldu.