Haftanın Tarihine Bakış

Kıbrıs'ta "Cumhuriyet"in ilan edilmesine giden adım, Türkiye Başbakanı Adnan Menderes ve Yunanistan Başbakanı Konstantin Karamanlis arasında, 5-11 Şubat 1959'da Zürih Konferansı'nda varılan anlaşmayla atıldı.

Kıbrıs'ta gerginliğin artması üzerine Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ile Yunan Dışişleri Bakanı Evangelos Averof, 18 Aralık 1958'de Paris'te yapılan NATO toplantısında ilk kez temasta bulundu.

Daha sonra 5 Şubat 1959'da Başbakan Adnan Menderes ve Yunanistan Başbakanı Konstantin Karamanlis arasında Zürih'te yapılan görüşmelerde, Kıbrıs'ta bağımsız bir devlet kurulmasını öngören anlaşma imzalandı. Zürih Konferansı'nda alınan bu bağımsız Kıbrıs Devleti kararı ve anayasa ilkeleri, İngiltere'nin de kabul şartı nedeniyle 11 Şubat'taki ortak bildiride yer almadı.

Zürih'ten sonra, ilki 1955'te gerçekleştirilen Londra Konferansı ikinci kez toplandı. İngiltere Başbakanı Harold Macmillan, Adnan Menderes ve Konstantin Karamanlis'in yanı sıra Kıbrıs'taki toplum liderleri Dr. Fazıl Küçük ile Makarios'un da katıldığı görüşmelerde Zürih'te varılan anlaşmalar, İngiltere'yi ilgilendiren bazı hükümlerin eklenmesiyle 19 Şubat 1959'da kabul edildi.

Zürih ve İkinci Londra Konferansı'nda kurulması öngörülen inceleme komisyonunun çalışmalarını tamamlamasının ardından da 16 Ağustos 1960'ta ''Kıbrıs Cumhuriyeti'' ilan edildi.

Türk kadını seçilme hakkını ilk kez 8 Şubat 1935'teki milletvekili seçimlerinde kullandı, Meclis'e 18 kadın milletvekili girdi. Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisinin adı ise 9 Şubat 1969'da "Milliyetçi Hareket Partisi" olarak değiştirildi ve genel başkanlığa Alparslan Türkeş seçildi.

- Belli başlı öteki olaylar

4 Şubat

1902- Paris'te I. Jön Türk Kongresi yapıldı.

1923- Lozan Konferansı, Batılı başdelegelerin uzlaşmaz tutumları nedeniyle kesildi.

1945- İngiltere, Rusya ve ABD'nin bir araya geldiği Yalta Konferansı'nda, 1 Mart'a kadar Almanya ve Japonya'ya savaş ilan eden devletlerin San Francisco'da yapılacak konferansa katılmasına ve Birleşmiş Milletlere kurucu üye olabilmelerine karar verildi.

1947- Hatay'da yer adlarının Türkçeleştirilmesi kararlaştırıldı.

1948- Valilik ve belediye başkanlığının ayrılmasına ilişkin kanun kabul edildi.

1964- 20-21 Mayıs olayları sanıklarından Talat Aydemir, Fethi Gürcan, Osman Deniz ve Erol Dinçer'in ölüm cezaları TBMM'de onaylandı.

1982- Yirmi iki il merkezinde bölge idare mahkemeleri kuruldu.

2000- Dışişleri Bakanı İsmail Cem, Yunanistan'a gitti. Cem, 40 yıl sonra Yunanistan'ı resmen ziyaret eden ilk Türk Dışişleri Bakanı oldu.

2010- İçişleri Bakanı Beşir Atalay, kamuoyunda EMASYA olarak bilinen protokolün yürürlükten kaldırıldığını açıkladı.

2013- İngiltere'nin Leicester kentinde bulunan iskeletin Kral 3. Richard'a ait olduğu ortaya çıktı. Leicester Üniversitesinden arkeologlar, bir otoparkın altında bulunan iskeletin 528 yıl önce ölen Kral 3. Richard'a ait olduğunu açıkladı.

2016- Fas'ta dünyanın en büyük yenilenebilir enerji projesi olan Nur Enerji Projesi'nin ilk ayağı "Nur 1" adlı güneş enerjisi santrali açıldı.

2016- Sabancı suikastının faili, terör örgütü DHKP/C üyesi İsmail Akkol, 20 yıl sonra Aydın'ın Söke ilçesinde yakalandı. Akkol, suikaste ilişkin davaya bakan İstanbul 18. Ağır Ceza Mahkemesince tutuklandı.

2017- ABD Başkanı Donald Trump'ın 7 ülke için aldığı vize yasağı kararının ardından 60 bin civarında kişinin vizesi iptal edildi.

2018- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, merhum Cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın 1959'da gerçekleştirdiği ziyaretten 59 yıl sonra Vatikan'a Cumhurbaşkanlığı düzeyinde ilk ziyareti yaptı.

2018- Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nde oyların yüzde 56'sını alan Nikos Anastasiadis, yeniden Kıbrıslı Rumların lideri seçildi.

5 Şubat

1877- Mithat Paşa sadrazamlıktan azledildi. (Mithat Paşa, daha sonra Taif zindanında boğduruldu.)

1924- Greenwich gözlemevi saat başı sinyallerini yayınlamaya başladı.

1936- Charlie Chaplin'in (Şarlo) son sessiz filmi Modern Zamanlar gösterime girdi.

1937- Anayasa'nın 2. maddesinde yapılan değişiklikle 6 ilke, Anayasa metnine girdi: ''Türkiye Devleti Cumhuriyetçi, Milliyetçi, Halkçı, Devletçi, Laik ve İnkılapçıdır. Resmi Dili Türkçedir. Makam Ankara şehridir.''

1939- Uludağ'da ilk kez kayak yarışmaları yapıldı.

1959- Türkiye ve Yunanistan arasındaki ''Kıbrıs'' konulu görüşmeler Zürih'te başladı.

1960- Besteci Selahattin Pınar, 58 yaşında İstanbul'da öldü.

1975- ABD Kongresi'nin 11 Aralık 1974'te aldığı Türkiye'ye silah ambargosu kararı uygulanmaya başlandı.

1993- ANAP İstanbul Milletvekili Adnan Kahveci, eşi ve kızı, Bolu Gerede yakınlarında geçirdikleri trafik kazasında öldü, Kahveci'nin oğlu kazadan yaralı kurtuldu.

2007- Amerikalı astronot Sunita Williams, Uluslararası Uzay İstasyonu'nun soğutma sistemini tamir etmek amacıyla yaptığı 22 saat 27 dakikalık uzay yürüyüşle ''En Uzun Uzay Yürüyüşünü Yapan Kadın'' oldu.

2013- Türkiye'nin NATO'dan talep ettiği Patriot Hava Savunma Sistemi'nin bir bölümünün Gaziantep'e nakli tamamlanarak, sistem devreye alındı.

2013- 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın oğlu Ahmet Özal, babasına ait saç örneğini, Özal'ın ölümüne ilişkin soruşturmayı yürüten Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'na tutanak karşılığı teslim etti. Ahmet Özal, Adli Tıp Kurumu raporunda babasının "öldürüldüğünün yazıldığını" öne sürdü.

2014- BM tarafından hazırlanan rapor, Suriye'deki çocukların muhalif güçler tarafından savaştırıldığını, Suriye rejimi ve bağlı militanlar tarafından gözaltında "korkunç" işkencelere maruz bırakıldıklarını ve öldürüldüğünü belgeledi.

2016- Beşşar Esad güçleri ve Rusya'nın Türkmendağı'nda düzenlediği saldırılar nedeniyle Türkiye'ye sığınan yaklaşık 2 bin 500 Suriyeli aile, Şanlıurfa'nın Suruç ilçesine yerleştirildi.

2017- Afganistan'ın Pakistan sınırındaki Nuristan vilayetinde çığ düşmesi sonucu 65 kişi yaşamını yitirdi.

2017- ABD'de Temyiz Mahkemesi, Başkan Donald Trump'ın 7 İslam ülkesine uyguladığı vize ve ülkeye giriş yasağının tekrar yürürlüğe konulması talebini reddetti.

2018- Başbakan Binali Yıldırım, Çankaya Köşkü'nde düzenlenen Bakanlar Kurulu toplantısı öncesinde milli mühendislik ürünü PttMessenger'ı tanıttı. Yıldırım, milli haberleşme uygulaması PttMessenger ile ilk kez Zeytin Dalı Harekatı'nın sevk ve idaresinden sorumlu 2. Ordu'nun Hatay'daki harekat merkezine canlı bağlantı yaptı.

6 Şubat

1921- Ankara'da Hakimiyeti Milliye gazetesi günlük çıkmaya başladı.

1953- TBMM, 8 Kasım 1877'de Aziziye Tabyası'nı kahramanca savunan Nene Hatun'a (Kırkköz) Vatani Hizmet Tertibi'nden maaş bağladı.

1959- Elektronik mühendisi Jack Kilby, modern elektronik sektörünün temelini oluşturan ''mikroçip''in patentini aldı.

1980- Türkiye'nin Bern Büyükelçisi Doğan Türkmen uğradığı suikasttan yaralı olarak kurtuldu.

1988- Basın Konseyi kuruldu.

1992- İstanbul DGM Başsavcısı Yaşar Günaydın, silahlı saldırı sonucu öldürüldü.

2002- Türk siyasetinin duayenlerinden Osman Bölükbaşı, Ankara'da 89 yaşında vefat etti.

2012- Bursa'da yaşamını sürdüren tiyatro ve sinema oyuncusu Baykal Kent, tedavi gördüğü Bursa Devlet Hastanesinde 69 yaşında hayatını kaybetti.

2013- Devlet Sanatçısı Macide Tanır, İstanbul'da tedavi gördüğü hastanede 90 yaşında yaşama veda etti.

2016- Tayvan'ın güneyinde 6,4 büyüklüğünde deprem meydana geldi, 116 kişi hayatını kaybetti.

2016- Kolombiya'da 3 bin 177 hamile kadının Zika virüsü taşıdığı ve ülkedeki toplam Zika virüslü insan sayısının 25 bini geçtiği açıklandı.

2017- Katar Hava Yollarına ait Boeing 777 yolcu uçağı, 16 saat 23 dakika ile dünyanın kesintisiz en uzun uçuşunu yaptı.

2017- İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth, tahttaki 65. yılını tamamladı.

2017- Suriye'de Beşar Esed rejimi ile muhalifler arasındaki ateşkesin izlenmesini sağlamak amacıyla kurulacak ortak mekanizmaya ilişkin görüşmeler Türkiye, Rusya ve İran'ın katılımıyla Kazakistan'ın başkenti Astana'da başladı.

2017- Ankara'daki trafik kazasında ağır yaralanan eski CHP İzmir Milletvekili Enver Öktem, kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti.

2017- ABD'li 97 şirket, ABD Başkanı Donald Trump'ın 7 İslam ülkesine uyguladığı vize ve ülkeye giriş yasağına karşı hukuki girişimde bulundu.

2018- Ankara'nın Kızılcahamam ilçesinde yapılan sıcak su arama çalışmalarında yeni termal kaynak bulundu. 322 metre derinlikte keşfedilen termal suyun sıcaklığı 70 santigrat ölçüldü.

2018- Türkiye, 564,8 tonluk altın rezervi ile Hindistan'ın önüne geçerek dünya altın rezervleri ülke sıralamasında ilk 10'a girdi.

7 Şubat

1640- Padişah Dördüncü Murat öldü, Sultan İbrahim padişah oldu.

1695- Padişah İkinci Ahmet öldü. 50 yaşında tahta çıkan ve dört yıl saltanatta kalan İkinci Ahmet'ten sonra, İkinci Mustafa tahta çıktı.

1914- Charlie Chaplin'in (Şarlo) ilk filmi ''The Little Tramp'' gösterildi.

1966- Kurtuluş Savaşı komutanlarından, 1949-1950 yılları arasında Genelkurmay Başkanlığı görevini de yürüten Orgeneral Abdurrahman Nafiz Gürman öldü.

1973- "Kahramanlık" unvanı verilen ''Maraş'' ilinin adı "Kahramanmaraş" oldu.

1984- ABD'li astronot Bruce McCandless, uzayda ilk kez serbest yürüyüş yaptı.

1992- Avrupa Topluluğu üyesi ülkeler arasında Avrupa Birliğini oluşturan Maastricht Antlaşması imzalandı.

1995- Uzay mekiği Discovery, Rus uzay istasyonu ''Mir'' ile tarihi buluşmasını gerçekleştirdi.

2006- FIFA Disiplin Kurulu, Türkiye-İsviçre maçı sonrası çıkan olaylar nedeniyle A Milli Takım'a altı maç saha kapatma ve seyircisiz oynama ile 200 bin İsviçre Frangı para cezası verdi.

2007- Bakü-Tiflis-Kars demiryolu projesinin uygulanmasına ilişkin anlaşma Tiflis'te imzalandı.

2011- Sudan Devlet Başkanı Ömer El Beşir, Güney Sudan'da kuzeyden ayrılma konusunda yapılan referandumun sonuçlarını resmen kabul ettiğini duyurdu.

2013- İran Cumhurbaşkanı Ahmedinejad'a, İslam İşbirliği Teşkilatı toplantısına katılmak üzere gittiği Kahire’de Hz. Hüseyin Camisi’nde akşam ve yatsı namazlarını kıldıktan sonra halkla selamlaştığı sırada Suriyeli bir genç tarafından ayakkabı fırlatıldı. Ayakkabı korumalara isabet etti, Suriyeli genç gözaltına alındı.

2014- 22. Kış Olimpiyat Oyunları (Soçi 2014), Rusya’nın Soçi kentinde başladı. 23 Şubat’ta sona eren oyunlarda Türkiye altı sporcuyla mücadele etti.

2014- Tunus'ta yeni anayasanın kabulü, Tunus Ulusal Kurucu Meclisinde "Dünya Tunus'un yeni anayasasını kutluyor" adıyla düzenlenen törenle kutlandı.

2016- Mısır'da Askeri Mahkeme, 28 kişinin yargılandığı "İleri Komite Faaliyetleri" olarak bilinen davada Müslüman Kardeşler Teşkilatına (İhvan) yakınlığıyla bilinen “Mısır 25 Ocak” televizyon kanalı sunucusunun da aralarında bulunduğu 8 sanık hakkında idam kararı verdi.

2016- Nijerya Hastalık Kontrol Merkezi, ülkede 2015'den beri sıtmadan 101 kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi.

2016- Kuzey Kore, uzun menzilli füzeyle uzaya uydu fırlattı. ABD, Japonya ve Kore'nin çağrısı üzerine BM Güvenlik Konseyi acil toplantı kararı aldı.

2017- Afganistan'ın başkenti Kabil'deki Anayasa Mahkemesi otoparkında düzenlenen intihar saldırısında 20 kişi hayatını kaybetti, 37 kişi yaralandı.

8 Şubat

1870- Kız öğretmen okulu Dar-ül Muallimat açıldı; sınavla okula 32 kız öğrenci alındı.

1921- "Gazi" unvanı verilen ''Antep'' ilinin adı "Gaziantep" oldu.

1935- Milletvekili seçimlerinde, Türk kadını ilk kez seçme seçilme hakkını kullandı. Meclise 18 kadın milletvekili girdi.

1963- Irak'ta, Abdüsselam Arif önderliğindeki ''Baas''çı subaylar yönetimi ele geçirdi; Başbakan Kasım öldürüldü.

2004- Türk pop müziği sanatçısı Cem Karaca vefat etti.

2013- Mars'ta çalışmalarını sürdüren gezginci robot Curiosity, gezegen yüzeyindeki ilk kaya delme işlemini başarıyla gerçekleştirdi.

2015 - Türk sanat müziğinin dev ismi Müzeyyen Senar, İzmir'de tedavi gördüğü hastanede, 97 yaşında hayatını kaybetti.

2016- Ukrayna'nın doğusundaki çatışmalarda 70 ayrılıkçı ve 12 Ukrayna askeri öldü.

2017- Savunma Sanayii Müsteşarlığı, Kara Kuvvetleri Komutanlığı için geliştirilen helikopterin motor ihtiyacının yerli olarak karşılanması amacıyla Turboşaft Motor Geliştirme Projesi'nin başlatıldığını duyurdu.

2017- Somali'de Cumhurbaşkanlığı seçimlerini eski Başbakan Muhammed Abdullah Fermacu kazandı.

2017- Dünya Bankasını, Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) için BOTAŞ'a açtığı 400 milyon dolarlık kredinin anlaşması Dünya Bankası ile BOTAŞ arasında imzalandı.

2018- Kanser üzerine araştırmalar yapan Bilkent Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü yüksek lisans öğrencisi Nazlı Değer, Türkiye'de Fulbright Eğitim Komisyonunca Aziz Sancar bursu almaya hak kazanan ilk isim oldu.

2018- ABD'nin önemli gazetelerinden Los Angeles Times, bölgedeki milyarder iş adamlarından Soon-Shiong tarafından 500 milyar dolara satın alındı.

9 Şubat

1881- Rus romancı Dostoyevski öldü.

1920- Fransızlar, Maraş'tan çekilmeye ve Adana bölgesini boşaltmaya başladı.

1933- Nazire Hanım, Türkiye güzeli seçildi.

1934- Türkiye, Yunanistan, Romanya ve Yugoslavya arasında ''Balkan Paktı'' imzalandı.

1968- Türkiye'de ilk kadın trafik polisi göreve başladı.

1969- Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisinin adı Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) olarak değiştirildi ve genel başkanlığa Alparslan Türkeş seçildi.

1993- Rallici Renç Koçibey, Gebze yakınlarında trafik kazasında öldü.

2001- Konya 3. Ana Jet Üs Komutanlığından kalkan, Hava Pilot Teğmen Ayfer Gök komutasındaki F-5A uçağı, eğitim uçuşu sırasında Karaman'ın Ermenek ilçesi yakınında düştü. Gök, ''ilk şehit kadın pilot'' oldu.

2014- Bangladeş'te tutuklu bulunan ve idamla yargılanan Cemaat-i İslami liderlerinden Maulana Abul Kalam Muhammad Yusuf kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti.

2014- İsviçre halkı, AB ülkelerinden göçü sınırlamayı öngören teklifi kabul etti.

2015- G-20 Bakanlar ve Merkez Bankası Başkanları Toplantısı'nın ilki İstanbul'da düzenlendi.

2016- Fetullahçı Terör Örgütü/Paralel Devlet Yapılanması (FETÖ/PDY) soruşturmaları ve davaları kapsamında, hakkında yakalama kararı çıkarılan bir numaralı sanık Fetullah Gülen'in, 5 Eylül 2014'teki konuşmasında "kişilik haklarını ihlal ettiği" iddiasıyla Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan aleyhine açtığı 100 bin liralık manevi tazminat davası reddedildi.

2016- HSYK 2. Dairesi, kamuoyunda "kozmik oda" olarak bilinen soruşturma kapsamında, Genelkurmay Ankara Seferberlik Bölge Başkanlığında arama yapılmasını talep eden Cumhuriyet Savcısı Mustafa Bilgili'yi tedbiren görevden uzaklaştırdı.

2016- Nepal'in eski Başbakanı Sushil Koirala, başkent Katmandu'da 78 yaşında hayatını kaybetti.

2017- İlk yurt dışı ziyaretini Türkiye'ye gerçekleştiren CIA Direktörü Mike Pompeo Ankara'ya geldi.

2017- Genelkurmay Başkanlığı, Rus savaş uçağının Fırat Kalkanı Harekatı bölgesinde bir binayı kazaen vurduğunu, 3 Türk askerinin şehit olduğunu, 11 askerin yaralandığını açıkladı.

2018- FETÖ davasında eski İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu 3 yıl 1 ay 15 gün, eski İstanbul Emniyet Müdürü Hüseyin Çapkın 2 yıl 1 ay hapis cezasına çarptırıldı.

10 Şubat

1837- Rus yazar Aleksander Puşkin öldü.

1918- II. Abdülhamid, Beylerbeyi Sarayı'nda yaşamını yitirdi.

1950- Komünistlik suçlamasıyla yargılanan üniversite öğretim üyelerinin davası sona erdi. Behice Boran ve Niyazi Berkes üçer ay hapis cezası aldı. Pertev Naili Boratav beraat etti.

1962- Doğu-Batı arasında casus değişimi yapıldı, Sovyetler Birliği'nde hapis cezası alan ABD'li pilot Gary Powers, ülkesine iade edildi.

1979- Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde Türkiye'de ilk kez bir buçuk aylık bebeğe açık kalp ameliyatı yapıldı.

1993- Kemal Tahir'in ''Yorgun Savaşçı'' adlı eserinden uyarlanan filmin on yıl önce yakılmaktan ''kurtulan'' tek kopyası TRT'de yayımlandı.

1998- Fransa'daki ''Sadoul Ödülü'', yönetmenliğini Zeki Demirkubuz'un yaptığı ''Masumiyet'' filmine verildi.

2005- Pulitzer ödüllü Amerikalı oyun yazarı Arthur Miller öldü.

2014- Romanya Cumhurbaşkanı Traian Basesku, ülkede yaşayan Roman azınlığa yönelik 4 yıl önce kullandığı alçaltıcı ifadeler nedeniyle para cezasına çarptırıldı.

2015- ABD’nin Kuzey Carolina eyaletindeki Chapel Hill kasabasında 23 yaşındaki diş hekimliği öğrencisi Deah Barakat, 21 yaşındaki eşi Yusor Muhammed Ebu Salha ve 19 yaşındaki baldızı Razan Muhammed, başlarından vurularak öldürüldü. Cinayetler, ABD ve dünyada büyük tepki topladı.

2016- Nijerya'da, ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin kaldığı kampa düzenlenen intihar saldırılarında en az 58 kişi öldü, 78 kişi yaralandı.

2016- Nijerya'nın kuzeydoğusundaki Borno eyaletinde 324 rehine, Boko Haram örgütünün elinden kurtarıldı.

2017- ABD Federal Temyiz Mahkemesi, Trump yönetiminin 7 Müslüman ülkenin vatandaşlarına giriş yasağını geçersiz kılan mahkeme kararını oy birliği ile onayladı.

2017- İngiltere'nin York Üniversitesinden bilim adamları üç farklı tipteki kalp hücresini birleştirerek tek bir nabız gibi aynı anda atabilen yapay kalp dokusu geliştirdi.

2017- "Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi"ni içeren 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından halkoyuna sunulmak ve yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderildi.

2017- Brezilya'nın Espirito Santos eyaletinde 6 gün süren polis grevi boyunca 113 cinayet işlendi.

2018- Güney Kore'de düzenlenen 2018 PyeongChang Kış Olimpiyatlarında kariyerinin 11. olimpiyat madalyasını alan 37 yaşındaki Norveçli sporcu Marit Bjoergen, oyunlarda en fazla madalya kazanan kadın sporcu olarak tarihe geçti.