Cumhurbaskani Erdogan'dan Önemli Açiklamalar
Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan,"Amerika ile diyalog kanallarimizi her düzeyde güçlendirmek suretiyle sayin Biden ile yakaladigimiz bu güzel iklimi ülkelerimiz bakimindan maksimum faydaya dönüstürmekte kararliyiz. Insallah önümüzdeki dönemde hem ittifakla hem de müttefiklerimizle daha yakin ve yapici bir is birligi içinde olacagiz”dedi.
Kabine Toplantisinda hem temaslarin hem de gündemlerindeki diger hususlarin enine boyuna degerlendirildigini ifade eden Erdogan, Türkiye’nin 2. Dünya Savasi sonrasi kurulan NATO’ya 12 kurucu devletin hemen ardindan 13’üncü üye olarak 1952 yilinda katildigini hatirlatti.
Türkiye’nin karsi karsiya bulundugu tehditlerle mücadele için NATO üyesi olurken ayni zamanda demokrasiden ekonomiye uzanan genis bir alanda da yeni bir tercihte bulundugunu kaydeden Erdogan, NATO içinde Amerika’dan sonraki en büyük ikinci orduya ve en kritik stratejik konuma sahip olan Türkiye’nin ittifaka karsi sorumluluklarini bugüne kadar eksiksiz yerine getirdigini aktardi.
“NATO’nun güvenilir semsiye konumunu yeteri kadar sergileyemedigi bir gerçektir”
NATO’nun beklentilere cevap veremedigini söyleyen Erdogan,” Dünya soguk savas sonrasi bölgesel krizler, terör, yakin dönemde de salgin gibi kritik sinamalarla yüzlesirken NATO’nun üzerine insa edildigi ittifak ve dayanisma ruhunun önemi bir kez daha görülmüstür. Yakin bölgemizde son 10 yilda yasanan hadiseler karsisinda NATO’nun güvenilir semsiye konumunu yeteri kadar sergileyemedigi bir gerçektir. Irak’tan Suriye’ye, Filistin’den Libya’ya, Kirim’dan Karabag’a kadar nice can yakici meselede NATO kendisinden beklenen güçlü iradeyi ortaya koyamamistir” dedi.
Brüksel’deki NATO toplantisinin ittifakin küresel sinamalar karsisinda da etkin sorumluluklar üstlenmesine yönelik taleplerin arttigi bir atmosferde geçtigine dikkat çeken Erdogan, Ittifakin önümüzdeki 10 yillik yol haritasini olusturan NATO 2030 sürecini bu bakimdan önemli gördüklerini kaydetti.
Erdogan, zirve boyunca gerçeklestirilen temaslarda NATO konseptinin askeri ve siyasi boyutlariyla günümüz sartlarina ve beklentilerimize uygun sekilde gelistirilmesi gerektiginin muhataplarla paylasildigini belirterek, “Dayanisma ve beraberlik ruhuna vurgu yaparken ülkemizin terörle mücadele basta olmak üzere NATO’nun sorumluluk alanlariyla ilgili önceliklerini de müttefiklerimizin dikkatine tekrar sunduk” diye konustu.
Kimi NATO üyelerinin kapildiklarini gördükleri "iyi terörist, kötü terörist" ayriminin ne kadar yanlis, tehlikeli ve çarpik bir anlayisi yansittigini her vesileyle açikça ifade ettiklerini belirten Cumhurbaskani Erdogan, sunlari söyledi:
"Suriye’de bir dönem ittifakin en önemli sorunu olarak gösterilen DEAS’a karsi tek gerçek ve netice verici mücadeleyi Türkiye’nin yaptigini herkese hatirlattik. Bu çerçevede 9 bine yakin yabanci savasçiyi sinir disi ettigimizi, 100 binden fazla kisiyi de ülkemize giris yasagi koydugumuzu söyledi.
Ülkemizin bu gayretine ragmen güney sinirlarimizda bir baska terör örgütü üzerinden tehlikeli bir yapi olusturma çabalarina asla izin vermeyecegimizi kararlilikla hatirlattik. Türkiye’nin kendi sinirlari içinde ve sinirlari ötesinde 9 milyonu bulan siginmaciya sagladigi destegin ve güvenligin önemine isaret ederek bu konuda daha samimi ve güçlü katki bekledigimizi anlattik."
“Kuzey Afrika, Dogu Akdeniz, Kafkasya gibi bölgelerde barisin, huzurun, istikrarin hakim olmasi için aldigimiz inisiyatifleri ve elde ettigimiz basarilari müttefiklerimizin dikkatine tekrar getirdik” diyen Erdogan,” Bu zirvede bir kez daha görülmüstür ki Türkiye’siz bir NATO’nun birakiniz mevcut gücünü korumayi, varligini sürdürmesi dahi oldukça güçtür. NATO’dan ve müttefiklerden her alanda ülkemizin bu önemine ve katkisina uygun bir yaklasim bekledigimizin altini bir kez daha çiziyoruz. Salgin süreci tipki Birlesmis Milletler gibi nasil NATO’nun da dünyadaki yeni gerçeklere uygun sekilde kendini gelistirmesi gerektigi tespitimizin hakliligini ispatlamistir. Türkiye en çok destege ihtiyaç duydugu dönemde yalniz birakilmis olmasina ragmen NATO’nun küresel güvenligin tesisi ve korunmasi hususunda ki önemini kabul etmektedir. Bu anlayisla yükümlülüklerimizi yerine getirmeyi sürdürürken bir daha benzer sikintilar yasanmamasi hususundaki tespit ve tekliflerimizi her platformda tekrarlamayi sürdürecegiz” açiklamasinda bulundu.
Erdogan, ülke olarak kazandigimiz her basarinin tespit ve tekliflerin diger müttefikler tarafindan daha dikkatle ve olumlu sekilde degerlendirilmesini sagladigini bildirdi. Erdogan,” Insallah önümüzdeki dönemde hem ittifakla hem de müttefiklerimizle daha yakin ve yapici bir is birligi içinde olacagiz” dedi.
Yaptiklari tüm temaslarda bu anlayisin ipuçlarini müsahede ettiklerini söyleyen Erdogan, NATO Zirvesi marjinda çesitli ülkelerin liderleriyle çok daha kapsamli meseleleri ele aldiklari görüsmeler yaptiklarini ifade etti.
Erdogan, 13 Haziran’da Litvanya Cumhurbaskani Gitanas Nauseda, Letonya Cumhurbaskani Egils Levits Macaristan Basbakani Victor Orban ile görüsme yaptiklarini belirterek, zirve günü olan 14 Haziran’da ise Fransa Cumhurbaskani Emmanuel Macron, Birlesik Krallik Basbakani Boris Johnson, Almanya Basbakani Angela Merkel, Ispanya Basbakani Pedro Sanchez, Hollanda Basbakani Mark Rutte, Yunanistan Basbakani Kiryakos Miçotakis ve son olarak ABD Baskani Joe Biden ile bir araya geldiklerini hatirlatti.
"Tüm liderlerle ülkelerimiz arasindaki iliskilerin is birligi alanlari üzerinden gidilerek gelistirilmesi hususunda mutabik kaldik"
Zirve sirasinda pek çok ülke temsilcileriyle kisa süreli sohbet etme imkani bulduklarini söyleyen Erdogan, "Bu görüsmelerin tamaminin da taraflar bakimindan olumlu ve yapici bir iklimde geçtigini belirtmek isterim. Bugüne kadar çesitli gerilimler yasadigimiz kimi isimler basta olmak üzere bir araya geldigimiz tüm liderlerle ülkelerimiz arasindaki iliskilerin is birligi alanlari üzerinden gidilerek gelistirilmesi hususunda mutabik kaldik. Bilhassa Sayin Macron, Sayin Miçotakis ve Sayin Biden’la dogrudan temaslarimizi siklastirma karari aldik. Bu sayede ülkelerimiz arasindaki yasanacak muhtemel sorunlari ve küresel gelismeleri süratle görüserek çözüm yollarini bulma kararliliklarimizi karsilikli olarak ifade ettik” dedi
"ABD ile isbirligi alanlarimizin çok daha genis ve karli oldugu üzerinde mutabik kaldik"
Biden’la yapilan görüsmenin kendisiyle göreve geldikten sonraki ilk yüz yüze temas olmasi bakimindan ayrica önemli oldugunu söyleyen Erdogan, ”Yaklasik 17 yillik bir geçmisimiz olan Sayin Biden da bu defa Amerika Birlesik Devletleri baskani sifatiyla ülkelerimiz arasindaki iliskilerde yeni bir dönemi baslatmak üzere bir araya geldik. Bu görüsmede elbette ülkelerimiz arasindaki bilinen sorunlari karsilikli olarak ifade ederek karsilikli pozisyonlarimizi tekrar ortaya koyduk. Sadece bununla kalmadik, asil bundan sonraki isbirligi alanlarimizin hususunda da kendisi ile çok daha kapsamli ve verimli görüs alisverisinde bulunduk. Hem bas basa hem heyetler arasi görüsmelerimizde muhatabimizla ABD ile da üstesinden gelinemeyecek hiçbir meselemizin bulunmadigi tam tersine isbirligi alanlarimizin çok daha genis ve karli oldugu üzerinde mutabik kaldik” diye konustu.
"Yakaladigimiz bu güzel iklimi ülkelerimiz bakimindan maksimum faydaya dönüstürmekte kararliyiz"
Nitekim sayin biden ile görüsme sonrasi yaptigi açiklamalarda bu yöndeki degerlendirmelerini kamuoyuyla paylasti. Amerika ile diyalog kanallarimizi her düzeyde güçlendirmek suretiyle sayin Biden ile yakaladigimiz bu güzel iklimi ülkelerimiz bakimindan maksimum faydaya dönüstürmekte kararliyiz. Gerek ikili gerek heyetler arasi görüsmelerle bundan sonraki süreçte belirledigimiz isimlerden önce kendileri bir araya gelsin, ardindan da biz bir araya gelelim kararina vardik. Aramizdaki sorun basliklarini ise karsilikli hassasiyetlerimiz ve beklentilerimiz ekseninde zaman içinde çözüme kavusturacagimiza inaniyorum" dedi.
"Ülkemizin hiçbir devletle kurdugu iliski digerlerinin alternatifi degildir"
Erdogan," Türkiye’nin tek talebi siyasi ve ekonomik her alandaki egemenlik haklarina saygi duyulmasi sinirlari içinde ve disinda terör örgütleri ile yürüttügü mücadeleye destek verilmesidir.
Bu sartla her ülkeyle oldugu gibi Amerika ile yakin müttefiklik iliskileri kurmaya ve gelistirmeye haziriz. Ülkemizin hiçbir devletle kurdugu iliski digerlerinin alternatifi degildir. Tam tersine isbirligi arayislarimizin hepsini de kendimiz muhataplarimiz, bölgemiz ve tüm insanlik için birbirlerinin tamamlayicisi olarak görüyoruz" ifadelerini kullandi.
"ABD ile olumlu ve yapici bir temelde yeni bir dönemin kapilarini araladigimiza inaniyoruz" Erdogan sözlerini su ifadelerle sürdürdü:
"Yaklasik 30 yil süren isgal döneminde Karabag ve gasp edilen Azerbaycan topraklarina tek çivi çakilmadigi gibi var olan mirasinda hoyratça tahrip edildigini gördük. Her tarafin nasil yikildigini, nasil yakildigini gördük. Minsk üçlüsünü özellikle buralari tekrar tekrar görmesi lazim, gelin görün. Kim nerede 30 yilda ne hale getirmis bunu görün. Alt yapinin ya hiç olmadigi ya da tümüyle bozuldugu, tarihi ve kültürel eserlerin, evlerin hatta agaçlarin yakilip yikildigi bu güzel cografyayi yeniden ayaga kaldirma çalismalarina bizzat sahit olduk".
Persembe günü Antalya’da Güney Dogu Avrupa Bölgesi isbirligini toplantisini gerçeklestirdiklerini animsatan Erdogan, "Cuma günü ise ülkemizin uluslararasi düzeyde Antalya Diplomasi forumuna katildik. Foruma yogun bir katilim oldu. 11 devlet ve hükümet baskani 60’a yakin örgüt temsilcisi is dünyasindan isimler görüs alisverisinde bulundular. Salgin döneminde yasananlar bu gerçegi bir kez daha gösterdi. Küresel siyasi ve ekonomik sistemin yeniden yapilanma ihtiyaci bu süreçte bir kez daha gündeme gelmistir. Ülkemizle ilgili gündeme getirilen eksen tartismalarinin gerisinde diplomasi dilinin kimi çevrelerde yol açtigi hazimsizlik vardi. Bunun aksine dogru bildigimiz yolda ilerlemeyi, en iyi olani, en hakkaniyetli olani sürdürmeye devam edecegiz. Öncelik verdigimiz cografyalarda kendimize yakisir mücadelemizi sürdürecegiz" açiklamasinda bulundu.
(Hülya Keklik - Derya Yetim/ IHA)