Disisleri Bakani Çavusoglu, 2021 Dis Politikasini Degerlendirdi Açiklamasi (3)

'(ABD ile) Anlasmazliklarimiz var ama ayni zamanda iliskilerimizi de gelistirmek için çaba sarf ediyoruz' 'AB ile iliskilerimizi tam üyelik perspektifiyle somut ve olumlu bir gündem temelinde ilerletmeye çaba göstersek de AB tarafi maalesef ayni iradeyi ortaya koyamadi' 'Donbas'ta çözüme özellikle siyasi yollardan ulasilmasi için Türkiye olarak biz de yogun çaba sarf ediyoruz' 'Terörle mücadelede hem küresel çabalara katkilarimizi sürdürdük hem PKK ve FETÖ ile mücadelede somut kazanimlar elde ettik' '(Suriye konulu Astana toplantilari) Disisleri bakanlari toplantisinin Türkiye'de yapilmasi için hem (Rusya Disisleri Bakani Sergey) Lavrov'a hem Iran Disisleri Bakani'na (Hüseyin Emir Abdullahiyan) düsüncelerimi söyledim, tekliflerimi ilettim. Belki disisleri bakanlari toplantisini da Türkiye'de gerçeklestiririz' '(Kabil Havaalani) Sartlarimiza uyarsa havaalanini Katar'la birlikte isletiriz'

Disisleri Bakani Mevlüt Çavusoglu, Türkiye-ABD iliskilerinde iki ülke arasindaki temaslarin sürdügünü belirterek, "Anlasmazliklarimiz var ama ayni zamanda iliskilerimizi de gelistirmek için çaba sarf ediyoruz." dedi.

Çavusoglu, Bakanlikta düzenledigi 2021'e iliskin dis politika degerlendirme toplantisinda gazetecilerin sorularini yanitladi.

Türkiye-Avrupa Birligi (AB) iliskilerini degerlendiren Çavusoglu, "AB ile iliskilerimizi tam üyelik perspektifiyle somut ve olumlu bir gündem temelinde ilerletmeye çaba göstersek de AB tarafi maalesef ayni iradeyi ortaya koyamadi. Yine de 2021'de 3 yeni yüksek düzeyli diyalog mekanizmasi kurduk. Iklim, göç ve güvenlik ile saglik ve bu mekanizmalar ilk toplantilarini bu yil içinde gerçeklestirdi." diye konustu.

Çavusoglu, ABD yönetimiyle en üst düzeyde temaslarin sürdügünü dile getirerek, "Anlasmazliklarimiz var ama ayni zamanda iliskilerimizi de gelistirmek için çaba sarf ediyoruz. Özellikle anlasmazliklarimizi çözüme kavusturmak ve farkli alanlarda is birligimizi güçlendirmek amaciyla sayin Cumhurbaskanimiz ve Biden'in kararlastirdiklari stratejik diyalog mekanizmasinin kurulmasina çalisiyoruz." seklinde konustu.

Rusya ile 2021'de her düzeyde yakin temaslarin devam ettigini anlatan Çavusoglu, "Donbas’ta çözüme özellikle siyasi yollardan ulasilmasi için Türkiye olarak biz de yogun çaba sarf ediyoruz. Özellikle her iki tarafla da iliskilerimizin iyi olmasinin avantajini burada kullandigimizi söyleyebilirim. Diger taraftan Kirim Tatari soydaslarimizin hak ve çikarlari önceligimiz olmayi sürdürdü." ifadelerini kullandi.

Çavusoglu, Uygur Türklerinin Çin’de baris ve refah içinde yasamasi için ikili düzeyde ve Birlesmis Milletler (BM) gibi çok tarafli platformlarda girisimlerde bulunuldugunun, Irak ve Suriye Türkmenleri ile yakin temasin devam ettiginin altini çizdi.

Türkiye’nin Afrika’da artik önemli bir marka oldugunu kaydeden Çavusoglu, "Türkiye’de düzenlenen 3. Türkiye-Afrika zirvesi herkesin dikkatini çeken önemli bir etkinlik oldu. Zirvede 5 yillik bir eylem plani kabul ettik ve bu eylem planinin uygulanmasi için bir takip mekanizmasi kurduk." dedi.

Çavusoglu, Türkiye'nin Latin Amerika ile temaslarinin bu yil da artarak devam ettigini, Yeniden Asya girisimi çerçevesinde ekonomi agirlikli 941 eylem alani belirlediklerini ve bunlari uygulamaya basladiklarini söyledi.

Türkiye'nin 2021’de Asya Isbirligi Diyalogu, Türk Devletleri Teskilati, Güneydogu Avrupa Isbirligi Süreci, Ekonomik Isbirligi Teskilati ve Asya Parlamenterler Asamblesi dönem baskanliklarini basariyla yürüttügünü aktaran Çavusoglu, "Islam Isbirligi Teskilati (IIT) Parlamento Birligi Dönem Baskanligini devraldik. Seneye de MIKTA (Meksika, Endonezya, Güney Kore, Türkiye ve Avustralya) Dönem Baskanligini üstlenecegiz. Önümüzdeki yil G-20 Zirvesi’nde de liderler düzeyinde bir toplanti gerçeklestirilmesi için disisleri bakanlariyla birlikte çalisiyoruz." diye konustu.

Çavusoglu, Istanbul’un bir Birlesmis Milletler (BM) merkezine dönüstürülmesi yönünde somut adimlarin sürdügüne, OECD'nin de Istanbul Merkezini devreye aldiklarina da isaret etti.

Türkiye'nin Venezuela, Filipinler, Bosna Hersek, Etiyopya, Sudan, Filistin gibi birçok konuda baris yolunda girisimlerinin devam ettigini kaydeden Çavusoglu, "Terörle mücadelede hem küresel çabalara katkilarimizi sürdürdük, hem PKK ve FETÖ ile mücadelede somut kazanimlar elde ettik. Bu baglamda 2021’de Togo ve Etiyopya’daki FETÖ iltisakli okullari Maarif Vakfi devraldi. Kirgizistan’da ve Sirbistan’da ilk Maarif Vakfi okullari açildi." seklinde konustu.

Çavusoglu, Türkiye'nin "güvenli turizm" projesini tüm dünyaya tanittigini, AB'nin dijital koronavirüs sertifikasi sistemine katildigini ve vatandaslarin Avrupa’ya ve birçok ülkeye seyahatlerinin kolaylastirildigini anlatti.

Türkiye’nin diplomatik aginin genisledigini de aktaran Çavusoglu, Uruguay’in baskenti Montevideo, Togo’nun baskenti Lome, Sirbistan’in Yenipazar kenti, Özbekistan’in Semerkant kenti ve Ingiltere’nin Manchester kentinde yeni temsilcilikler açildigini söyledi.

Çavusoglu, bu yil 2,6 milyon konsolosluk islemi yapildigini, geçen sene bu rakamin 2 milyon civarinda oldugunu belirtti ve yurt disindaki vatandaslarin karsilastigi irkçilik, yabanci düsmanligi ve Islam karsitligi konularini da yakindan takip ederek BM basta olmak üzere uluslararasi kuruluslara raporladiklarini aktardi.

Bu yil 434 bakanlik açiklamasi, 50 soruya cevap yayinladiklarini anlatan Çavusoglu, kendisinin 59 ortak basin toplantisi düzenledigini, ulusal ve uluslararasi basinda 50'ye yakin mülakat ve makalesinin yayimlandigini da belirtti.

Antalya Diplomasi Forumu'nun "diplomasiyi yeniden kurgulamak" temasiyla 11-13 Mart'ta düzenlenecegini söyleyen Çavusoglu, "2022’de de her cografyada etkin, dinamik ve sonuç odakli diplomatik faaliyetlerimizi sürdürecegiz." dedi.

- Astana toplantilari

Suriye konulu Astana toplantilarinin liderler düzeyinde yapilmasinin planlanip planlanmadigina iliskin soru üzerine Çavusoglu, Kovid-19 salgini nedeniyle geçen yil Iran'da düzenlenmesi planlanan zirvenin yapilamadigini hatirlatti.

Çavusoglu, "Sayin Cumhurbaskanimiz, en son telefon görüsmesinde Iran Cumhurbaskani Reisi'ye, 2022'nin ilk aylarinda Tahran'a gidebilecegini de bu zirve için söylediler. Belki bu marjda eger Putin'in de programina uyarsa bu Astana Liderler Zirvesi de gerçeklestirilmis olur." diye konustu.

Astana sürecinin disisleri bakanlari toplantisinin da oldugunu hatirlatan Çavusoglu, uzmanlar düzeyindeki son toplantinin Nur Sultan'da düzenlendigini belirtti. Çavusoglu, "Disisleri bakanlari toplantisinin Türkiye'de yapilmasi için hem (Rusya Disisleri Bakani Sergey) Lavrov'a hem Iran Disisleri Bakani'na (Hüseyin Emir Abdullahiyan) düsüncelerimi söyledim, tekliflerimi ilettim. Belki disisleri bakanlari toplantisini da Türkiye'de gerçeklestiririz." seklinde konustu.

Konuya iliskin bir soru üzerine, Türk Devletleri Teskilati'na gözlemci üyelik ve ortaklik statülerinin kriterlerinin belirlendigini vurgulayan Çavusoglu, "Gözlemci üye olabilmek için bir ülkede Türkçe'nin ya da akraba dillerden birinin resmi dil olmasi gerekiyor. KKTC bu kriterleri dogal olarak karsiliyor. Genel Sekreterlik bu kriterler belirlendikten sonra bir çalisma baslatti. Biz de bu çalismalara destek veriyoruz." ifadelerini kullandi.

- Suriye'de terörle mücadele

Çavusoglu, YPG/PKK'nin bölücü bir terör örgütü oldugunu ve örgütün Türkiye'de basaramadiklarini Irak ve Suriye'de basarmayi amaçladigini anlatti.

Terör örgütünün, Suriye'de de bölücü ajandasini gizlemedigini söyleyen Çavusoglu, "Maalesef, bazi ülkelerden de basta ABD olmak üzere destek görüyor. O nedenle rejimle su andaki iliskilerimiz bir tarafa, terör örgütleriyle mücadele ortak menfaatimizedir." diye konustu.

Çavusoglu, Türkiye'nin, terörle mücadelede ayrim yapmaksizin herkesle is birligi içinde olacagini ve bu konuda Suriye'deki rejimle istihbari düzeyde bazi temaslarin oldugunu zaten en üst düzeyden açikladiklarini belirterek, "Son zamanlarda bu çerçevede özel bir görüsme olmadi." dedi.

- Kabil Havaalani'nin isletilmesi

Afganistan'da Kabil Havaalani'nin isletilmesinde Birlesik Arap Emirlikleri'nin (BAE) de rol oynayacagina iliskin haberlere isaret edilerek bu konuda Türkiye ile BAE arasinda bir iletisim olup olmadiginin sorulmasi üzerine Çavusoglu, ülkede Taliban yönetimi devralmadan önce havaalaninin askeri kanadini NATO çerçevesinde Türkiye'nin, sivil tarafini ise BAE'den bir sirketin islettigini hatirlatti.

Çavusoglu, Taliban yönetiminin farkli ülkelerden teklif alacagini açikladigina dikkati çekerek, söyle devam etti:

"Biz de Katar'la birlikte bir anlasmaya vardik. 'Katar'la birlikte havaalaninin isletilmesi konusunda bir anlasmaya vardik.' dedigimiz zaman, bazi basin yayin organlarinda gördüm, sanki Taliban'la da bu konuda anlasmisiz gibi bir haber çikti. Bu dogru degil, henüz böyle bir anlasma yok. Dolayisiyla Katar'la birlikte biz önce kendi aramizda bir anlasmaya vardik. Ekiplerimiz Kabil'e gitti, tekliflerimiz verildi ve daha sonra eger havaalaninin isletilmesi ortak sirket tarafindan üstlenilirse neler yapilabilecegine dair görüsmeleri Doha'da arkadaslarimiz devam ettirdi. Bu süreçte farkli ülkelerin teklif vermesi de gayet dogal. En son BAE Veliaht Prensi'nin ziyareti marjinda kardesleriyle bu konuyu ayak üstü de görüsmüstük. Onlar 'Belki de üçlü isletebiliriz.' dediler ama somut bir teklif olmadi. Bizim onlara da bir teklifimiz olmadi. Ama havaalani isletilmesi kisa bir sekilde gündeme geldi. Ama Katar'la oldugu gibi oturup da bu süreçle ilgili bir görüsmemiz olmadi."

Aldigi teklifler dogrultusunda Taliban'in karar verecegini hatirlatan Çavusoglu, "Bizim sartlarimiza uyarsa havaalanini Katar'la birlikte isletiriz. 'Biz' derken devlet olarak degil, özel sirketler isletecek. Türkiye olarak diger kurumlarimiza nasil destek veriyorsak havaalanini isletecek firmamiza da simdiden zaten teknik destekler dahil her türlü destegi veriyoruz." ifadelerini kullandi.

Çavusoglu, Kabil Havaalani'nin güvenliginin nasil saglanacagina iliskin soru üzerine ise güvenlik konusunun Afganistan'a uçan vatandaslardan havayolu sirketlerine kadar herkesi ilgilendirdigini belirterek, "Havaalanini içinde özellikle güvenligin herkese güven verecek sekilde, sivil uçuslarin baslayabilecegi sekilde tesis edilmesi gerekiyor. Su an bir güvensizlik var. Taliban'a biz bunu basindan beri söylüyoruz, sirketlerimiz de söyledi. Özel sirketlerle çalisilmasi gerekiyor." dedi.

Ayni durumun Libya'da Trablus Havaalani için de geçerli oldugunu anlatan Çavusoglu, "Kabil Havaalani'nin güvenligi sadece bizim için degil, tüm ülkeler ve havayolu sirketleri için önemli. Biz de bu konudaki tavsiyelerimizi kendilerine ilettik. Disarda kendileri güvenlik saglayabilir, havaalani içinde özel sirketler burada görev alabilir." diye konustu.

(Sürecek)
Kaynak: AA