TGDF Dis Ticaret Verilerini Açikladi

Türkiye Istatistik Kurumu’nun (TÜIK) Dis Ticaret Verileri temel alinarak hazirlanan Türkiye Gida ve Içecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) Dijital Veri Paneli’ne göre, bu yilin ilk 10 ayinda tarim, gida ve içecek sektörü geçen yil ayni döneme göre yüzde 5,64 artisla 21,29 milyar dolar ihracat ve yüzde 7,43 artisla 18,26 milyar dolar ithalat yapti. Ocak-Ekim döneminde Dis Ticaret Dengesi 3,03 milyar dolar fazla verdi.

Özel Ticaret Sistemi (ÖTS) çerçevesinde yayinlanan Dis Ticaret Verileri’ne göre, yilin ilk 10 ayinda ihracat geçen yil ayni döneme kiyasla yüzde 5,64, ithalat ise yüzde 7,43 artti.

Ekim 2023 itibariyla aylik temelde ise ihracat geçen yil ayni döneme kiyasla yüzde 14,49 artisla 2,57 milyar dolar olurken, ithalat ise geçen yil ayni döneme göre yüzde 7,73 azalarak 1,41 milyar dolar oldu. Ekim ayinda bugday ithalati yüzde 14,3 artarken, soya fasulyesi ithalati yüzde 18,2 düstü.

Ekim ayinda da sigir ithalatinda büyük artis

Temmuz, Agustos ve Eylül ayindan sonra Ekim ayinda da en dikkat çekici gelisme sigir ithalatindaki artis oldu. Bu ayda sigir ithalati yüzde 961 oraninda artti. Yilin ilk 10 ayinda toplam 859,6 milyon dolar tutarinda sigir ithalati yapilirken, sadece Ekim ayindaki sigir ithalatinin tutari 154,1 milyon dolar oldu. Ekim ayindaki sigir ithalatinda en büyük pay 67,3 milyon dolarla Brezilya’ya ait olurken, bu ülkeyi 34,7 milyon dolarla Uruguay ve 11,5 milyon dolarla Çekya izledi.

Yilin ilk 10 ayinda Dis Ticaret Dengesi 3,03 milyar dolar fazla verdi

Yilin ilk 10 ayinda tarim, gida ve içecek sektöründe Dis Ticaret Dengesi fazla verdi. Dis Ticaret Dengesi Ocak-Ekim döneminde 3,03 milyar dolar fazla verdi. Geçen yil Ocak-Ekim döneminde Dis Ticaret Dengesi 3,15 milyar dolar fazla vermisti. Ekim ayi itibariyla aylik bazda ise Dis Ticaret Dengesi 1,16 milyar dolar fazla verdi.

Yilin ilk 10 ayinda birim ihracat degeri geçen yil ayni döneme kiyasla yüzde 4,6 düsüsle 1.145 dolar/ton oldu. Ithalat birim degeri ise geçen yil ayni dönemle karsilastirildiginda yüzde 9,4 azalarak 630 dolar/ton oldu.

Dis ticarette öne çikan ürünler

2023 yilinin ilk 10 ayinda ihracatta öne çikan ürünlerde ilk sirayi 1 milyar 237,6 milyon dolar ile un aldi. Bu ürünü 800,8 milyon dolar ile rafine ayçiçegi yagi ve 728,2 milyon dolar ile findik içi izledi. Bu ürünler, Ocak-Ekim dönemi itibariyla toplam ihracatin yaklasik yüzde 12,9’unu olusturdu.

Ayni dönemde ithalatta ise en fazla ithal edilen ürün 2 milyar 989,9 milyon dolar ile bugday oldu. Bugdayi 1 milyar 521 milyon dolar ile soya fasulyesi ve 1 milyar 173,7 milyon dolar ile ham ayçiçegi yagi takip etti. Bu 3 ürün, Ocak-Ekim dönemi itibariyla toplam ithalatin yüzde 31,1’ini olusturdu.

Ekim ayi itibariyla ihracat ve ithalatta durum

Aylik temelde degerlendirildiginde, ekim ayinda ihracatta öne çikan ürünlerde ilk sirayi 148,5 milyon dolar ile durum bugdayi alirken, bu ürünü 135,2 milyon dolar ile bugday unu ve 130,9 milyon dolar ile misir danesi izledi.

Ayni ayda en fazla ithal edilen ürünler ise 157,5 milyon dolar ile bugday, 154,1 milyon dolar ile sigir ve 98,9 milyon dolar ile soya fasulyesi olarak siralandi.

Ithalatta Rusya ve Ukrayna ilk siradaki yerini korudu

Bu yilin ilk 10 ayinda yapilan ithalatta ilk sirayi 2 milyar 989,9 milyon dolar ile bugday aldi. Rusya ve Ukrayna, bugdayin en fazla ithal edildigi ilk iki ülke olmayi sürdürdü. Bu dönemde, Rusya’dan 2 milyar 234,8 milyon dolar ve Ukrayna’dan 711,4 milyon dolar tutarinda bugday ithalati yapildi. Bu iki ülkenin toplam bugday ithalatindaki payi yaklasik yüzde 98,5 oldu.

Aylik temelde bakildiginda ise Ekim ayindaki 157,5 milyon dolarlik bugday ithalatinin 146 milyon dolarlik kismi Rusya’dan yapildi. Rusya’nin ardindan Ukrayna’dan 59,2 milyon dolarlik bugday ithalati yapildi.

Yilin ilk 10 ayinda bugdaydan sonra 1 milyar 521 milyon dolar tutarinda soya fasulyesi ve 1 milyar 173,7 milyon dolar tutarinda ham ayçiçegi yagi ithal edildi. Soya fasulyesi ithalinde ilk sirayi 936,6 milyon dolar ile Brezilya alirken, bu ülkeyi Ukrayna (443,2 milyon dolar) ve ABD (116,3 milyon dolar) takip etti. Ayçiçegi yagi ithalatinda ise siralama 760 milyon dolar ile Ukrayna, 393 milyon dolar ile Rusya ve 15,7 milyon dolar ile Bulgaristan oldu.

Türkiye’nin ithalatinda ilk 3 sirada yer alan 3 üründe ithalatin büyük bölümünün Rusya ve Ukrayna’dan yapilmasina devam edildi.

En fazla ihracat ve ithalat yapan sektörler

Bu yilin 10 aylik dis ticaret verileri sektörlere göre incelendiginde; en fazla ihracatin 2 milyar 294 milyon dolar ile seker ve sekerli mamuller sektöründe yapildigi görüldü.

Bu sektörü sirasiyla bitkisel yag sektörü (1 milyar 991 milyon dolar), yas meyve sektörü (1 milyar 797 milyon dolar), sert kabuklu meyveler sektörü (1 milyar 484 milyon dolar) ve makarna sektörü (1 milyar 411 milyon dolar) takip etti.

Seker ve sekerli mamuller sektörünün toplam ihracat içindeki payi yüzde 12,56, bitkisel yag sektörünün yüzde 10,9, yas meyve sektörünün yüzde 9,84, sert kabuklu meyveler sektörünün yüzde 8,13 ve makarna sektörünün yüzde 7,72 oldu.

Yine ayni dönemde en fazla ithalat 4 milyar 584 milyon dolar ile hayvan yemi sektöründe yapildi. Bu sektörün ardindan en fazla ithalat yapan sektörler; un (3 milyar 241milyon dolar), bitkisel yag (2 milyar 46 milyon dolar), canli hayvan ticareti (883 milyon dolar) ile kakao ve çikolata (645 milyon dolar) sektörleri olarak siralandi.

Hayvan yemi sektörünün toplam ithalat içindeki payi yüzde 29,78, un sektörünün yüzde 21,06, bitkisel yag sektörünün yüzde 19,79, canli hayvan ticareti sektörünün yüzde 5,73 ile kakao ve çikolata sektörünün yüzde 4,19 oldu.

Ihracatin arttigi ve azaldigi sektörler

Bu yilin ilk 10 ayinda geçen yil ayni döneme kiyasla ihracati deger olarak en fazla artan sektörlerin basinda 515 milyon dolar ile (yüzde 57,53 artis) makarna sektörü geldi. Bu sektörü 230 milyon dolar ile (yüzde 36,23 artis) hayvan yemi sektörü, 214 milyon dolar ile seker ve sekerli mamuller sektörü (yüzde 10,27 artis), 213 milyon dolar ile yas meyve sektörü ve 202 milyon dolar ile sebze sektörü (yüzde 29,99 artis) izledi.

Söz konusu dönemde ihracati deger olarak en fazla düsen sektör 250 milyon dolar ile (yüzde 31,8 düsüs) beyaz et sektörü oldu. Ayrica süt ve süt ürünleri sektörü 234 milyon dolar (yüzde 45,08 düsüs), salça ve konserve sektörü 117 milyon dolar (yüzde 13,56 düsüs), canli hayvan ticareti sektörü 53 milyon dolar (yüzde 50,74 düsüs) ve ambalajli su sektörü 40 milyon dolar (yüzde 16,38 düsüs) geriledi.

Bu yilin ilk 10 ayinda geçen yil ayni döneme göre, ithalati deger olarak en fazla artan sektör 785 milyon dolar ile (yüzde 805,7 artis) canli hayvan ticareti sektörü oldu. Bu sektörün ardindan pirinç degirmenciligi sektörü 357 milyon dolar (yüzde 972,6 artis), un sektörü 352 milyon dolar (yüzde 12,2 artis), kakao ve çikolata sektörü 138 milyon dolar ile (yüzde 27,3 artis) ve bakliyat sektörü 111 milyon dolar (yüzde 22,6 artis) ile ithalati deger olarak en fazla artan sektörler olarak siralandi.

Bu dönemde ithalati en çok düsen sektörler ise 343 milyon dolar ile (yüzde 7 düsüs) hayvan yemi sektörü, 314 milyon dolar ile (yüzde 9,3 düsüs) bitkisel yag sektörü, 142 milyon dolar ile seker ve sekerli mamuller sektörü (yüzde 21,5 düsüs), 15 milyon dolar ile kuru meyve-sebze sektörü (yüzde 31,3 düsüs) ve 11 milyon dolar ile balikçilik ve su sektörü (yüzde 4,6 düsüs) oldu.

Dis ticarette öne çikan ülkeler

Bu yilin ilk 10 ayinda dis ticaret verileri ülke bazinda degerlendirildiginde; en fazla ihracat yapilan ülke 2 milyar 564 milyon dolar ile Irak oldu. Irak’tan sonra en fazla ihracat, 1 milyar 524 milyon dolar ile Almanya’ya, 1 milyar 424 milyon dolar ile Rusya’ya, 1 milyar 295 milyon dolar ile ABD’ye ve 976 milyon dolar ile Italya’ya yapildi. Yilin ilk 9 ayinda, bu 5 ülkeye yapilan ihracat toplam ihracatin yüzde 36,55’ini olusturdu.

Ayni dönemde ülke bazinda ithalat en fazla 4 milyar 365 milyon dolar ile Rusya’dan yapildi. Bu ülkeyi, 2 milyar 526 milyon dolar ile Ukrayna, 1 milyar 698 milyon dolar ile Brezilya, 832 milyon dolar ile ABD ve 829 milyon dolar ile Malezya izledi. Bu 5 ülkeden yapilan ithalat, toplam ithalatin yüzde 56,13’ünü olusturdu.

Türkiye’nin en fazla ithalat yaptigi ilk 2 ülke siralamasinda Rusya ve Ukrayna yerlerini korudu. Bu iki ülkeden yapilan ithalat, toplam ithalatin yüzde 38,73’üne denk düstü.

Türkiye, yilin ilk 10 ayinda en fazla ihracat yaptigi ülkelerden Irak’a un, dondurulmus tavuk eti, kirmizi mercimek; Almanya’ya ambalajli findik, findik içi, kiraz, Rusya’ya ise alabalik, seftali ve mandalina ihraç etti.

Türkiye ayni dönemde en fazla ithalat yaptigi Rusya’dan bugday, dane misir, ham ayçiçegi; Ukrayna’dan bugday, ham ayçiçegi yagi, soya fasulyesi ve Brezilya’dan ise soya fasulyesi, sigir ve kahve ithal etti.

Verilen bilgiye göre, TÜIK’in açikladigi Dis Ticaret Verileri temel alinarak hazirlanan TGDF Dijital Veri Paneli’ndeki hesaplamalara 01 ve 24 fasillari arasindaki tüm Gümrük Tarife Istatistik Pozisyonu (GTIP) kalemleri ile 29’uncu fasil ve 35’inci fasildan seçili ürünler dâhil edildi.