Kovid-19'La Yipranan Banglades Saglik Sistemi Bir Yandan Da Dang Hummasiyla Mücadele Ediyor

Banglades'te saglik sistemi yeni tip koronavirüsle (Kovid-19) mücadelede zayif düserken bir yandan da dang hummasi vakalarindaki keskin artisla ugrasmak zorunda kaliyor.

Saglik Hizmetleri Genel Müdürlügüne (DGHS) göre, 2 Eylül'de dang hummasindan 284'ü baskent Dakka'dan olmak üzere 330 yeni hasta hastaneye kaldirildi. Vaka sayisinin en yüksek seviyeye ulastigi Banglades'te 10 bin 981 hastaya teshis konuldu.

Dang hummasi 2021'de Banglades'te en az 48 can alirken Agustos ayinin basindan beri ülke günlük 200'den fazla dang hummasi vakasina tanik oluyor.

Kovid-19 ve dang hummasina ayni anda yakalanan ve bir devlet kurumunda hizmet görevlisi olan Nazmul Haque Zenith, "Dang hummasinin baskentin Uttara bölgesindeki insaat halindeki komsu bir binadan yayildigindan süphelendik. Komsu binalarimizdaki diger birçok kisiye bu yil dang hummasi bulasti. Ailemizin üç ferdinin hastanelere kaldirilmak zorunda kalmasi, fiziki ve manevi sikintilarin yani sira maddi külfeti de beraberinde getirdigi için tarifsiz bir aci yasadik." dedi.

Ise gidemeyecek kadar zayif düsen 32 yasindaki Zenith, 10 gün kesintisiz tibbi bakimin ardindan 1 Eylül'de hastaneden taburcu edildi.

Jahangirnagar Üniversitesi'nde profesör olan Kabirul Bashar, AA muhabirine yaptigi açiklamada, "Bir projeksiyon modeli araciligiyla, önümüzdeki 15 gün içinde dang enfeksiyonunda düsüs veya büyük bir degisiklik olmayacagini ögrendik. Ülkedeki dang hummasi vakalari, DGHS tarafindan saglanan verilerden en az dört ila bes kat daha fazla olacaktir. Birçok kisi enfekte olmasina ragmen hastanelere gitmiyor ve DGHS de sayilar yok. Öte yandan, DGHS sadece 41 hastane hakkinda bilgi tutuyor." ifadelerini kullandi.

- Ölüm oranlarinda artis var

Bashar, vaka sayisina oranla ölüm sayilarinin 2019'daki büyük salgindan daha yüksek oldugunu belirterek, 2019'da 101 bin 354 enfeksiyonla en az 179 kisi ölürken, 2021'de 10 bin enfeksiyonla 48 kisinin hayatini kaybettigini belirtti.

Öte yandan, Banglades Bilimsel ve Endüstriyel Arastirmalar Konseyindeki (BCSIR) arastirmacilar, yakin zamanda yeni bir dang varyanti olan Dang Virüsü Tip 3'ü (DENV-3) kesfetti ve ani yükselisin arkasinda bu varyantin olduguna inanildigini kaydetti.

Devlet tarafindan isletilen kurumun bas bilim yetkilisi Salim Khan da bu bulguyu dogruladi.

Khan, AA muhabirine yaptigi açiklamada su ifadelere yer verdi:

"Yeni dang hummasi varyanti giderek daha fazla insana bulasiyor ve bu yil Banglades'te 2019'daki dang hummasi salginina kiyasla daha yüksek bir ölüm orani gördük. Dang hummasina yakalanan çocuk sayisinda da bu yil artis oldu ve bu endise verici."

Dakka'daki Sir Salimullah Tip Fakültesi Hastanesi Müdürü Quazi Md Rashid Un Nabi de AA muhabirine yaptigi açiklamada, hastanelerin dang hummasi hastalariyla karsi karsiya oldugunu ve bu durumun hazirliklara ragmen tesisler için ek baski olusturdugunu söyledi.

Nabi, Agustos ayinin son yarisindan bu yana hastaneye günlük ortalama 45 - 55 dang hummasi vakasinin geldigini bu sayinin 1 Eylül'de 84'e çiktigini belirtti.

Su anda hastanede tedavi gören 224 hasta bulundugunu aktaran Nabi, bu sayinin 34'ünün çocuk oldugunu dile getirdi.

Nabi, "pediatrik hasta sayisinin daha yüksek oldugunu ve dang sokuna giren çocuklarin tedavisinin, savunmasiz bagisiklik sistemleri nedeniyle nispeten zor oldugunu ve bu nedenle küçükler arasinda ölüm riskinin yüksek oldugunu" kaydetti.

- Hükümet saglik durumunun kontrol altinda oldugunu söylüyor

DGHS sözcüsü Dr. Nazmul Islam, AA muhabirine yaptigi açiklamada, yogun nüfuslu ülkede dang hummasi salginlarinin normalde muson mevsiminde meydana geldigini söyledi.

Islam, "Kovid-19 salgininin ortasinda dang hummasi salginiyla mücadele etmek ülkenin saglik hizmetleri için ek bir baski ve zorluk. Çocuklar da dahil olmak üzere, dang vakalarinda ve enfeksiyonlara bagli ölümlerde bir artis görüyoruz. Hükümet hem Kovid-19 hem de dang hummasi ile mücadele etmek için iyi bir donanima sahip. Zor bir dönem olmasina ragmen, ülkenin saglik hizmetleri durumu yönetme yetenegine sahip ve genel saglik durumu kontrol altinda." diye konustu.

- Dang hummasi

Dang hummasi virüsü, insanlara sivrisinekler araciligiyla bulasiyor. Kuluçka döneminden sonra genel olarak hafif atese sebebiyet veren hastalik, bazi vakalarda ölümcül olabiliyor.

Vakalar, genellikle "yagis dönemleri" olarak bilinen haziran ve eylül ile aralik ve martta artis gösteriyor.

Bilim insanlari, yüksek sicaklik ve uzun süren yagislarin sitma ve dang hummasi tasiyan sivrisineklerin artmasina sebep oldugu uyarisinda bulunuyor.

Hastaliga sebep olan sivrisinek türünün, su birikintilerinde larva olusturmasi nedeniyle özellikle sanayi çevrelerindeki çöp birikintilerinin sürekli ilaçlanmasi gerektigi belirtiliyor.

Kaynak: AA