Prof. Dr. Çagri Erhan Açiklamasi 'Hankendi Olmadan Karabag'in Bütünlügü Saglanamaz'
Hankendi’nin Karabag’in toprak bütünlügünü saglamasi ve Azerbaycan’in güvenligi açisindan kilit önemi var. Altinbas Üniversitesi Rektörü ve Uluslararasi Iliskiler Uzmani Prof. Dr. Çagri Erhan, Azerbaycan’in Karabag’a düzenledigi operasyonu degerlendirerek, “Sehrin ismine bile bakildiginda özbeöz Türkçe oldugunu görüyoruz. Geçmiste oradaki siyasi yapinin baskenti durumunda olan Hankendi olmazsa, Karabag’in toprak bütünlügü ve güvenligi saglanamaz. Nihai hedef, Hankendi’de denetimi saglamak olmali” diye konustu.
Azerbaycan’in, ateskesin baslamasindan itibaren 300’den fazla vatandasinin bu saldirilara kurban gittigini defalarca açiklayarak, Ermenistan’dan bu hareketleri durdurmasini istedigini hatirlatti.
"En son bir saldirida 6 Azerbaycan vatandasi sehit oldu. Azerbaycan da bunlara bir ’dur’ demek için bu adimi atmaya karar vermis gibi gözüküyor" diyen Çagri Erhan, esasen bu operasyona savas denilemeyecegini, Azerbaycan için bir iç güvenlik ve anti terör operasyonu oldugunu ifade ederek, "Anti terör operasyonu uluslararasi hukuk açisindan çok önemli bir kavram. Artik iki ülkenin topraklari üzerinde süren bir savas degil. Azerbaycan, bugün Karabag’i kendi topragi olarak tanimliyor. Anayasal olarak kendisinin bir parçasi olan bu bölgede, yönetimlerine karsi anayasal düzeni degistirmeye dönük bir silahli hareket mevcut oldugunu söylüyor. Teröristlere karsi baslatilan bu operasyonun, bölücü hareket ortadan kaldirilana kadar devam edecegi anlasiliyor" açiklamasini yapti.
Ermenistan’daki gösteriler, yönetim degisikligine neden olur mu?
Erhan, Ermenistan’da Pasinyan yönetimine yönelik baslayan protestolara da degindi. Pasinyan’in ikinci Karabag savasinin ardindan da yogun elestiriler aldigini hatirlatan Erhan, "Ama arkasindan yapilan seçimleri kazandi. Pasinyan’in görevden uzaklasmasini ve Karabag’i tekrar ele geçirmek isteyen partiler, gruplar var. Pasinyan’in bunlara direnecek gücü var mi görecegiz" dedi.
Türkiye ne istiyor?
Prof. Dr. Erhan, diger yandan Ermenistan’in 20 yilini degerlendirerek; ayni dönemde Azerbaycan ve Gürcistan’in katettigi yola dikkat çekti. Ermenistan’in sürekli olarak nüfusu azalmis, genç nüfusun ülkede kalmayi arzu etmedigi ve disaridan gelen yardimlara bagimli bir ülke haline geldiginin altini çizen Erhan, akli basinda Ermeni vatandaslarinin, Türkiye’nin çagrilarina aslinda bu noktada kulak verdiklerini ifade etti.
Erhan, "Türkiye diyor ki, Azerbaycan’in toprak bütünlügünü taniyin. Egemenliginde gözünüz olmadigini ifade edin. Siz de bu Kafkasya’da olusturulan refah havzasinin bir parçasi olun. Azerbaycan’la iliskilerinizi normallestirin ve baris anlasmasi yapin. O zaman siz de buradaki ulasim aginin, enerji is birliginin bir parçasi olursunuz. Türkiye ile sinirlar açilir ve ticaret yaparsiniz. Ermenistan içerisinde azimsanmayacak sayida insan, bu çagrilara kulak veriyor. Dolayisiyla mevcut yönetimi devirmeye dönük çabalarin karsisinda da duracak olan bir grup var. Ama yine bugünden kestirmek çok zor" diyerek önemli bilgiler verdi.
Rusya’nin tutumu ne olacak?
Önümüzdeki günlerde Rusya’nin pozisyonunun çok önemli olacagini vurgulayan Erhan, Rusya’nin Pasinyan’in Bati’ya çok fazla yaklastigini düsünerek, devrilmesi için içerideki ayrilikçi gruplara destek olmasi halinde ciddi bir sikintiyla karsi karsiya kalabilecegine isaret etti. Erhan, Rusya’nin, Azerbaycan operasyonuna yönelik nasil bir denge politikasi izledigine dair görüslerini su ifadelerle dile getirdi:
"Geçen yil Azerbaycan Devlet Baskani Ilham Aliyev’in bir Moskova ziyareti oldu. O ziyaret esasinda çok fazla bizim gündemimizde yer almadi. Ama Rusya ile Azerbaycan arasinda çok önemli bir anlasma imzalandi. Bu anlasma askeri is birligini de öngörüyordu. Rusya’nin Azerbaycan’in toprak bütünlügünü tanidigini ve kabul ettigini taahhüt altina aliyordu. Bugün, bu anlasma sonrasinda Rusya’nin Azerbaycan’a bakisinin yavas yavas degistigini gördük. Çünkü onlar da sunun farkindalar. Ermenistan yaninda, yani haksiz bir isin pesinde kosan bir ülkenin yaninda dururlarsa Azerbaycan gibi bir ülkeyi kendilerinden uzaklastirabilirler. Bu operasyon öncesinde de Moskova ile Karabag hakkinda gerekli istisareler yapilmis ve operasyonun kapsami, maksadi, hedefi üzerinde mutabakat saglanmis gibi gözüküyor. Dolayisiyla artik Karabag’in tamamen Ermeni ayrilikçilarindan arindirilmasi hususunda Moskova’dan herhangi bir karsi çikisinin olacagini beklememek gerekir."
Operasyonun Birlesmis Milletler 78. Genel Kurul toplantisina denk gelmesine de deginen Erhan, yeni bir savas mi basliyor tartismalarinin olabilecegi bir ortamda, Azerbaycan yetkililerinin, amaçlarini tam olarak kürsüden anlatma firsati bulduklarini belirtti.