Türkiye'nin Yerli Ve Milli Helikopteri 'Gökbey'de Yeni Prototip Yolda

Cumhurbaskanligi Savunma Sanayii Baskanligi tarafindan projelendirilen ve Türkiye Havacilik ve Uzay Sanayii AS (TUSAS) tarafindan üretilen Gökbey, alaninin en iyileri arasinda yer aliyor. Türkiye’nin yerli ve milli helikopterini üretmesi amaciyla yapimina baslanan ve basariyla tasarlanan yerli ve milli genel maksat helikopteri ‘Gökbey’ hizla seri üretime dogru ilerliyor. En zorlu iklim ve cografyalarda dahi, yüksek irtifa ve yüksek sicaklikta, gece ve gündüz kosullarinda etkin bir sekilde faaliyet gösterebilecek olan Gökbey genel maksat helikopteri, milli imkan ve kabiliyetler kullanilarak tasarlaniyor ve üretiliyor. ‘Özgün Helikopter Programi’ kapsaminda, yapisal ve aviyonik sistemlerin yani sira, transmisyon, rotor ve inis takimlari gibi kritik öneme haiz sistemlerin tasarimlari ve üretimleri de tamamen milli kaynaklar kullanilarak gerçeklestiriliyor. Helikopterin genis görev yelpazesine sahip olmasindan ötürü tasima, VIP, kargo, hava ambulans, yangin müdahale helikopteri, arama kurtarma ve kiyi ötesi tasima görevlerini icra edebilecek. Yerli imkanlarla gelistirilip üretilen ilk genel maksat helikopteri Gökbey ilk uçusunu 6 Eylül 2018 tarihinde saat 06.00’da basariyla gerçeklestirirken, 2022 yilinin ortalarinda da seri üretime geçmesi bekleniyor. Gökbey, tüm yapisal elemanlari ile sifirdan tasarlanip üretildigi için tam bagimsiz bir proje olmasi ile de dikkat çekiyor. Bu sayede her türlü kosul ve istege göre modifikasyon islemleri gerçeklestirilerek konfügre edilebilecek.

“GÖKBEY’IMIZ YANGINDAN KORUMA, ARAMA-KURTARMA, TASIMA, HASTA TASIMA GIBI BIRÇOK ÖZEL GÖREVI DE YAPABILECEK KAPASITEDE TASARLANMIS DURUMDA”

Çalismalarin hizla devam ettigini belirten Gökbey Ürün Basmühendisi Gökhan Tursun, “Gökbey Özgün Helikopter Projemize, 2013 yilinda Savunma Sanayii Baskanligi’nin büyük irade ve destekleri ile basladik. Aslinda bu projenin amaci tek bir tip helikopter yapmak degildi. Tasarimindan, üretiminden, özel test bina ve altyapilarindan, kalifikasyon ve sertifikasyonuna kadar bir altyapi kurma projesiydi. Bu kapsamda da TUSAS bünyesinde birçok test binasi yaptik. Tasarim anlaminda çok özel konularda uzmanlasma saglandi. Çok yetismis bir ekip olusturuldu ve suan içinde bulundugumuz uçus hatti dahil olmak üzere çok büyük yatirimlar yapildi. Arkamda görmüs oldugunuz helikopter, aslinda bizim Gökbey projesi kapsaminda ürettigimiz üçüncü prototipimiz. Uçurdugumuz üçüncü prototip. Çok önemli bir noktadayiz mevcut durumda da. Sonuçta bu proje kapsaminda tüm özel tasarim gereksinimlerine uygun bir sekilde özgün olarak tüm parçalari biz tasarladik, ürettik, test ettik. Dolayisiyla tüm kritik sistemleri bize ait. Bu ne anlama geliyor? Helikopter anlaminda tüm tasarim yetkisi TUSAS’a ait. Üzerinde istedigimiz sekilde modifikasyon yapabilir haldeyiz. Dolayisiyla da müsterimizden gelecek talep dogrultusunda farkli konfigürasyonlar ile de helikopteri olusturabiliyoruz. Gökbey’imiz yangindan koruma, arama-kurtarma, tasima, hasta tasima gibi birçok özel görevi de yapabilecek kapasitede tasarlanmis durumda” seklinde konustu.



“YENI GELECEK PROTOTIP ILE BIRLIKTE SERI ÜRETIM ASAMASINA BIR ADIM DAHA YAKLASMIS OLACAGIZ”

Gökbey ile ilgili tüm çalismalarin en ince ayrintilarina kadar sürekli takip edildigini vurgulayan Basmühendis Tursun, “Dördüncü prototipimiz de yolda. Yakinda o da yer ve uçus testlerine baslayacak. Bu tabi çok önemli. Suan da dört prototipimizi de üretmis durumdayiz. Bir tanesi yer testlerinde kullanilacak. Üçü bizim uçus testlerinde hem sertifikasyon hem de kalifikasyon, gelistirme testlerine yardimci olacak. Dolayisiyla bu son yeni gelecek prototip ile birlikte seri üretim asamasina bir adim daha yaklasmis olacagiz” diye konustu.



“BIZIM TÜM YOGUN ÇALISMALARIMIZ ÖNÜMÜZDEKI SENE IÇINDE ILK TESLIMATI YAPACAK SEKILDE PLANLANDI”

Yapilan tüm yogun çalismalarin isiginda Gökbey’in ilk teslimatinin önümüzdeki yil içerisinde yapilmasinin planlandigini vurgulayan Tursun, “Bizim tüm yogun çalismalarimiz önümüzdeki sene içinde ilk teslimati yapacak sekilde planlandi. Tabi burada kritik nokta son asama. Helikopteri zarflari çerçevesinde kendisini kanitlayacak sekilde tüm uçus testlerini bitirmemiz gerekiyor. Yine ayni sekilde sertifikasyon kredisini de almamiz gerekiyor. Bu noktada da Sivil Havacilik Genel Müdürlügü (SHGM) ile çalismalarimizi sürdürmekteyiz. Hem yer hem de havada yapacagimiz testler ve buradan alacagimiz raporlamalar degerlendirmeleri de SHGM’ye sunu sertifikasyonu da tamamlayip insallah seri teslimati da gerçeklestirecegiz” açiklamasinda bulundu.

“TASARIM SORUMLULUGU VE YETKISI TAMAMEN BIZE AIT”

Gökbey projesindeki en önemli olgunun, helikopterin tüm tasarimsal haklarinin TUSAS’ta oldugu için istenilen yönde hareket edilebilmesi oldugunu kaydeden Tursun, “Gökbey’de en önemli nokta, bizim burada helikopterin en kritik sistemleri olan; transmisyonu, disli kutulari, rotor sistemi, palleri, otopilotu, uçus kontrol sistemi, aviyonikleri, yazilimi, gövdesi, inis takimi, hemen hemen tüm sistemi saydim. Tüm bunlar aslinda bizim sorumlulugumuzda. Sifirdan bizim tarafimizdan tasarlandi, üretildi, test edildi ve hala testleri devam ediyor. Dolayisiyla tasarim sorumlulugu ve yetkisi tamamen bize ait. Bu anlamda tam anlamiyla helikopter endüstrisine girme anlaminda da çok önemli bir fark. Bu kapsamda da gerekli olan tüm altyapilar da gerçeklestirildi” dedi.

(Utku Simsek - Bayram Türüdü - Derya Yetim/IHA)