Türkiye'de Bir Ilk Açiklamasi Öksürük Sesinden Kisinin Korona Olup Olmadigi Anlasilacak
Firat Üniversitesi (FÜ) Bilgisayar ve Ögretim Teknolojileri Bölümü Ögretim Üyesi Doç. Dr. Zülfü Genç öncülügünde, Türkiye’de ilk defa yapay zeka tabanli ‘ses ve öksürük’ ile korona virüs basta olmak üzere bir çok hastaligin teshisi ile ilgili yazilim gelistirildi. 3 bin veri ile ses ve öksürük kayitlarina göre kisinin korona virüs olup olmadigini saptadiklarini belirten Doç. Dr. Genç, basari oraninin ise yüzde 60 ila 80 arasinda oldugunu kaydetti.
Yazilimda öksürük sesinden hizli korona virüs testi çalismalarinin devam ettigini dile getiren Doç. Dr. Genç, ilk kez bu testin mobil uygulamaya eklendigini ve yüzde 60 ila 80 arasinda dogru sonuç alindigini vurguladi. Doç. Dr. Genç, projenin saglik çalisani ve hasta arasinda güvenli bir veri iletisimi ve etkin takip sayesinde saglikta yerli, milli çözüm ile konfora ulasilmasinin yani sira bu entegrasyon sayesinde telefonda hizli bir sekilde korona virüs testi alma olanagini ortaya çikaracagini bildirdi.
16 aylik emegin sonucunda ortaya çikti
Gelistirdikleri proje hakkinda bilgi veren Doç. Dr. Zülfü Genç, "2020 yilinda Sanayi ve Ticaret Bakanligi AR-GE ve inovasyon destekli programi kapsaminda Elazig KOSGEB’e sunmus oldugumuz ‘Hastalik Teshisi Ve Hasta Takip Için Yapay Zeka Destekli Akilli Bileklik Tasarim ve Uygulamasi’ Projemiz ilgili kurullar tarafindan kabul edilerek desteklenmistir. Bu proje kapsaminda yaklasik 16 aylik bir süreç içerisinde saglik sektöründe kullanilabilecek, giyilebilir sensörler ve yapay zeka destekli bir yazilim ve uygulama gelistirdik. Burada da onlarin prototiplerini görmektesiniz. Süreç içerisinde 4-5 tane farkli prototip üzerinde çalistik ve nihai ürünü suan kolumda. Iki adet farkli yeni tasarim gerçeklestirdik” dedi.
Veriler akilli bileklik araciligiyla gönderiliyor
Ürettikleri akilli saat ve bileklik yardimiyla hastaliklarin teshisi ve tespit edilmis hastalardan alinan verileri saglik sistemine gönderebildiklerini ifade eden Doç. Dr. Genç, "Bu akilli bileklik araciligiyla veri gönderiyoruz. Belirli semptomlari gösteren hastalarin bu giyilebilir sensörlerden gelen sinyaller vasitasiyla merkez servere kurulu olan yapay zeka destekli yazilim üzerinde bu veriler islenerek hastalarin hem teshisi hem de takibini gerçeklestirebilmekteyiz. Bilindigi üzere bilim adamlari özellikle son 2 yildir dünyanin her tarafini kasip kavuran korona virüs pandemisiyle mücadele etmektedir. Biz de basta Bakanimiz Mustafa Varank’in gayretleri, arastirma merkezleri, üniversitelerin bu tipteki AR-GE Projeleriyle korona virüs üzerinde bu projeyi 16 aydir devam ettirmekteyiz. AR-GE sürecimizi tamamladik. Ilerleyen süreçte mevcut yazilimizi gelistirmeye devam edecegiz” diye konustu.
“Bunun Türkiye’de ilk oldugunu düsünüyoruz”
Yazilimdaki en önemli özelligin ses ve öksürükle kisinin korona virüse yakalanip yakalanmadigini büyük oranda tespit edebildigi oldugunu vurgulayan Doç. Dr. Genç, “Yazilimda geldigimiz en önemli noktalardan biri de korona virüs teshisinin öksürükle tespitini gerçeklestiren yazilim üzerinde çalismalarimiz devam etmektedir. Elimizdeki yaklasik 3 bin tane veri ile herhangi bir kisiden almis oldugumuz ses ve öksürük kayitlarina göre kisinin korona virüs olup olmadigina karar vermeye çalisiyoruz. Bizim devam ettirdigimiz çalismalarda yüzde 60 ila 80 arasinda bir basari elde ederek bir kisinin öksürük ve ses verisinden korona virüs olup olmadigini da saniyeler içerisinde tespit edebiliyoruz. Bunun Türkiye’de ilk oldugunu düsünüyoruz. Dünyada çok degisik çalismalar yapildigini biliyoruz, onlari da yakindan takip ediyoruz. Suan halihazirla Diyarbakir ve Mardin’de hastalarimizin üzerinde de bu saatler var ve onlar üzerinden veriler alip onlarin anlik takiplerini gerçeklestirebiliyoruz. Bu yazilim sistemi sayesinde hastanin anlik verilerini doktoru ve onun bagli oldugu tüm saglik birimlerindeki kisiler hatta Saglik Bakani da bu verileri görebilme sansina sahip olabilecek. Bu yazilimla ilgili çalismalarimiz devam ediyor. Üretim anlaminda bir yatirim destegi söz konusu olmasi gerekiyor. Projemizle ilgilenen hem özel hem de devlet kuruluslari yaptigimiz çalismalari yakindan takip ediyor. Ilk etapta bine yakinda saati üretip hastalarimiza vererek yazilim sistemimizi güçlendirmeyi düsünüyoruz. Gelistirmis oldugumuz proje sayesinde saglik çalisani ve hasta arasinda güvenli bir veri iletisimi ve etkin takip sayesinde saglikta yerli, milli çözüm ile konfora ulasilmasini sagliyoruz” seklinde konustu.