ABD'de çöküş başladı! Ekonomide zarar dalgası tsunamiye döndü
ABD'nin ekonomisi, uğruna insan kanı akıtıp ülkeleri birbirine düşürdüğü petrolde çöküşe geçti. ABD ekonomisin büyük bir kısmını oluşturan petrol endüstrisinde fiyatların düşük seyretmesi nedeniyle ülkede 200’den fazla şirketin iflas ettiği, bu sürecin gelecek yıl da devam etmesi halinde de 170 şirketin daha iflas edeceği belirtildi.
Yüzlerce şirket iflas noktasına geldi
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sebebiyle dünya genelinde petrol tüketimi ve bu yıl için ekonomik büyüme beklentileri zayıf seyrini sürdürürken, petrol fiyatlarının geçen ay son 20 yılın en düşük seviyesine gerilemesi ABD'de yüzlerce şirketi iflas noktasına getirdi.
Houston Üniversitesi Enerji Ekonomisti Ed Hirs, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bankalar ve yatırımcılardan yeni kredi çıkmamasının petrol endüstrisinde faaliyet gösteren birçok şirketi iflasa sürüklediğini söyledi.
Yaklaşık 70 bin kişi işini kaybetti
ABD'li şirketlerin Kovid-19 salgınından önce sondaj programlarını önemli ölçüde azalttığı bilgisini paylaşan Hirs, 'Petrol sahalarında faaliyet gösteren çalışanlar işlerini ilk kaybedenler oldu. Yaklaşık 70 bin çalışanın işini kaybettiği tahmin ediliyor.' dedi.
Hirs, ABD petrol endüstrisinin görünümü ve kısa dönem ham petrol üretimine ilişkin gösterge kabul edilen petrol sondaj kulesi sayısının 9 hafta üst üste düşüş göstererek bu dönemde 425 adet azaldığını ve 9-15 Mayıs haftasında 258'e gerileyerek Temmuz 2009'dan bu yana en düşük seviyesini kaydettiğini aktardı.
Günlük zarar 135 milyon dolardan fazla
Sadece petrol sondaj kulesi sayısındaki düşüş nedeniyle, ABD petrol sektörünün 60 milyar dolardan fazla zarar ettiğini belirten Hirs, 'Petrolün varil fiyatının 30 doların altında kalması durumunda sektörde aylık 24 milyar dolardan fazla kayıp öngörülüyor. Sadece Teksas eyaletinin ekonomik zararı günlük 135 milyon dolardan fazla.' ifadelerini kullandı.
'Firmaların toplam borcu yaklaşık 130 milyar dolar'
Merkezi Teksas'ta bulunan uluslararası hukuk firması Haynes and Boone'un raporuna göre, yılın ilk çeyreği itibarıyla ABD petrol sektöründe iflasını açıklayan şirketlerin sayısı 200'ü aştı.
Rapora göre, aynı dönemde ABD petrol endüstrisindeki firmaların toplam borcu yaklaşık 130 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
ABD'nin Teksas eyaleti, ilk çeyrekte 98 şirketle ülkenin en çok iflas açıklayan petrol firmasına sahip olan bölgesi olarak öne çıkıyor. Bunu, iflasını açıklayan 12 şirketle Colorado, 11 şirketle Louisiana, 10 şirketle New York ve 6'şar şirketle Oklahoma ile California eyaletleri takip ediyor.
170 şirket daha iflas edebilir
Norveç merkezli bağımsız enerji araştırma kuruluşu Rystad Energy'nin raporunda ise petrol fiyatlarının ortalama 30 dolar seviyesinde seyretmesi durumunda, gelecek yıl ABD'de 170 şirketin daha iflas edebileceği uyarısında bulundu.
Rapora göre, ABD'de petrol ve doğal gaz üreten şirketlerin sayısı 9 bini aşıyor. Çoğu aileler tarafından işletilen bu küçük firmalar, düşük petrol fiyatlarına karşı en savunmasız şirketler arasında yer alıyor. Dolayısıyla, petrol kuyularını kapatırlarsa tekrar açmaları çok mümkün görünmüyor.
Petrol fiyatlarının en son 2014-2016 yıllarında 115 dolardan 30 doların altına düştüğü dönemde, ABD'de 250'den fazla petrol firması iflas etmiş, ülkenin petrol sektöründe yaklaşık 300 bin çalışan işini kaybetmiş ve 250 milyar dolardan fazla yatırım yok olmuştu.
ABD, Suudi Arabistan ve Rusya'yı geride bırakmıştı
Yatırım harcamalarında kısıtlamaya giden ve bulut teknolojisiyle yapay zeka gibi yenilikleri petrol endüstrisinde uygulamaya başlayan ABD ise, Kasım 2018'de Suudi Arabistan ve Rusya'yı geride bırakarak dünyanın en büyük ham petrol üreticisi olmuştu.
Ancak, Kovid-19 salgını ve petrol fiyatlarının düşüklüğü nedeniyle ABD'nin ham petrol üretimi son 2,5 ayda günlük 1,6 milyon varil gerileyerek 13,1 milyon varillik rekor seviyeden 11,5 milyon varile düştü.