Çiftçinin Kabusu 'Tuta'ya Karsi Dogal Düsman Açiklamasi 'Bracon Didemie'

Türkiye’de ilk olarak 2009 yilinda Antalya’da rastlanan ve 1 yil içinde genis alanlara yayilarak domates üretimine darbe vuran ’Tuta Absoluta’ zararlisi neredeyse her sene çiftçilerin kabusu oluyor. ’Tuta Absoluta’, geçen yillar içinde biyoteknik ve kimyasal yöntemlerle belli ölçüde kontrol altina alindi ancak yine de tam anlamiyla bitmedi.

Çözüm Çukurova Üniversitesi’nden geldi

Adana’da bulunan Çukurova Üniversitesi Bitki Koruma Bölümü Ögretim Üyesi Prof. Dr. Kamil Karut ve ekibi 2021 yilinda Karatas ilçesinde yetistirilen açik alandaki domateslerde bir parazitoit kesfetti. Ekip, bulduklari parazitoitin ‘Bracon Didemie’ adli domatesin düsmani ’Tuta Absoluta’ya karsi biyolojik mücadele de kullanilabilecek bir dogal düsman oldugunu tespit etti.

Böcek ilaci kullanimi azalacak

Bunun üzerine yaptiklari projeyle TÜBITAK’a basvuran ekip, kabul gören projeleriyle çalismalara basladi.

Suanda Çukurova Üniversitesi Bitki Koruma Bölümü Laboratuvari’nda ‘Bracon Didemie’nin çogaltilmasi ve ’Tuta Absoluta’ya karsi etkisi gözlemleniyor. Ayrica bu dogal düsmanin sera ve tarlalarda kullanilmasiyla çiftçilerin böcek ilaçlarini da artik kullanmamasi bekleniyor.

“Insan sagligina da katkisi olacak”

Konuyla ilgili Çukurova Üniversitesi Bitki Koruma Bölümü Ögretim Üyesi Prof. Dr. Kamil Karut, Ihlas Haber Ajansi’na açiklamalarda bulundu. Prof. Dr. Karut, ’Tuta Absoluta’nin domates ihracatini engelledigini ve çiftçilere büyük bir yük bindirdigini belirterek, “Bizler tutaya karsi biyolojik mücadele vermeye yönelik çalismalar yapiyoruz. Adana’da bu zararli ile beslenen bir dogal düsmani kesfettik. Bu düsman ile ilgili çalismalari ulusal bir dergi de yayinladik. Dogal düsman, tutanin ergin öncesini buluyor ve onu parazitleyip öldürüyor. Bu biyolojik mücadele konusunda önemli bir durum. Bu mücadele insan sagligina çok olumlu bir katkisi olacak” ifadelerini kullandi.

“Dogal düsmani çogaltacagiz”

Çiftçilerin bu dogal düsman sayesinde böcek ilaci kullanimini da azaltacagini aktaran Prof. Dr. Karut, “Türkiye’de tuta zararlisina karsi çesitli böcek ilaçlari kullaniliyor. Böcek ilaçlarini gereksiz ve fazla kullanildiginda hem insana hem de çevreye olumsuz etkisi var. Biz bu dogal düsmani bulup ve çogaltarak bu böcek ilaçlarini azaltacagimizi düsünüyoruz. Bu dogal düsmani üretim kosullarini arastirarak çogaltacagiz. Sonra çogalttigimiz dogal düsmani kullanilabilir seralarda çalismalarini yapacagiz” dedi.

"Ön çalisma sürüyor, uygulama çalismasi yakinda"

Suanda ön çalismanin sürdügünü ve en kisa sürede uygulama çalismalarina baslayacaklarini kaydeden Çukurova Üniversitesi Bitki Koruma Bölümü Ögretim Üyesi Prof. Dr. Kamil Karut, daha sonra sunlari söyledi:

“Bu paraziot, ne kadar potansiyeli var, ne kadar öldürücü, ne kadar üreyebiliyor ile ilgili ön çalisma hazirlayacagiz. Ön çalismadan sonra uygulama çalismalarina baslayacagiz. Uygulama çalismasini seralarda salinim yaparak çalismasini yapacagiz. Parazoiti üretecegiz ve seralarda salinimi yapacagiz. Salinimi yaptiktan sonra ne kadar etkili oldugunu dair çalismalar yapacagiz. Umut ediyoruz ki yerlesir ve etkili olur. Yapmis oldugumuz üretimlerde böcek ilaçlarini bitiremesek de azalacagindan eminiz. Tutaya karsi ilaçlanmalar azalacaktir.”