Av. Emir Akpinar Açiklamasi 'Youtube'dan Elde Edilen Gelirlere Uygulanan Mükerrer Vergilendirme Hukuka Aykiridir'

"Çagin sinir tanimaz gelismelerinin yansimalarindan biri de sosyal medya platformlarinin çesitlenmesi ve bu platformlarin sundugu çesitli firsatlarda görülmekte. Sosyal medya platformlarinin tüketici konumunda nitelendirebilecegimiz biz izleyiciler için iyi vakit geçirme ya da çesitli konularda bilgi edinme aracidir" diyen Akpinar, "Sosyal medyanin günümüz dünyasinda çok farkli sekillerde hayatimizi etkiledigi hepimizin malumu. Kullanicilarin bir kismi açisindan bir tüketim mecrasi olmakla birlikte bir kismi içinse bir üretim platformu. "Içerik Üreticisi" sifatiyla çesitli konseptlerde video yayinlari sunan, adeta yeni bir meslek grubu olarak varligini hepimize kabul ettiren Youtuberlar ve Influencerlar bu videolardan ciddi gelirler elde etmekteler. Ekran önünde görünenler oldugu kadar bu isin arka plani da var. Çok kanalli aglar "MCN’ler" veya "aglar" adi altinda faaliyet gösteren hizmet saglayicilari da bu gelirden payini almakta. MCN yani Multi Channel Network. Türkçe karsiligi ile çoklu kanal agi, birden fazla kanalin tek bir çati altinda yönetildigi aga verilen isim. Youtube’a yüklenen bir video bazi sartlari sagladigi takdirde bu videoya Google reklamlari eklenebiliyor. Abone sayisi bini geçmis ve yükledigi videolarla toplamda 4 bin saat izlenmeye ulasmis kullanicilar videolarina bu reklamlari yerlestirebiliyorlar. Video izleyicisinin bu reklama tiklamasi halinde de Google bir gelir elde ediyor. Google, elde ettigi bu gelirin belli bir yüzdesini de video yayincisina ödüyor. Ortalama olarak her bin izlenme basina video yayincisi 1-5 TL arasinda bir para kazanilabiliyor. Içerik üreticilerinin neden her videoya "kanalima abone olun, videomu begenin" minvalinde bir telkinle baslayip yine ayni sekilde son verdigini sanirim bu rakam açikliyor. Içerik üreticileri her ne kadar ekranda tek basina boy gösterse de bunun bir de arka plani var. MCN dedigimiz sirketler. Içerik üreticilerinin bir MCN’ye katilmasi gerekmiyor. MCN’ler ve diger üçüncü sinif hizmet saglayicilar YouTube veya Google tarafindan onayli olmamakla birlikte içerik üreticileri için bir MCN’e katilmak önemli bir adim. MCN’lerin çalisma mantigi ise su sekildedir. MCN’ler kendi YouTube aglari altinda iki farkli türde kanala sahip olabilirler. Birincisi büyük oranda MCN tarafindan yönetilen satis ortagi kanallari. Digeri ise sahip olunan ve isletilen kanallar. Satis ortagi kanalarinda bir satis ortagi ayni zamanda içerik sahibi çerçevesinde yer alir. Sahip olunan ve isletilen kanallarda ise kanal is ortagina aittir ve onun tarafindan isletilir. Her iki durumda da temel amaç bünyelerine aldiklari kanallarin telif haklarini korumak diyebiliriz. Ancak tek amaci da bu degil. Daha iyi içerik çekmeniz konusunda destek oluyor, ekipmana ihtiyaciniz var ise karsiliyor, baska bir YouTube Içerik Üreticisi ile video çekmek isterseniz bu konuyu hallediyor, size gelen sponsorlu is tekliflerini hallediyor, gerekirse video montajinda ve kanal görsellerinizde yardimci oluyor. Ve tabiî ki bunu karsiliksiz yapmiyor. Kanala yüklenen videolardan elde edilen gelire de ortak olmak suretiyle gelir elde ediyorlar" ifadelerini kullandi.

Gelir Idaresi Baskanligi’nin Youtube üzerinden elde edilen gelirlerin emek-sermaye sistemine dayandigini, gelir elde etme amacinin da ticari faaliyet tanimi degistirmedigini belirten Akpinar, sunlari söyledi:

"MCN’leri ayri tutarak youtuberlar özelinde konusursak önceki yillarda internet üzerinden herhangi bir kazanç saglandigi takdirde bu kazanç için bir sirket kurmak ve vergi vermek gerekiyordu. Ancak mevcut durumda 880 bin TL’ye kadar geliri olan Youtuberlarin sirket kurma zorunlulugu bulunmuyor. Ancak yeni çikan vergi kanununa göre 2022 yili için geliri 880 bin TL’nin altinda olan Youtuber’lar yüzde 15 oraninda stopaj vergisi ödemekle yükümlü. Konuya iliskin temel açiklamalarinin ardindan bu yapilan vergilendirmenin kanuni olmadigini belirten Akpinar mevcut düzenlemelerinde yetersizdir. Yukarida da bahsettigim üzere Youtube henüz genç bir platform. Youtube’dan kazanilabilecek meblaglar ise oldukça uçuk. Hukukumuzdaki düzenlemeler ise son derece yetersiz. Mevcut vergilendirme sistemi iki durumu temel alarak düzenlemis durumda. Ilki kendi içerigini kendi üreterek sahsi hesabindan paylasim yapan üreticinin kazandigi gelirin "reklam geliri" olarak degerlendirilmesi ve vergilendirilmesi. Gelir Vergisi Kanununa göre "ticari kazanç" olarak degerlendirilerek vergilendirme öngörülmüs olsa da ticari olarak degerlendirilmesi tartismaya son derece açik bir konu. Bu kabule göre bir içerik üreticisi ile bir mahalle marketinin, bir kahveci dükkaninin vergilendirilmesi ayni usulle yapilmakta. Ancak islerin nitelikleri düsünüldügünde ne kadar farkli olduklari ve bu farklilik sebebiyle de daha farkli düzenlemelere ihtiyaç oldugu son derece açik bir sekilde ortada. Bu senaryoya göre vergi mükellefi olmak içinde herhangi bir yas siniri yok. Mükellef olmaniz için herhangi bir istisna siniri da yok. Diger bir düzenleme de kullanici hesaplarinin profesyonel sosyal medya ajanslari, danisman sirketler ve MCN’ler araciligiyla yönetilmesi halinde gelir elde edilmesi hali. Bu durumda bir mükellefiyet kaydi açtirilmayabilir. Bu durum ürettiginiz içerikleri profesyonel bir sosyal medya ajansi sirketi ile anlasarak ilgili sirketten "telif hakki ödemesi" alinmasi halinde mümkün olacaktir. Bu halde elde edilen gelir ise "serbest meslek kazanci" olarak degerlendirilmekte. Her ne kadar bir mükellefiyetin sart olmadigini belirtsek de bu da vergi kesintisine engel degil. Telif hakki ödemesi yapan sirket yüzde 17’lik bir kesinti yaparak Youtuber adina vergi dairesine ödemek durumunda. Detayina çok inmemekle birlikte bu halde içerik üreticisinin elde ettigi gelirin yaklasik yüzde 30’unu vergi olarak ödemekte."

Gelinen bu asamaya kadar Youtuber’larin cezali vergiye ve gecikme faizinini ödediklerini de belirten Akpinar, "Yukarda da degindigim üzere bunun bir ticari faaliyet olarak nitelendirilmesi ve bu kabul dolayisiyla da vergilendirilmesi hukuken son derece hatali. Elindeki telefonla evinde ya da sokakta çektigi bazen saniyelerle bile sinirli olan bir videonun yayinlanmasinin "Ticari Faaliyet" olarak nitelendirilmesi mümkün degildir. Ticari bir faaliyet olarak nitelendirilmeye elverisli hiç bir organizasyona sahip olmayan bir olusum bu. Gelir Idaresi tarafindan yapilan emek-sermaye sistemine dayaniyor oldugu açiklamasi son derece zorlama bir hukuki degerlendirme. Emek oldugunu kabul etmekle birlikte bu da tartisilabilir ancak ticari kazanç olabilmesi için parasal sermayenin tahsil edilmis olmasi gerekir. Ne yazik ki son zamanlarda herhangi bir sebeple bir maddi kazanç elde edildiginin tespiti halinde bu kazanç bir sekilde gelir vergisi mükellefiyeti içine sokularak vergilendirilmeye tabi tutuluyor. Ticari bir organizasyona sahip olmayan bir organizasyondan elde edilen meblaglarin vergilendirilmek amaciyla ticari kazanç olarak degerlendirilmesi son derece zorlama bir düzenleme. Sonuç olarak Youtuber’lar yerine göre elde ettikleri gelirlerin Yüzde 70’ini hem ABD hem Türkiye de vergisini ödemekle birlikte MCN’lere de bir kismini ödeme yapmak suretiyle elde edilen gelirlerin ancak yüzde 30’una kavusabilmektedirler. Mevcut vergi mevzuatimizdaki kural vergi konusu olan seyin bir kez vergilendirilmesidir. Iki defa vergilendirme yapilmasi vergi adaletine ve esitligine aykiridir. Modern vergileme ilkelerine de aykiri olan bu durumun önüne geçmek amaciyla üçüncü ülkelerle çesitli anlasmalarin akdedildigini de görmekteyiz. Youtube üzerinden elde edilen gelirler hususunda böyle bir çalismanin henüz yok. Bu haliyle konuya iliskin vergilendirme sisteminin hukuka aykiri oldugunu, magduriyetlere yol açtigini ve açmaya da devam edecektir" diye konustu.