Bendimahi Çayi Kurudu

Van Gölü’nde yasayan ve her yil 15 Nisan-15 Temmuz’da suyun akisinin tersine yüzerek yumurtalarini tatli sulara birakan inci kefalinin göç yolculugunun sonuna gelindi. Neslini sürdürebilmek için karsisina çikan engelleri asmaya çalisan binlerce balik, bu yil kuraklikla da mücadele ediyor. Endemik bir tür olan ve sadece Van Gölü’nde yasayan inci kefali yumurtlamak için 3 ay sürecek göç yolculugunun sonuna gelindi. 3 ay boyunca tuzlu ve sodali olan Van Gölü’nü besleyen akarsu ve derelerdeki tatli sularda yasayacak olan baliklari bu yil büyük bir tehlike bekliyor. Asiri buharlasma, artan kuraklikla beraber yanlis tarla sulamayla birlikte baliklarin hayat buldugu ve çogaldigi birçok dere tamamen kurudu, birçogunda da önemli bir su kaybi yasiyor. Bu derelerin basinda bulunan ve Muradiye ilçesi sinirlarin yer alan Bendimahi Çayi tamamen kururken, baliklarin Van Gölü’ne dönüsleri tehlikeye girdi.

“Maalesef Bendimahi Çayi’nin yataginda tek damla su yok”

Van YYÜ Su Ürünleri Fakültesi Dr. Ögretim Üyesi Mustafa Akkus, “Suan bulundugumuz nokta her hangi bir stabilize yol degil. Bu Van Gölü’ne dökülen en büyük akarsulardan biri olan Bendimahi Çayi. Gördügünüz gibi çay tamamen kurumus vaziyette ve inci kefalinin üreme dönemindeyiz. Gölden gelen inci kefalleri yukari çikip yumurtalarini birakacak, yumurtadan çikan inci kefalleri de Van Gölü’ne dönecek. Akarsuyun gölden itibaren yukariya dogru 23. kilometresinde bulunan sulama regülatöründen akarsu yatagindaki bütün su, tarlalari sulama amaçli kesildi. Inci kefali ülkemizde iç sularda avcilik yönünde elde edilen toplam ürünün tek basina üçte birlik bölümünü karsiliyor. Endemik bir tür ve yalnizca bu havzada yasiyor. Üreme dönemindeyiz ve maalesef Bendimahi Çayi’nin yataginda tek damla su yok. Hem ekolojik, hem de ekonomik yönden önemli bir tür olan Inci kefalinin varliginin devam edebilmesi, üreme döneminde akarsu yataklarinda su olmasina bagli. Eger önümüzdeki yillarda da inci kefalini Van Gölü’nde görmek istiyorsak baliktan geçimini saglayan binlerce insanin geçim kaynaginin teminat altinda olmasini istiyorsak maalesef bu görüntüleri görmememiz lazim. Gördügünüz gibi kilometrelerce uzunlugundaki dere yatagi tamamen kup kuru. Acilen, ivedilikle akarsu yatagina su birakilmasi gerekiyor. Biz sulama regülatürendeki bütün kapaklari kapatiyoruz akarsu yatagindaki bütün suyu sulamaya kesiyoruz. Böyle bir su yönetimi olmaz. Bu yanlis bir su yönetimi. Dolayisiyla önümüzdeki yillarda bu krizin daha da büyümemesi için akarsuyun yukarisinda bulunan inci kefallerinin Van Gölü’ne anavatanlarina ulasabilmesi için buralara tekrardan su verilmesi gerekiyor” diye konustu.