Her 10 Dogumdan Birisi Prematüre

Prof. Dr. Cihat Ünlü, Dünya Saglik Örgütü’nün verilerine göre, ülkelerin prematüre dogum oranlarinin yüzde 5-18 arasinda degistigini belirterek, "Dünya genelinde yilda 15 milyon bebek prematüre olarak dogarken, 1 milyonun üzerinde bebek bu nedenle 1 yasini tamamlayamadan hayatini kaybetmektedir. Prematüre dogum oranlari Türkiye’de de dünyadakine benzer sekildedir. 2021’de dogan 1 milyon 79 bin 842 bebegin yüzde 12’si prematüre olarak dünyaya gelmistir. Bu bebeklerin yüzde 88,5’i 32-36 haftalikken, yüzde 11,5’i de 32 haftanin altindadir” dedi.

Ünlü, saglikli bir yasamin temeli, saglikli bir gebelikle zamaninda ve saglikli bir dogumla basladigina dikkat çekerek, “Dünyada ve ülkemizde pek çok bebek, gebelik süreci tamamlanmadan, beklenen zamandan önce, yani prematüre dogmaktadir. Normal gebelik süresi ortalama 40 haftadir. Otuz yedinci gebelik haftasini tamamlamadan dünyaya gelen bebekler prematüre olarak tanimlanir ve dünyada yaklasik her on bebekten biri prematüre olarak dogmaktadir. Dogum ne kadar erken olursa, saglikla ilgili riskler de o kadar artmaktadir. Erken dogan, özellikle de çok erken dogan prematüre bebekler, genellikle karmasik tibbi problemlere sahiptir. Karsilasilan tibbi sorun ve komplikasyonlar bebekten bebege degiskenlik göstermektedir. Ancak bebek ne kadar erken dogarsa, komplikasyon riski de o kadar yüksektir. En yüksek risk, 28 hafta altinda dogan çok küçük prematüre bebeklerde, orta dereceli risk ise; 28-31 hafta arasi dogan sinirda prematüre bebeklerdedir. En düsük risk ise, 32-36 haftalar arasinda dogan sinirda prematüre bebeklerdedir” diye belirtti.

Ünlü, prematüre dogumlarin çogunun kendiliginden gerçeklesirken bazilarinin tibbi sebeplerle yapilan sezaryen dogumlar sonucu görüldügünü belirterek, söyle devam etti:

“ Prematüre dogum genetik nedenler; çogul gebelik, enfeksiyonlar, diyabet ve yüksek tansiyon gibi süregen durumlara bagli olarak gerçeklesmekte olup, çogunlukla hiçbir neden belirlenemez. Sebeplerin ve mekanizmalarin daha iyi anlasilmasi, prematüre dogumun önlenmesi konusunda çözüm gelistirmeyi kolaylastirir. Rahim ile ilgili sorunlar, çogul gebelikler, enfeksiyonlar, stres, erken doguma sebep olabilmektedir. Erken dogumun ‘erken’ ve ‘geç’ olmak üzere çesitli istenmeyen sonuçlari bulunmaktadir. Genel olarak bir bebek ne kadar erken dogduysa ve vücut agirligi ne kadar düsükse, saglik sorunlari görülme ihtimali o derecede artmaktadir. Erken dönem sorunlar; saglik sorununun çözülemeyip uzun süre devam etmesi, solunum problemleri, kalp hastaliklari, enfeksiyonlar, sindirim sistemi problemleri, beyin kanamasi ve sariliktir. Geç dönem sorunlar; hareket ve denge sorunlarina yol açan serebral palsi adi verilen klinik tablo, görme sorunlari, beyni etkileyen problemler, büyüme gelisme problemleri, ileri yasta ortaya çikan saglik sorunlaridir. Prematüre bebeklerin dörtte üçünden fazlasinin hayati, uygun maliyetli bakimla, örnegin; dogum sirasinda ve dogum sonrasi dönemde her anne ve bebek için gerekli bakim saglanmasi halinde, enfeksiyonlarin tedavi edilmesiyle, erken dogumlarin tibbi müdahale ile azaltilmasiyla kurtarilabilir. Prematüre dogumdan ölümleri ve komplikasyonlari önleme, saglikli bir gebelik ile baslar. Gebelik öncesi, gebelikler arasi ve sirasinda uygun bakim, tüm kadinlarin saglikli gebelik deneyimine sahip olmasini saglayacaktir. Örnegin, saglikli diyet, tütün ve madde kullaniminin önlenmesi ve gebelikle ilgili riskli durumlarin tespiti için gebelik boyunca uygun araliklarla hekime basvurmak preterm dogumlarin azaltilmasina yardimci olabilir”.