Ayas'ta Asirlik Agaçlardan Karadut Hasadi
Ankara’da ömrü 200 yili asan karadut agaçlarinda hasat dönemi basladi. Tek tek toplanan karadutlar içerdigi antioksidan ve vitamin degerleriyle vatandaslarin gözdesi olurken karadutun kilosu 25 ile 35 lira arasinda Ayas pazarlarinda satisa sunuluyor.
Eylül sonuna kadar devam eden karadut hasadi çiftçinin de yüzünü güldürüyor. Farkli bir çok kullanim alanina sahip karadutlar asirlik agaçlardan toplaniyor. Beyaz dutu ile de meshur olan Ayas, Karadut’un en verimli yetistirildigi ilçelerden biri. 200 yil önce toprakla bulusan fidanlar 2 asirdir meyve vermeye devam ediyor. Karadut pazarda 25- 35 lira arasinda satisa sunuluyor.
Son zamanlarda yiyecek ve içecek sektöründe yaygin bir sekilde kullanilmaya baslanan karadut silkeleme teknigi kullanilmadan tek tek toplaniyor. Ayas’a ugrayanlar bu lezzeti dalindan toplatarak da satin alma imkani da bulabiliyor. Yillardir Ayas’ta tarimla ugrasan yapan Hasan Ugur, dede mirasi agaçlara gözü gibi bakiyor.
Ugur, "Dededen kalma büyük karadut agaçlarimiz var. Bir tanesi burada diger yan tarafta. Kendi yetistirdigimiz fidanlarda var. Su gördügünüz agaç tahmini olarak 200 yasinda var. Burada Gökler Köyü’müz var. Orada bin yillik karadut agaci var. Onu köyün muhtari Anit Agaç olarak isletti. Türkiye’de de 2 bin yillik karadut agaçlari oldugunu duydum. Çok uzun ömürlü bir agaç. Karadut temmuz ayinin ilk haftasi çikiyor. Iki ay sürüyor. Büyük agaçlarimizda Eylül ayinin 10’una kadar dut oluyor. Toplamasi çok yavas ve elleri boyuyor. Tek tek alip kovaya atmaniz gerekiyor. Ben mesela yarim saatte 2 kg ancak toplayabildim. Beyaz dutta öyle degil yarim saatte 20-30 kg toplayabilirsiniz. Beyaz dut kilogrami 10-15 TL arasinda satildi. Karadutta kilogrami 25-35 TL arasinda satildi" dedi.
Karadutu genelde sagligina dikkat edenlerin kanser hastalarinin tercih ettigini ifade eden Ugur, "Ebeveynler çocuklarina yediriyorlar. Agiz içi yaralara iyi geliyor. Ben karadut surubunu da yapiyorum. Midesine iyi gelenler tekrar aliyor. Karadut agaçlarinin bize kültürel anlamda da bir mesaji var. Bizim bu bölgede yetisen asirlik karadut agaçlari eski yerlesim yerlerinde mevcut. Buradan eski yerlesim yerlerinde de bu agaçlara deger verildigini anliyoruz. Karadut agaçlari Türkiye’de, Balikesir, Isparta, Erzurum, Erzincan, Azerbaycan bölgelerinde bulunuyor. En güzeli burada oluyor çünkü iklimi biraz daha farkli. Çocuklugumuz bu agaçlarin altinda geçti. Ticari amaçla bakmiyorum ben bu duruma. Yetistirip çogaltmanin pesindeyim. Asisini yapip fidanini çogaltiyoruz. Benim kendi bahçemde 100’e yakin agaç var. Isteyen olursa onlara da fidanlarini satiyoruz, veriyoruz. Gençler genelde parasal anlamda bakiyorlar. Bizim bu agaçlarla duygusal bir bagimiz var" diye konustu.