Simdi Balik Zamani

Yasar Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatlari Bölümü Dr. Ögretim Üyesi Ezgi Eylem Fadiloglu, baligin saglikli ve dengeli beslenmede önemli bir yere sahip oldugunu belirterek sayisiz faydasina karsin ülkemizdeki balik tüketiminin azligina dikkat çekti. Dr. Fadiloglu, “Türkiye, üç tarafi denizlerle kapli bir ülke. Ancak et tüketiminde tercihimizi baliktan yana pek kullanmiyoruz. Birlesmis Milletler Gida ve Tarim Örgütü verilerine göre ABD, Ispanya, Avustralya ve Yeni Zelanda gibi ülkelerde kisi basina yilda 20 kilogramdan fazla balik tüketiliyor. Dünya ortalamasi yillik 16 kilogramken Izlanda’da tüketilen balik miktari kisi basina 90, Japonya’da 75, Avrupa Birligi ülkelerinde 26, Suudi Arabistan’da 10 kilogram. Türkiye’de ise 2019 verilerine göre yalnizca 6,26 kilogram balik tüketimi var” diye konustu.



Hastaliklara karsi vücut direncini artiriyor

Baligin az oranda yaga sahip yüksek degerli bir protein kaynagi oldugunu vurgulayan Eylem Ezgi Fadiloglu, “Balik eti yüzde 15-25 degerleri arasinda protein içerir. Bu proteinler, vücuttaki dokularin korunmasi ve gelismesi için gerekli olan bütün esansiyel aminoasitleri içerir. Düsük yag içerigi nedeniyle zayiflama diyetlerinin vazgeçilmezlerinden biridir ve kilonun saglikli düzeylerde tutulmasina yardimci olur. Balik; fosfor, iyot, demir, kalsiyum gibi madensel tuzlar ve A, D, K, B grubu vitaminler bakimindan da iyi bir kaynaktir. Iyot, çocuklarin zekâ gelisiminde önemli bir rol oynarken A vitamini bagisiklik sisteminin ve görmenin güçlenmesine, hastaliklara karsi direncin artmasina, D vitamini kemigin gelismesine, içerdigi demir kan yapimina, fosfor dokularin iyilesmesine, cildin parlak, saçlarin canli olmasina yardimci olur” dedi.



Vücudun D vitamini ihtiyacini karsiliyor

Dr. Fadiloglu, D vitamini eksikliginin ülkemizde ve dünyada yaygin olarak görülen bir durum oldugunu da hatirlatarak, “Yapilan çalismalar, yüksek D vitamini seviyesinin yasadigimiz Covid-19 salgini günlerinde enfeksiyonun görülme riskini azalttigini, bagisiklik sistemini güçlendirici etkisi oldugunu göstermistir. D vitamini, hareketsizligin neden oldugu kas dokusu kaybini önlemeye de yardimci olmaktadir. D vitamini yönünden zengin olan gidalardan biri de somon, uskumru, sardalye gibi yagli baliklardir. Balikta, diger hayvansal kaynakli besinlerin aksine doymus yag yerine, doymamis yag asitleri mevcuttur. Omega-3, vücudun üretemedigi ve en fazla balikta bulunan son derece faydali bir yag asididir. Omega- 3 yag asitleri, bagisiklik sistemini korumanin yani sira diyabete karsi ve kalp damar hastaliklarina karsi da koruma saglar” bilgisini verdi.

Bu baliklari kilçiklariyla tüketin

Saglikli ve dengeli beslenmede önemli bir yere sahip balikta bazi türlerin kilçigi ile birlikte tüketilmesinin faydalarina da deginen Ezgi Eylem Fadiloglu, “Sardalye, hamsi gibi küçük baliklar kilçiklariyla birlikte yenildiginde süt ürünleri gibi kalsiyum almaniza yardimci olur ve kemik gelisiminde fayda saglar” dedi.



Kizartma yerine bugulama, izgara tercih edilmeli

Baligin kizartilmasinin kanserojen maddelerin olusumuna ve besin degerinde azalmaya neden oldugunu da ifade eden Eylem Ezgi Fadiloglu, “Mümkün oldugunca izgara, bugulama ve haslama yöntemleri tercih edilmeli. Çig ya da az pismis deniz ürünleri mikrobiyal açidan risk tasidiklarindan tercih edilmemeli. Hamilelik ve emzirme döneminde ise bebegin normal gelisimi ve annenin sagligi açisindan haftada en az 3-4 kez balik tüketilmesi gerekir” sözlerine yer verdi.

Saklarken, pisirirken dikkat

Baligin; satin alma, saklama, hazirlama ve pisirme kurallarina dikkat edilmediginde kolaylikla bozularak saglik açisindan riskli sonuçlara neden olabilecegini hatirlatan Dr. Fadiloglu, “Taze baliklar oda isisinda fazla bekletilmemeli, pullari ve içi temizlendikten sonra buzdolabina konulmali. Bu sekilde buzdolabinda 1-2 gün bekletebilir. Dondurucuda ise 3-6 ay kadar saklanabilir. Taze balik kokusuzdur, bayatladikça asidik koku yayilir. Baligin pullarina elinizi sürdügünüzde kolayca elinize gelmemesi, dökülmemesi gerekir. Taze baligin gözleri parlak ve disa bombeli olur. Tazeligini yitirdikçe gözler bugulanmaya baslar ve içeri çöker. Solungaçlari canli kirmizidir. Baligin derisi gergin olmali, baliga parmakla dokununca meydana gelen çukurluk aninda düzelmelidir. Bayat balikta bu iz kalir” diyerek uyarida bulundu.