29 Yil Sonra Iç Sularda Tekrar Görüldü
Mugla’nin Marmaris ilçesi Turunç Mahallesi Amos antik kenti açiklarinda görülen Kasalot cinsi deniz memelisi balinanin iç kesimlerde görülmesinin, denizalti ekosisteminin iyi oldugunun bir göstergesi oldugu açiklandi.
“Nadiren iç kesimlere girerler”
Mugla Sitki Koçman Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dekani Prof. Dr. Halit Filiz, bu tür bir olayin 1994’lü yollarda Izmir Körfezi’nde yasandigini, o dönemde yine Kasalot türü bir balinanin Izmir Körfezi’nde görüldügünü belirtti.
Kasalot deniz balinalarinin Akdeniz bölgesinde varliklarinin bilinmesine ragmen çok görülmedigini ve açiklarda avlandiklarini belirten Prof. Dr. Filiz, "Bas yapisini gördüm, bidon-varil benzer bir kafa yapisi var. Bir de sirtinin grisinde yer alan kamburu var. Bu görüntü bana, bu türün Kasalot oldugunu söyledi.
Kasalot balinasi bizim burada bildigimiz bir deniz memelisi. Ege ve Akdeniz’de çok görülmese de burada olduklarini, gezdiklerini biliyoruz. Daha çok Antalya-Fethiye arasinda görülürler. Genelde açiklari tercih ederler ama nadiren de böyle kapali yerlere geldiklerini görüyoruz" dedi.
1994 yilinda Izmir Körfezi’nde görüldü
MSKÜ Su ürünleri Fakültesi Dekani Prof. Dr. Halit Filiz, bu tür bir balinanin iç kesimlerde 1994’lü yillarda Izmir’de görüldügünü belirterek, "1994’lü yillarda Izmir Körfezi’ne girmisti böyle bir Kasalot balinasi. 1994 yilinda da gazetelere, basina çikmisti. Hatta ‘Büyük Urla’ diye isim takmislardi. Böyle olmalari normal. Denizlerde bir besinin pesinde veya bir teknenin pesine takilmis olabilir. Bazen böyle iç sulara girdikleri de oluyor" diye konustu.
“Kasalot büyük bir türdür”
Kasalot cinsi deniz memelisi balinanin büyük tür bir balina oldugunu açiklayan Filiz, "Bas çok büyüktür ve kareye benzer bir kafa yapilari vardir. O nedenle çok rahat taninir. Büyük oldugu için balina türü çok da öyle sürü halinde gezmeyi tercih etmezler. Büyük bireyler daha çok tek gezmeyi tercih ederler. Üreme dönemlerinde bir araya gelip o zaman bir sürü halinde görebiliriz. Burada tek görmemiz normal. Bizim için sevindirici tarafi, biz Üniversite ve Fakülte olarak deniz hayati ile çok yakindan ilgileniyoruz. Böylelikle deniz hayatini anlamaya çalisiyoruz. Bununla ilgili koruma çabalarimiz da bayagi yüksek. Mugla kiyilarinda bu tür balinalar olsun, balinalar deniz memelisidir. Deniz memelileri aslinda önce karada yasayip daha sonra denize uyum saglamis türlerdir. Dolayisiyla bizim gibi havaya muhtaçtirlar ve akciger solunumu yaparlar. Eger bir balina suyun altinda bir balikçi agina takildigi zaman gerektigi zamanda çikip nefes alamazsa maalesef bogularak ölür. Böyle deniz memelileri köpek baligi türü, büyük akya, lüfer gibi türlerin herhangi bir yerde görülmesi bizim için büyük bir mutluluk. Çünkü böyle üst basamaktaki canlilar burada yasiyorsa eger alt tarafta islerimizin dogru gittigini ve denizlerimizin temiz oldugunu gösteren bir bulgu olarak çikiyor karsimiza" dedi.
"Hala olayin heyecani içindeyim"
Kasalot deniz balinasini Turunç Mahallesi açiklarinda görüntüleyen Marmaris’teki su sporlari tekne kaptani Coskun Akkaya, 18 yildir Marmaris’te bu isi yaptigini ve hayatinda ilk defa böyle bir olayla karsilastigini belirterek, "Turunç Amos açiklarinda teknemle turistleri gezdirirken, açikta tanimlayamadigim bir cisim gördüm. Yanina yaklasinca balina oldugunu gördüm. O anki heyecan ve duyguyu anlatamam, hala heyecanim devam ediyor. Bu denizlerde 18’inci yilim, ilk defa böyle bir sey görüyorum. Ben biraz balinaya dogru yaklasinca turistler önce korktular ama sonra onlar da benim gibi heyecana kapildilar. Sonra ben biraz daha yaklasinca herhalde teknenin motorunun sesinden ürktü, 15-20 dakika oyalandik oralarda ama derinlere daldi kayboldu bir daha göremedik" dedi.
Kasalot deniz balinasi
Erkekleri 15-20 metre ve 45-70 ton, disiler 9-13 metre ve 15-20 ton agirliginda olur. Sirti koyu gri, mavimsi siyaha kadar degisir, karin kismi beyazimsidir. Basi alisilmisin disinda iridir ve vücut büyüklügünün üçte biri kadardir. Bas küt ve altçene dardir. Beyni yasayan memeliler arasindaki en büyük beyindir, sirt yüzgeci yerini belirsiz bir tümsege birakmistir. Kuyruk yüzgeci genistir (4.6 metreye kadar) ve dalarken suya vurulur. Disli balinalarin en büyügüdür. 20 metreye kadar olan boyu ve 50 tona kadar olan agirligiyla gerçek balinagiller (Balaenidae) ve çatalkuyruklu balinagillerin üyeleriyle büyüklük bakimindan yarisir. Çok büyük olan basinda yalnizca dislerle (her biri 20 santim uzunlukta ve 500 gram agirlikta koni biçiminde 40 dis) donanmis çenesi vardir. Dünyanin en yüksek sesli hayvanidir. Sekilleri biraz da olsa dikdörtgene benzer.