Findigin Kanseri 'Drakula'ya Karsi Mantarli Mücadele Baslatilacak
Türkiye’de özellikle Karadeniz Bölgesi’nde üreticilerin önemli geçim kaynaklarindan biri olan ve her yil milyar dolarlik ihracat geliri saglanan findikta halk arasinda ’Drakula’ olarak bilinen Turunçgil Uzun Antenli Teke Böcegi yayilisini sürdürüyor.
Yapilan çalismalar ile ilgili bilgi veren Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Ögretim Üyesi Prof. Dr. Ismail Demir, findik zararlisi Drakula ile mücadele konusunda 2 yildir çalisma yaptiklarini hatirlatti.
Bu yöndeki çalismalarin laboratuvar ortaminda sürdügünü kaydeden Demir, 5 dönümlük alandan 2 saatte yaklasik 800 kadar böcek topladiklarini belirterek “Turunçgil Uzun Antenli Böcegi, halk arasinda ‘Drakula’ olarak adlandirilan zararli konusunda 2 yildir çalismaktayim. Tarim ve Orman Bakanligi Tarimsal Arastirmalar ve Politikalar Genel Müdürlügü (TAGEM) tarafindan desteklenmekte olan Turunçgil Uzun Antenli Böceginin mücadelesinde etkili entomopatojen funguslarin belirlenmesi ve mikoinsektisit gelistirilmesi çalismalarimizi yürütmekteyiz. Bu projede, bölgemizden izole edilmis ve yine bölgemizde etkili önemli tarim zararlilari üzerinde oldukça etki 10 tane mantarin zararli üzerinde laboratuvar ve alandaki etkinlik denemelerini yapmaktayiz. Bu denemelerde belirlenecek öldürücü etkisi yüksek, çesitli ekolojik ve fiziksek kosullara dayanikli ve uygulanma potansiyeli yüksek olan bir mantardan prototip mikoinsektisit gelistirerek zararli ile mücadele çalismalarinda kullanilacaktir. Böylece, dünyada ilk kez Turunçgil Uzun Antenli Böcegi ile mücadelede bir biyopestisit gelistirilmis olacaktir” dedi.
Zararlilara karsi mücadelede dogal etmenler kullandiklarini belirten Demir, “Amacimiz zararlilarda mücadelede dogal etmenleri kullanmak, dolayisiyla bu dogal etmenleri herhangi bir kimyasal bulastirmadan kullanmak suretiyle zararlilara baskilamaya çalisiyoruz. Bir kere dogal bir yöntem. Organik tarimda zaten yeri olan bir uygulama. Dünya da son yillarda bu biyolojikleri kullanmaya yöneliyor. Dolayisiyla bizde kendi gücümüzü göstermek istiyoruz. Etkisinin var oldugunu da gördük. Saha kosullarini da görmeden çok iddiali olmak dogru degil. Ümit var oldugunu söyleyebilirim” diye konustu.
"Mücadelede basari istenilen seviyede olmadi"
Zararli ile mücadelenin pahali hem de zor olduguna dikkat çeken Demir, “Ülkemizde, zararlinin eradikasyonuna yönelik çesitli çalismalar yürütülmüstür. Bu baglamda ciddi miktarda söküm yapilmis; oldukça büyük emek harcanmis ve ekonomik masraflar yapilmistir. Üretici bazinda destek bulma ve söküm müsaadelerinin alinmasi hususlarinda çok büyük ikna çabalari yürütülmüstür. Ancak bazi noktalardaki eksiklik veya kaçaklar mücadelenin istenilen seviyede basariya ulasmasinda sorun yasanmasina neden olmustur. Findiklar söküldü ancak kis ayi oldugu için yakilamadi. Gömülmeye çalisildi yeterince gömülebilecek bir alan bulamadi. Neticede bazi yerlere is makineleri giremedi. Dolayisiyla bu bölgelerden ciddi manada yine böcek çikislari, zararli çikislari söz konusu. Bizim derdimiz bu kaçaklari kontrol edebilmek için biyolojik yöntemleri kullanmak. Bizim projemiz bunun üzerine” ifadelerini kullandi.
"Kesilen findik agaçlarinin köklerinin gömülmesi gerekiyordu"
Ziraat Mühendisleri Odasi Trabzon Sube Baskani Cemil Pehlevan ise Turunçgil Uzun Antenli Böcegi’nin yaklasik 3 bin 700 dekar alanda etkili oldugunu ifade ederek “Trabzon’da su ana kadar tahminen 3 bin 700 dekar alanda etkili oldu. Eradikasyon yapilan alanda 3 bin 700 dekar. Bunun maddi karsiligi da dekara ortalama 6 bin TL hesabiyla yapacak olursak 22 milyon TL devlet ödeme yapacak. Hem vatandasin hem de devletin cebinden çok çok büyük paralar çikti. Dolayisiyla böceklerin aktif hali halen sürüyor hizli bir sekilde çogalmaya devam ediyor. Su anda söküm yapilma durumu mümkün degil. Su anda yapilabilecek olan, istememekle birlikte kimyasal mücadele yapilmasi gerekiyor. Ufakta olsa rekolte kaybina sebebiyet verecektir. Biz öncelikle bilimi bu isin önüne koymaliydik. Ilk çiktigi zaman önce halkimizi bilinçlendirmeliydik. Biz bunlarda eksik kaldik. Eradikasyon yaparken buralari biz yol yapan katoculara teslim ettik. Su anda fidan agaçlar kesilmis ancak herhangi bir mücadele yapilmamis. Köklerin gömülmesi gerekiyordu bunlar yapilmadigindan durum ortada” seklinde konustu.
Esiroglu Mahallesinde findik üreticilerden Nuri Keskin ise yaptigi açiklamada “Burada bir tane iki tane derken çok daha fazla oldugunu gördük. Yaklasik 80 findik ocagindan 200’ün üzerinde böcek topladik. Hava çok sicak oldugu zaman pek görünmüyorlar ancak serin oldugu zaman daha çok görülüyorlar. Yöremiz engebeli arazi. Dolayisiyla bu yerlere kato giremediginden kaçak yerler oldu. Bunlari da bizim gibi duyarli vatandaslar bildirdigi takdirde bunun önünün alinacagina inaniyorum” ifadelerini kullandi.