Izmir Depreminde Yan Yatan Binada Kolon Kesilmemis
Izmir’de yikima neden olan depremde 11 kisinin öldügü, 11 kisinin de yaralandigi Yilmaz Erbek Apartmani ile ilgili hazirlanan iddianamede, bilirkisiler tarafindan yapilan çalismada, herhangi bir düsey tasiyici eleman kesilmediginin tespit edildigi ifade edildi. Binadaki beton kalitesinin projedekinden farkli, deprem kuvvetine dayaniklilik hesabinin hatali, zemin etüdünün yanlis oldugu vurgulanan iddianamede, statik analizlerin, binadan numune alimi ve binadaki malzeme degerlendirmesi yapilmadan hazirlandigi, testin rapordan sonra yapildigi bilgisi yer aldi.
Yilmaz Erbek Apartmani B Blok’ta meydana gelen çökmede 11 kisinin hayatini kaybettigi, 11 kisinin ise yaralandigi belirtilen iddianamede, olaya iliskin yapi sahibi, müteahhit, mimar, insaat mühendisi, uygulama sorumlusu, yapi denetim sorumlusu, mimari ve statik-betonarme proje müelliflerinin de aralarinda yer aldigi 2’si tutuklu, 10 kisi sanik olarak yer aldi. Binada ölenlerin yakinlarindan 12 kisi de davaci olarak davaya müdahil oldu.
Yilmaz Erbek Apartmani’nin yikilmasiyla ilgili sorusturmayi yürüten Cumhuriyet Savcisinin hazirladigi iddianamede, genç yapili yer kabugu üzerinde bulunan ve Türkiye’de en riskli olarak degerlendirilen 1. derecedeki deprem bölgesinde Istanbul, Izmir gibi illerin yer aldigi, bu nedenle binalarin statik betonarme hesaplarinin nasil yapilacaginin, hangi katsayilarin kullanilacaginin, beton kalitesinin ve zemin sinifinin nasil belirleneceginin, yapi denetim sirketlerinden neleri denetlenmesi gerektiginin kanun ve yönetmeliklerle belirlendigi bildirildi.
Deprem sonrasi yikilan Yilmaz Erbek Apartmanindan alinan örnekler Dokuz Eylül Üniversitesi Insaat Mühendisligi bölümünden 3, Istanbul Teknik Üniversitesi’nden 4 ögretim görevlisinin katilimiyla 7 kisilik bilirkisi ekibi tarafindan degerlendirildi.
Iddianamede degerlendirme sonuçlarina göre, beton sinifinin projede belirtilenden farkli oldugu, kolonlarda kullanilan etriye donatilarin aralik degerinin ve kanca sekillerinin Deprem Bölgelerinde Yapilacak Yapilar Hakkinda Yönetmelik (1975) hükümlerine uymadigi, yapi tipi katsayisinin düsük alinmasi nedeniyle deprem kuvvetinin gerekenden daha düsük hesaplandigi, yapilan zemin etüdünde eksik analiz nedeniyle zemin sinifinin Z3 olarak hesaplandigi, TOKI raporlarina göre Z4 olarak hesaplanmasi gerektigi, tüm etriyelerin uçlarinin projeye ve Afet Bölgelerinde Yapilacak Yapilar Hakkinda Yönetmelik’e (1975) aykiri olarak 90 gönyeli imal edildigi belirtildi.
Yapi denetimi asamasinda binadan alinan numunelere ait deney sonuçlarinin 24 Mart 2006 tarihinde çikmasina ragmen, buna iliskin analizlere ait hesap raporunun yapi denetim firmasinca 9 Ocak 2006 tarihinde hazirlandigina dikkat çekilen iddianamede, “Analizlerde kullanilan beton basinç dayaniminin deney sonuçlarindan elde edilen sonuçlarla uyumlu olmadigi, statik analizlerin, karot alimi ve binada malzeme degerlendirmesi yapilmadan önce yapildigi belirlenmistir” ifadesine yer verildi.
Iddianamede, delillerin saglikli sekilde toplanmasi için bina enkazi basina polis görevlendirildigi, binadan 4 kolon, 1 perde ve 2 kiristen karot örnekleri ile insaat demirlerden örnek alindigi bildirildi.
Kolon kesme iddialarinin arastirilmasi için binanin zemininde bulunan süpermarketten güvenlik kameralari görüntülerinin alindigi belirtilen iddianamede, bilirkisiler tarafindan yapilan çalismada, herhangi bir düsey tasiyici eleman kesilmediginin tespit edildigi ifade edildi.