Ilk Yardimda Kritik Süre Ilk 5 Dakika
Deprem ülkesi olan Türkiye’de yasayan her vatandasin ilk yardim egitimi almasinin önemine deginen Altinbas Üniversitesi Ilk Yardim Merkezi Müdürü Zehra Yildiz Çevirgen, ilk yardimda kritik sürenin ilk 5 dakika olduguna dikkat çekerek, bu süre içinde ilk yardim uygulanan yaralilarin hayatta kalma sansinin arttigini belirtti.
Ilk yardimcinin öncelikli amacinin, hasta ya da yaralinin hayati tehlikesini ortadan kaldirmak oldugunu belirten Zehra Yildiz Çevirgen, “Hayat kurtarmak bir zincirdir. Olay yerinde her zaman bir saglik profesyoneli veya bir hastane ya da bir teknik ekipman bulunamayabilir. Bu durumda evdeki ebeveynin, ofisteki arkadasin, durakta bekleyen her vatandasin dogru uygulamalar ile bu ilk adimi atabilmesi önemlidir. Herhangi bir kaza durumunda veya hayati tehlikenin olustugu bir durumda, bu egitimleri alan herkes, kisinin durumunun kötüye gitmesini engelleyebilir, iyilesmeyi kolaylastirabilir ”dedi.
“Saglik profesyonellerinin isini kolaylastiriyor”
Saglik Bakanligi’nin 2002 hazirladigi ve 2004 yilinda revize edilen yönetmelikle toplumsal farkindaligin ivme kazandigini birçok kurum ve kurulusun yasal zorunluluk disinda da çalisanlarina ilk yardim egitimi aldirmaya basladigini belirten Çevirgen, “Toplumda suurlu, ilk yardim egitimi almis kisilerin bulunmasi, hem saglik hizmeti veren saglik profesyonellerinin isini kolaylastiriyor hem de hasta ve yaralinin hayatta kalma sansini arttiriyor. Ilkokul mezunu olan herkes, Saglik Bakanligi onayli Ilk yardim Egitim Merkezlerinden, 16 saatlik temel Ilk yardim Egitimi alip Il Saglik Müdürlüklerinin yaptigi sinava girerek ilk yardimci olabiliyor. Sinavda basarili olanlar, üç yil geçerli olan Ilk yardimci Sertifikasi ve kimlik karti sahibi olabiliyor. Üç yil sonunda 8 saatlik tekrar egitimine katilarak sertifika ve kimlik kartlarinin geçerliligini üç yil daha uzatilabiliyor” açiklamalarini yapti.
Ilk adim neden önemli
Kritik süre diye adlandirilan ilk 5 dakikanin hayati önem kazandigini vurgulayan Çevirgen, “Solunum ve dolasim durdugunda, 5 dakika içinde müdahale edilmez ise kisi geri dönüsümsüz sürece girebiliyor. Yani oksijenlenemeyen dokular ve hücreler yavas yavas ölmeye basliyor. Olay yerine ambulansin teknik olarak 5 dakikada gelmesi mümkün olamayacagina göre, ambulans gelene kadarki sürede ilk yardimcilar, hasta veya yaralinin hayata tutunmasini saglayabiliyorlar. Ilk yardimci olmadiginda ise ciddi hayati tehlikeler olusuyor ya da hasta veya yarali hayatta kalmayi basarsa bile, geri kalan hayatina hiç istenmeyen sekeller ile devam etmek zorunda kalabiliyor.” diye konustu.
“Sunu yapsam kurtulur muydu dememek için ilk yardim egitimi alin”
Çevirgen egitimler sirasinda olay yerlerinde yakinlarini kaybeden kisilerin sürekli kendilerini “Sunu yapsam kurtulur muydu? Bunu yapsam kurtulur muydu?” diyerek sorguladiklarina dikkat çekerek, “O, sunu mu yapsam, bunu mu yapsam deyip vicdanimizi rahatsiz eden sey, tam olarak ilk yardimdir. Bunu dememek için vatandaslarimiz, her ilimizde bulunan Saglik Bakanligi onayli ilk yardim egitim merkezlerinden gerekli egitimleri almalilar.” önerisinde bulundu.
“Hayat kurtarmak bir an meselesi”
Hayat kurtarmanin bir an meselesi oldugunu söyleyen Çevirgen, “Ilk yardim konusunda bilgili egitimli birey, en sevdigi kisiyi kalp krizi geçirdiginde dogru müdahale ile onu hayatta tutabilir, bir anne çocugunun bogazina yabanci bir cisim kaçtiginda dogru manevra ile onu çikarabilir. Ilk yardim egitimi aldiysaniz, arkadasiniz zehirlendiginde ne yapmaniz ya da ne yapmamaniz gerektigini bilirsiniz” Ifadelerini kullandi.
Ari soktu, sicak çarpti ne yapmali?
Ilk yardim konusunda suurlu hareket etmenin, gerçekten hayat kurtardigini belirten Çevirgen, “Ari soktu ne yapmali, sicak çarpti ne yapmali? Birinin kolu kirildi, ona zarar vermeden nasil sabitlemeli, biri bayildi ne yapilmali? Bu gibi durumlarda, ilk yardim egitimi insana gerekli yetileri kazandirabilir” seklinde konustu.
Olay yerinde kulaktan dolma bilgilerle yapilan yanlis müdahalelerin, kisiye yarardan çok zarar verdigine de isaret ederek, bu merkezlerde verilen egitimlerin içerigi hakkinda da bilgi verdi. Çevirgen, “Temel insan anatomisi, vücut sistemleri, 112 ile dogru iletisim kurma yöntemleri, temel yasam destegi, havayolu tikanmalari ve bogulmalarda müdahale, kanamalara ve yaralanmalara müdahale, yanikta, donukta, sicak çarpmalarinda müdahale, kirik, çikik ve burkulmalara müdahale, suur bozukluklarinda müdahale, zehirlemeler, hayvan isiriklari, göz, kulak ve burna yabanci cisim kaçmalarinda müdahale ve dogru tasima yöntemleri gibi konular mevcut. Bunun yaninda kriz anini yönetebilme ve psikolojik ilk yardim gibi yetiler de edinilebilir.”
“Ilk Yardim egitimi sayesinde kendimi güvende hissediyorum”
Deprem sonrasinda ilk yardim egitimi almaya karar veren Kozat Avanus, olay yeri canlandirmalari ile kendisini ilk yardim müdahalelerinde artik yetkin hissettigini belirtti.
Suursuz yapilan acil durum müdahalelerinin hasta veya kazazede için büyük bir risk olusturdugunu anlatan Kozet Avanus, “Simdi evde veya isyerinde kendimi ve etrafimdaki insanlari daha güvende hissediyorum. Bir evde, isyerinde veya okulda ilk yardim egitimli bir kisinin bulunmasi bir gün sizin veya yakininizin sansi olabilir. Siz de baskasinin sansi olun” dedi.
Bir anaokulunda ögretmen olarak çalisan Nalan Usta ise “Çocuklarla ufak tefek kazalar yasarsam nasil müdahale edecegim konusunda tereddütlerim vardi. Çok sayida pratik ile isin dogrunu ögrenmek kendime olan güvenimi yükseltti.” seklinde konusarak ilk yardim egitiminin önemini vurguladi.