Çocuklarda Ishale Dikkat

Medicana Bursa Hastanesi Çocuk Hastaliklari Uzmani Dr. Mesut Arslan, "5 yas altindaki çocuklarin yilda 3-9 kez ishal atagi geçirdikleri bildirilmistir. Ishaller hijyen sartlarinin ve saglik sisteminin geri oldugu, altyapinin yetersiz oldugu gelismekte olan ülkelerde yaygin olarak görülmektedir. Ishal sulu veya yumusak sik diskilamadir. Günde üç veya daha fazla sayida ve normale göre daha yumusak veya sulu diskilama olarak tarif edilir. Ates veya kusma eslik edebilir. Ishal genel olarak 7 günden daha kisa sürer, iki haftadan daha kisa süren ishal ve kusma ataklarinin hepsi akut ishal olarak adlandirilir. Özellikle yeterli sivi tüketebilen saglikli fertlerde hastalik kendini sinirlar ve kendiliginden iyilesir. Ancak, küçük çocuk ve bebeklerde sakatlik ve ölüme sebebiyet verebilir" dedi.

"Ishal enfeksiyöz veya enfeksiyöz olmayan sebeplerle meydana gelebilir" diyen Arslan, "Enfeksiyona bagli ishallere virüs, bakteri, parazit ve mantarlar sebep olur. Çocukluk çaginda enfeksiyona bagli ishallerin çogu viral sebeplidir. Viral ishal, bu gruptaki infeksiyonlarin büyük bölümünü kapsar ve özellikle 5 yas alti çocuklarda en sik sebeptir. Rotaviruslar, dünya genelinde yilda 500 bin, günde yaklasik bin 600 çocugun ölümünden sorumludur. Ülkemizde yapilan çalismalarda ise 5 yas alti çocuklarda görülen ishallerin yüzde 30-50’sinden rotaviruslarin sorumlu oldugu görülmüstür. Rotavirus ishali primer olarak 2 yas altindaki çocuklarin akut infeksiyonudur ve sulu diskilama ve kusma ile karakterizedir. Rotavirus infeksiyonlari herhangi bir bulgu vermeden seyredebildigi gibi, agir ishallere de sebep olabilmektedir" seklinde konustu.

Genellikle kusmanin hastaligin ilk iki gününde oldugunu ve ates görüldügünü belirten Uzm. Dr. Arslan, "Ishal mikrobu, insandan insana özellikle de bir çocuktan digerine kolaylikla bulasabilir. Genellikle, tuvalet temizligini tam olarak ögrenememis küçük çocuklar arasinda hizla yayilabilir. Çocuklar ve yetiskinler tuvalete gittikten hemen sonra ellerini dogru bir sekilde yikamalidir. Yeterli sivi tedavisi ishallerin ana tedavisini olusturur. Agizdan sivi tedavisi hafif ve orta siddetteki olgularda yeterli olur ancak tedavi hastanin sivi ve elektrolit kaybini karsilayacak sekilde hazirlanmis olan sivilari kapsamalidir (ORS). Agizdan sivi tedavisinin (ORS) erken uygulanmasi, daha az hastane yatisina sebep olur. Hafif-orta, hatta agizdan alabilen agir sivi kaybi olgularinda bile agizdan tedavi (ORS) tercih edilmelidir. Ishal olan çocuk emzirme dönemindeyse mutlaka anne sütü almalidir. Anne sütü, ishalden koruyan önemli bir besin kaynagidir. Anne sütü alan bebekler daha çabuk iyilesmektedir. Ishal süresince dogru beslenme çok önemlidir. Bu dönemde yagli ve lifli yiyecekleri tüketmemek gerekir. Patates ve muz potasyum kaybini önlemek açisindan önemli gidalardir. Ishale iyi gelen yiyecekler arasinda çorba, haslama, püre, makarna ve pirinç yer alir. Bunlarin tüketimi, ishali kesmek için faydalidir. Ishal tedavisinin en önemli kismi sivi ve elektrolit kaybini önlemektir. Hijyen sartlarinin iyilestirilmesi, insan atiklarinin kullanim ve içme suyuna karismasinin engellenmesi ve el yikamak enfeksiyona bagli ishali engeller" diye konustu.