'Kronik Hepatit B Hasta Kayit Çalismasi' Ile Tedavide Kullanmak Üzere Önemli Veriler Elde Edilecek

28 Temmuz Dünya Hepatit Farkindalik Günü dolayisi ile Viral Hepatitle Savasim Dernegi ev sahipliginde düzenlenen basin toplantisinda halk sagligini önemli derecede tehdit eden bu hastaliktan korunma yollari ve tedavisindeki yaklasimlar ve alaninda ilk oldugu belirtilen ‘Kronik Hepatit B Hasta Kayit Çalismasi’nin detaylari paylasildi.

Toplantiya; Viral Hepatitle Savasim Dernegi Yönetim Kurulu Baskani ve Istanbul Üniversitesi Cerrahpasa Tip Fakültesi, Enfeksiyon Hastaliklari ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dali Baskani Prof. Dr. Fehmi Tabak, Ankara Yildirim Beyazit Üniversitesi Ankara Sehir Hastanesi Enfeksiyon Hastaliklari Klinigi Idari ve Egitim Sorumlusu Prof. Dr. Hatice Rahmet Güner ile Istanbul Üniversitesi, Istanbul Tip Fakültesi, Iç Hastaliklari Anabilim Dali, Gastroenterohepatoloji Bilim Dali Baskani Prof. Dr. Sabahattin Kaymakoglu konusmaci olarak katildi.



’’Dünyada yaklasik 257 milyon hepatit B, 71 milyon da hepatit C tasiyicisi veya hastasi var’’

Viral Hepatitle Savasim Dernegi Yönetim Kurulu Baskani Prof. Dr. Fehmi Tabak, tüm dünyada yaklasik 257 milyon hepatit B, 71 milyon da hepatit C tasiyicisi veya hastasi bulundugunu belirterek su bilgileri paylasti:

“Hepatit B ve hepatit C virüsleri tüm dünyada oldugu gibi ülkemizde de önemli bir saglik sorunudur. Ülkemizde HBV sikligi yüzde 4, HCV sikligi ise yüzde 1 olup, yaklasik 2 milyon hepatit B ve 300-400 bin hepatit C hastamiz oldugu tahmin edilmektedir. Hepatit C hastalarimizin tani koyuldugunda yüzde 20’sinin ileri evrede yani sirotik olmasi çok aci bir gerçektir. Tüm dünyada bir yilda 1.3 milyona yakin kisi Hepatit B (HBV) ve Hepatit C virüsünün (HCV) yol açtigi Kronik hepatitlere bagli komplikasyon olarak gelisen siroz ve karaciger kanseri nedeniyle kaybedilmektedir.

Hepatit B ve C virüsle enfekte olmus kan ve kan ürünleriyle, steril olmayan aletlerle yapilan tibbi ve cerrahi girisimlerle, dammar içi uyusturucu kullanimiyla, dövme ve piercing uygulamalari ile dogum sirasinda anneden çocuga ve nadiren de olsa virüsü tasiyan kisiyle girilen korunmasiz cinsel iliskiyle bulasmaktadir.

Hepatit B ve C’nin tedavisi var midir?

Bugün kronik hepatit B tedavi ile kontrol altina alinabilir; kronik hepatit C’de tedavi edilebilir bir hastalik konumuna gelmistir. Yaklasik 5 yildir hepatit C hastalarimizin yeni antiviraller ile tedavisi SGK tarafindan karsilanmaktadir. Bu tedavilerin basari orani da neredeyse yüzde 100’e yakindir ve hastalik bir daha tekrarlamamaktadir.

HBV enfeksiyonu asiyla korunulabilir bir hastaliktir. Saglik Bakanligi 1998 yilindan beri hepatit B asisini çocukluk asi programina almis olup, yüzde 90’larin üzerinde basari ile bu programina devam etmektedir. Yaklasik 30 yildir hepatit B veya hepatit C’ye bagli Kronik hepatitler tedavi edilebilmektedir. Kronik hepatit B tedavisinde degisik sayida tedavi söz konusu olup, hastalar günde 1 tablet ile tedavi edilebilmektedir. 30 yil önce baslayan Hepatit C tedavisinde bugün için yeni tedavi yöntemleri ile 2-3 ay gibi kisa sürede hastalarimizin nerede ise tamami tedavi edilebilmektedir. Ülkemizde Hepatit B ve C hastalari, dünya standartlari ölçüsünde tedavi imkanina kavusmuslardir.

Hepatit C ile iliskili hastalik yükünün önümüzdeki birkaç on yil içinde artacagi öngörülmektedir. Tedavi edilen hastalarda siroz ve kansere bagli ölümleri önemli ölçüde azaltmaktadir. Covid-19 pandemisi yeni tani koymada ve tedavide aksakliklara yol açmistir. Tedavinin gecikmesi uzun dönemde maliyetleri artirmaktadir. Bugün için tedavi edilebilen bu hastalikta farkindaligi arttirmak çok önemli bir hale gelmistir.”

’’KHB tedavi alaninda bir ilk: ‘Kronik Hepatit B Hasta Kayit Çalismasi’’

Ankara Yildirim Beyazit Üniversite Ankara Sehir Hastanesi Enfeksiyon Hastaliklari Klinigi Idari ve Egitim Sorumlusu Prof. Dr. Hatice Rahmet Güner, KHB tedavi alaninda bir ilk oldugu belirtilen, ‘Kronik Hepatit B Hasta Kayit Çalismasi’nin detaylari paylasti:

“Türkiye’ de KHB tedavi alaninda ilk olacak olan hasta kayit çalismasi, ülkemizde Kronik Hepatit B hasta yolculugunu ortaya koymak, ulusal bir veri tabani eksikligini tamamlamak, karar vericilere kaynak saglamak açisindan oldukça büyük önem tasimaktadir. Retrospektif yani geriye dönük çalismalar; epidemiyolojik sürveyans, hastaligin degerlendirilmesi ve tedavinin sagkalim ve hastaligin ilerlemesi üzerindeki etkisi üzerinde önemli bir katki saglamaktadir.

Hastane kayitlarindan elde edilen verilerle birincil amaç Kronik Hepatit B hastaliginda tedavi etkililiginin degerlendirilmesidir. Çalisma sayesinde ülkemiz KHB tani ve tedavisinde önemli istatiksel veriler elde edilecektir. Geriye dönük bilgilerin toplandigi bu çalismaya 2010 ve 2020 yillari arasinda Kronik Hepatit-B tanisi almis ve tibbi kayitlarla belgelenmis tüm hastalar dahil edilecektir. Türkiye’de 17 enfeksiyon merkezinden 5 bin hastanin kayit altina alinmasi planlanmaktadir. Hastane kayitlarindan elde edilen veriler elektronik olgu rapor formu ile toplanacaktir. Geriye dönük hasta kayit verilerinin tamamlanmasinin ardindan, çalismanin ileriye dönük de devami planlanmaktadir. Bu sayede artan merkez ve hasta sayilari ile beraber ulusal KHB hasta kayit sistemi olusturulmus olacak. Bu veriler de birçok kongre ve dernekler araciligi ile hekimlerimiz ile bulusacak ve karar vericilere önemli bir kaynak olacaktir. Büyük bir heyecanla basladigimiz bu kayit çalismasinin uzun yillar biz ve bizden sonraki nesiller tarafindan da devam ettirilmesini; ülkemize, hastalarimiza ve hekimlerimize yardimci olmasini dileriz.”

’’DSÖ, halk sagligi tehdidi olan viral hepatiti 2030 yilina kadar ortadan kaldirmak için tüm ülkeleri birlikte çalismaya çagiriyor’’

Istanbul Üniversitesi Istanbul Tip Fak. Iç Hastaliklari Anabilim Dali, Gastroenterohepatoloji Bilim Dali Baskani Prof. Dr. Sabahattin Kaymakoglu da DSÖ’nün bu saglik sorunu ile ilgili yapmakta oldugu çalismalara dikkat çekti:

“Öncelikli müdahale gerektiren önemli bir halk sagligi sorunu olan viral hepatit, COVID-19 salgininin ortasinda da binlerce can almaya devam ediyor. DSÖ verilerine göre her 30 saniyede bir kisi hepatitle iliskili hastaliktan yasamini kaybediyor. Karaciger kanseri de dahil olmak üzere bir dizi saglik sorununa neden olan viral hepatite karsi farkindaligi artirmak için 28 Temmuz; Dünya Hepatit Günü olarak degerlendiriliyor. Her yil farkli temalarla çesitli farkindalik çalismalari yürütülüyor. Dünya Hepatit Günü 2021 yili temasi; ‘Hepatit bekleyemez’ slogani ile hepatitin bir halk sagligi tehdidi olarak 2030 yilina kadar ortadan kaldirilmasi için gereken çabalarin aciliyetini aktarmak hedefleniyor. DSÖ’nün 194 üye devleti, viral hepatitleri 2030 yilina kadar bir halk sagligi tehdidi olarak ortadan kaldirmayi taahhüt etti: Tani oranlarinda yüzde 90’a tedavi oranlarinda yüzde 80’e ulasarak ölüm oranlarinda yüzde 65 azalma saglanmasi küresel hedefler arasinda yer aliyor.

Bu önemli halk sagligi sorununun ortadan kaldirilmasi bes sinerjik önleme ve tedavi müdahalesi ile saglanabilir:

Ilk olarak, gözetim ve program verilerine dayali stratejik bir bilgi sisteminin gelistirilmesi,

Ikincisi, test ve tedaviye yönelik hizmet kapsaminin hizla büyütülmesi,

Üçüncüsü, viral hepatitlere yönelik hizmetlerin herkese fayda saglamak için bir halk sagligi yaklasimiyla sunulmasi,

Dördüncüsü, 2030 Sürdürülebilir Kalkinma Gündeminde saglik için iyi bir çerçeve olan evrensel saglik kapsamini mümkün kilmak için sürdürülebilir finansman temini,

Besincisi, eliminasyon hedeflerine ulasmak için yeni teshis ve asilama yöntemlerinin acilen gelistirilmesi, test edilmesi ve sunulmasi.

Viral hepatite küresel yanitta erken bir kazanç, hepatit B asisinin etkili bir sekilde ölçeklendirilmesiyle elde edildi. 2015 yilinda, bebeklik döneminde üç doz hepatit B asisi ile küresel kapsam yüzde 84’e ulasti. Bununla birlikte, ilk dogum dozu asilamasinin kapsami hala yüzde 39 oranindadir.

’’Türkiye’de yaklasik 950 bin karaciger sirozlu ve 75 bin karaciger kanserli hasta var’’

Türkiye’de yaklasik 950 bin karaciger sirozlu ve 75 bin karaciger kanserli hasta var. Ülkemizdeki karaciger sirozu ve karaciger kanserlerinin yüzde 60’indan hepatit B, C ve D viruslari sorumludur. Türkiye’de tani konmayi bekleyen hepatit B ile infekte 1.5 milyon ve hepatit C ile infekte 270 bin eriskin var. Viral hepatitlerle ilgili toplumsal farkindaligin arttirilmasi, Türkiye Viral Hepatit Önleme ve Kontrol programindaki aksiyonlarin gecikmeksizin devreye sokulmasi ülkemizdeki viral hepatitlerin eliminasyonu hedeflerine ulasilmasinda temel taslari olacaktir.

’’Hepatitsiz bir gelecek, ortak bir çaba ile elde edilebilir’’

Yenidoganlar arasinda enfeksiyonu önleyin: Tüm yenidoganlar dogumda hepatit B’ye karsi asilanmali ve ardindan en az 2 ek doz uygulanmalidir.

Anneden çocuga bulasi durdurun: Tüm hamile kadinlar rutin olarak hepatit B, C, HIV ve sifiliz için test edilmeli ve gerekirse tedavi görmelidir.

Akada kimseyi birakmayin: Damar içi madde kullananlar, mahkumlar, endemik ülke göçmenleri, çok partnerli seksüel iliskiler gibi viral hepatitler için ciddi risk grubunda olan gruplar dahil herkesin hepatit önleme, test ve tedavi hizmetlerine kolayca erisimi saglanmalidir.

Test ve tedaviye erisimi genisletin: Viral hepatitin zamaninda test edilmesi ve tedavisi, karaciger kanserini ve karaciger sirozunu önleyebilir.

Covid-19 sirasinda temel hepatit hizmetlerini sürdürün: Hepatit önleme ve tani-tedavi hizmetlerinin (bebek asisi, hasar azaltma hizmetleri ve kronik hepatit B’nin sürekli tedavisi gibi) pandemi sirasinda aksatilmadan sürdürülmesi çok önemlidir.’’