Ayasofya kararı Yunanistan'ı çıldırttı
ABD'den Filistin'e, Rusya'dan Moritanya'ya birçok ülkede yankı bulan tarihi adım, uluslararası medyada ise manşetten verildi. Ayasofya'da nasıl ibadet edileceğinin detayları da ortaya çıkmaya başladı.
ABD'den Filistin'e, Rusya'dan Moritanya'ya birçok ülkede yankı bulan Ayasofya adımı, uluslararası medyada ise manşetten verildi.
Müslümanlar için İstanbul'un fethiyle birlikte çok büyük sembolik önemi olan Ayasofya, ilk etapta Ortodoks Hristiyanlar için bir manastır olarak inşa edilmişti. Ortodoks Hristiyanlar, Ayasofya'yı kutsal kabul ediyor. Bu nedenle ilk tepkiler Yunanistan ve Rusya'dan geldi.
Yunanistan Başbakanı Kyriakos Miçotakis, Ayasofya'nın yeniden cami olmasının sadece iki ülke ilişkilerini değil, Türkiye'nin AB sürecini de etkileyeceğini iddia etti.
Yunan Cumhurbaşkanı Katerina Sakellaropoulou, kararın 'kışkırtıcı ' olduğunu, hoşgörü ve dini diyalog değerlerini onarılamaz şekilde zayıflatacağını ileri sürdü.
Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, Twitter hesabından paylaştığı mesajda Ayasofya kararının UNESCO'ya karşı bir 'meydan okuma' olduğunu savundu.
Kararı 'açık bir provokasyon' diye niteleyen Yunanistan Kültür Bakanı Lina Mendoni ise, Türkiye'nin altı asır geri gittiğini iddia etti.
Güney Kıbrıs Dışişleri Bakanı Nikos Hristodoulides, kararın Türkiye'nin uluslararası yükümlülüklerini ihlal ettiğini savundu.
Rus Ortodoks Kilisesi ise, kararı 'esefle karşıladıklarını' açıkladı. Kiliseye göre, söz konusu karar kararın mevcut ayrışmaları derinleştirebilir.
Kilisenin sözcüsü Vladimir Legoida, "Rus Ortodoks Kilisesi ile diğer Ortodoks kiliselerinin endişelerine kulak verilmemiş olması çok üzücü" ifadesini kullandı.
ABD Dışişleri Bakanlığı, karardan 'hayal kırıklığına' uğradığını duyurdu. Bakanlık Sözcüsü Morgan Ortagus, "Türk hükümetinin Ayasofya'nın statüsünü değiştirme kararından hayal kırıklığı duyuyoruz" deyip ekledi:
"Türk hükümetinin Ayasofya'yı tüm ziyaretçilerin girişine açık tutma kararlılığının sürdüğünü anlıyor ve bu mekana herkesin hiçbir sıkıntıya uğramadan erişimini sağlama planlarını duymayı merakla bekliyoruz."
ABD Senatosu Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Senatör Jim Risch ve Komisyonun kıdemli üyelerinden Demokrat Senatör Bob Menendez, ortak yazılı bir açıklama yaptı.
İki siyasetçi, Ayasofya’nın camiye dönüştürülmesinin İslam ve Hristiyanlık arasında köprü kurma çabalarına zarar verdiğini savundu ve kararın değiştirilmesini istedi.
Kararı eleştiren AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, söz konusu adımı 'esef verici' olarak niteledi.
Avusturya Dışişleri Bakanı Alexander Salenberg, derin üzüntü duyduğunu belirterek kararın Türkiye'yi Avrupa'dan uzaklaştırdığını savundu.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) ise, Dünya Kültür Mirası listesinde yer alan Ayasofya'nın statüsünün bir sonraki toplantıda gözden geçirileceğini açıkladı.
16. yüzyılda inşa edilen tarihi yapı, 1985 yılından bu yana UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.
Ayasofya'nın yeniden ibadete açılması Moritanya'da sevinçle karşılandı. Anadolu Ajansı, kararın dualar edilerek kutlandığını bildiriyor.
Türkiye halkı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'a teşekkür eden Novakşot sakinleri arasında bir grup, haberi duyunca kurban kesti.
Filistin'deki Hamas Hareketi, yazılı açıklama yaparak "Ayasofya'nın ibadete açılması, tüm Müslümanların gurur duyacağı bir adımdır" dedi.
Dünya medyası, beklendiği gibi Ayasofya kararını ilk haber olarak verdi. İngiliz Guardian gazetesi, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Ayasofya hamlesinin taraftarlarını çok memnun ettiğini yazdı.
Kararın uluslararası 'sansasyon' yaratabileceğini belirten New York Times, Ayasofya'yı camiye çeviren Cumhurbaşkanlığı kararının Danıştay'ın kararını açıklamasının ardından 'dakikalar içinde' alındığına dikkat çekti.
Financial Times ise Ayasofya'nın dünyanın en önemli Bizans Hristiyan mimari örneklerinden biri olduğuna vurgu yaptı, İslam'da insan ve hayvanların resmedilmesinin yasak olduğunu dile getirdi.
Londra merkezli Arapça ve İngilizce yayın yapan Şarkul Avsat, Ayasofya'nın camiden müzeye çevrilmesinin Osmanlı İmparatorluğu'nun küllerinden doğan yeni Türkiye Cumhuriyeti'nin en önemli reformlarından biri olduğu belirtti.
Haberde ayrıca Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın son yıllarda Osmanlı'nın Bizans'ı yendiği savaşlara büyük önem atfederek, İstanbul'un fethinin büyük törenlerle kutlandığı aktarıldı.
Karar, Arap medyasındada büyük yankı buldu, Ayasofya etiketi sosyal medyada en çok etkileşim alan etiketler arasına girdi.
Suriyeli Gazeteci Siba Medvar, yaptığı paylaşımda şu ifadeleri kullandı: "Dünya İspanya'da katedrale dönüştürülen Kurtuba Mescidi’nin ibadete açılma ihtimalini tartışabilir mi? Recep Tayyip Erdoğan’ı bu tarihi kararından dolayı tebrik ediyorum."
Ayasofya'nın ibadete açılmasıyla Osmanlı sultanlarının kabirlerinde huzura erdiğini belirten Kuveytli yazar Casim el-Ğays, şöyle yazdı:
"Dünyanın farklı yerlerinde Müslümanlar ataları Fatih Sultan Mehmed'in cami olarak ibadete açtığı Ayasofya'nın aslına dönmesinden dolayı sevinçlerini paylaşıyor. Ayasofya'nın minarelerinden 80 yıl aranın ardından yükselecek ezan seslerini hayal ediyorum."
Peki Ayasofya'da bugünden itibaren neler olacak? Kararın ardından gözler, ibadetin nasıl yapılacağına çevrildi.
Edinilen bilgiye göre, Ayasofya’nın restorasyon çalışmalarını yapan arkeologlar, Cumhurbaşkanlığı’na bazı önerilerin olduğu bir çalışma sundu. Ayasofya için oluşturulan planlama, salı günkü Bakanlar Kurulu toplantısında Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sunulacak.
İlk namazın 24 Temmuz Cuma günü kılınacağı kutsal mekanın namaz kılınacak bölümlerinde zeminine ışık sistemi konulacak.
Işık mozaik ve frekslere yansıtılacak, namaz sırasında ise kapalı tutulacak. Mozaik ve fresklerin, ibadet saatlerinde bir perde mekanizmasıyla kapatılması da gündemde. Ancak bu seçenek ön plana çıkmıyor.
Ayasofya’nın ibadete açılacak bölümüne halı serilecek. Turistlerin halıya basmamaları için özel koridor oluşturulacak. Ayrıca turistlerin Ayasofya’yı ziyaretlerinde bir gezi güzergahının oluşturulması da gündemde.