Cezayir'in Yeni Cumhurbaşkanı Tebbun'un Öncelikleri
Cezayir'in yeni Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun'un öncelikleri: Anayasa'da düzenleme, seçim yasasının değiştirilmesi ve 'çete mağdurlarının' itibarlarının iadesi Tebbun 'Anayasa'da kapsamlı bir düzenlemeye gidilmesi için üniversiteler ve uzmanlardan taslak metin oluşturmalarını isteyeceğini' açıkladı.
ABBAS MEYMUNİ - Cezayir'in yeni Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun bugün yemin ederek resmen görevine başlarken, ülke özellikle kötü yaşam koşullarının neden olduğu siyasi kaos ve toplumsal öfkeyle çalkalanmaya devam ediyor.
Cumhurbaşkanlığı göreviyle birlikte geçmişin sorunlarını da devralan Tebbun, şu ana kadar yaptığı konuşmalarda üç konuyu öncelikli mesele olarak ele alacağını açıkladı. Bu konular: Anayasa'da düzenleme, seçim yasasının değiştirilmesi ve "çete mağdurlarının" itibarlarının iadesi.
12 Aralık'ta gerçekleştirilen cumhurbaşkanlığı seçimlerinin üzerinden bir hafta geçmesine rağmen gösterilerin halen devam ettiği Cezayir'de, Tebbun'un izleyeceği siyaset ve sonuçları tartışılıyor.
- Siyasi hayatın düzenlenmesi
Anayasa'da yapılacak düzenlemeyi ilk önceliği olarak belirleyen Tebbun, cumartesi günü düzenlediği basın toplantısında "Anayasa'da kapsamlı bir düzenlemeye gidilmesi için üniversiteler ve uzmanlardan taslak metin oluşturmalarını isteyeceğini" açıkladı.
Tebbun, Anayasa'da ne gibi değişiklikler amaçladığını belirtmezken, oluşturulacak nihai metnin halkın onayına sunulmak üzere referanduma gideceğini kaydetti.
Seçim kampanyasında, mevcut sistemde yasama, yürütme ve yargı arasında bir güç dengesizliği olduğunu ifade eden Tebbun, Cumhurbaşkanına verilmiş geniş yetkileri azaltmak istediği yönünde görüş bildirmişti.
Cezayir'de son Anayasa değişikliği 2016 yılında yapılmıştı. Önemli bir değişiklik getirmeyen düzenlemede Cumhurbaşkanının yetkileri artırılmış ancak buna karşın denetlenmesi konusunda bir mekanizma belirlenmemişti.
- Göstericilerin temsilcilerinin de katılacağı bir forum
Tebbun, ülkede geçen şubat ayından bu yana her hafta salı ve cuma günleri düzenlenen gösteriler konusunda ise meseleyi göstericilerden temsilcilerin de katılacağı geniş katılımlı bir siyaset forumu düzenleyerek çözmeyi hedefliyor.
Halk hareketi ise seçimle çözüme itiraz ederken, sistemin köklü bir şekilde değişmesini talep ediyor.
Tebbun, seçim galibiyetinin ardından yaptığı konuşmada "Beşinci kez seçilmedim. Müsterih olun. Bu dönem eski rejimin devamı olmayacak." ifadelerini kullandı.
Halk hareketiyle diyalog kurma niyetini dile getiren Tebbun, "Elimizi göstericilere uzatıyoruz. Birbirimizi dışlamadan diyalog kuralım. Birbirimizi dinleyerek yeni Cezayir'e hizmet edelim." şeklinde konuştu.
Göstericiler arasında ise bir kısım yeni Cumhurbaşkanı ile diyalog kurmayı onaylarken, diğer bir kısım ise bunu reddediyor.
Başkent Cezayir'de salı günü öğrenci ve aktivistler "rejimde değişiklik" talebiyle gösterilerini sürdürdü.
- Rejim değişikliği talebi sürüyor
Siyasi analist Abdulali er-Rezzaki, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Gösterilerin sürmesi, rejim değişikliği talebinin canlılığını koruduğunu gösteriyor." dedi.
Gösterileri "sade vatandaşın değişim talebini dillendirme yöntemi" olarak değerlendiren Rezzaki, "Gösteriler herhangi bir siyasi parti tarafından gerçekleştirilmediği gibi bir programı da bulunmuyor." diye konuştu.
Rezzaki, göstericilerin eski başbakan Nureddin el-Bedevi ve Millet Konseyi Başkanı Abdulkadir bin Salih'in siyasetten çekilmesini ve Meclis'in Abdulaziz Buteflika destekçilerinden temizlenmesi için tamamen feshedilmesini istediğine işaret etti.
Polisin göstericilere karşı kullandığı şiddete de değinen Rezzaki, bunun eylemcileri daha da tahrik ettiğini savundu.
Sosyoloji Profesörü Muhammed Kura ise toplumsal hareketliliğin yavaş yavaş azalacağı ve hayatın bir süre sonra normale döneceği yorumunu yaptı.
Kura, Cezayir'de halkın Cumhurbaşkanını seçtiğini ve seçimlere herhangi bir şaibe karışmadığını vurgulayarak, Tebbun politikalarını uygulamaya başladığında ekonomide gerçekleşecek canlanmayla birlikte protestoların da kesileceği iddiasında bulundu.
- Eskinin mirası
Siyasi analist Muhammed Tayyibi ise Tebbun'un öncelikleri arasında sıraladığı "çete mağdurlarının itibarlarının iadesi" meselesinin, geçen hafta yapılan seçimlerde sandığa giderek oy kullanan kişilerin de talebi olduğunu ifade etti.
Tayyibi, "Bu seçimlerle birlikte anayasal ve toplumsal meşruiyete dayanan yeni bir Cumhurbaşkanı seçildi. Yeni Cumhurbaşkanının rant ile rüşvetin yanı sıra ekonomi ve siyasete bulaşan şaibeleri de ortadan kaldırması gerekir." dedi.
Göstericilerin yapıcı ve meşru taleplerini dile getirdikleri takdirde Cumhurbaşkanının gösterilerin üstesinden gelmesinin zor olmadığını kaydeden Tayyibi, ancak bu olaylara kötü niyetli kimselerin karışmaması gerektiğine dikkati çekti.
Tayyibi, yeni Cumhurbaşkanının kendisine yöneltilen talepleri görmezden gelemeyeceğini ifade etti.
Ülkeyi 1999-2019 yıllarında yöneten eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika'nın çevresinde kümelenmiş, siyaset, iş dünyası, askeriye ve bürokrasiden üst düzey isimler, ülke basınında sıkça "çete" şeklinde isimlendiriliyor.
- Dış politika boyutu
Yeni Cumhurbaşkanının ülkenin dış politikasını gözden geçirmesi gerektiğini kaydeden Tayyibi, Cezayir'in egemenliğine saygı gösteren ülkelerle yapıcı ve karşılıklı fayda gözetilerek ilişkilerin geliştirilmesi gerektiğini ifade etti.
Tayyibi, Cezayir'deki seçim sürecini sekteye uğratmaya çalışan ve devlet kurumlarının çöküşünü arzu eden ülkelere yönelik siyasetin ise değiştirilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Cezayir'de Abdulmecid Tebbun'un cumhurbaşkanı seçilmesi Fransa ve Avrupa Birliği haricinde birçok ülke tarafından tebrik edilmişti.
- Cezayir'in çalkantılı geçen yılı
Cezayir, şubat ayında 20 yıldır ülkeyi yöneten Buteflika'nın kötü giden sağlığına rağmen cumhurbaşkanlığına 5. kez aday olmasıyla birlikte kitlesel protestolara sahne oldu. Buteflika'nın, "ordunun uyarılarıyla" nisan ayında istifa etmesine rağmen gösteriler durmadı.
Ülkede bir yandan seçim için sandıklar kurulurken bir yandan da binlerce kişi "seçim dayatmasına hayır" sloganıyla sokaklarda protestolarını sürdürdü.
Seçimdeki adayların tamamının Buteflika rejimi döneminde siyaset sahnesinde yer alması protestocular tarafından sıkça eleştirilmişti.
Cezayir'de muhalefetin ve göstericilerin "yönetimde köklü değişiklikler yapılmadan sandığın kurulmaması" yönündeki taleplerine rağmen 12 Aralık'ta gerçekleştirilen cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, oyların yüzde 58'ini alan Abdulmecid Tebbun, ülkenin yeni cumhurbaşkanı olmuştu.
Kaynak: AA
Cumhurbaşkanlığı göreviyle birlikte geçmişin sorunlarını da devralan Tebbun, şu ana kadar yaptığı konuşmalarda üç konuyu öncelikli mesele olarak ele alacağını açıkladı. Bu konular: Anayasa'da düzenleme, seçim yasasının değiştirilmesi ve "çete mağdurlarının" itibarlarının iadesi.
12 Aralık'ta gerçekleştirilen cumhurbaşkanlığı seçimlerinin üzerinden bir hafta geçmesine rağmen gösterilerin halen devam ettiği Cezayir'de, Tebbun'un izleyeceği siyaset ve sonuçları tartışılıyor.
- Siyasi hayatın düzenlenmesi
Anayasa'da yapılacak düzenlemeyi ilk önceliği olarak belirleyen Tebbun, cumartesi günü düzenlediği basın toplantısında "Anayasa'da kapsamlı bir düzenlemeye gidilmesi için üniversiteler ve uzmanlardan taslak metin oluşturmalarını isteyeceğini" açıkladı.
Tebbun, Anayasa'da ne gibi değişiklikler amaçladığını belirtmezken, oluşturulacak nihai metnin halkın onayına sunulmak üzere referanduma gideceğini kaydetti.
Seçim kampanyasında, mevcut sistemde yasama, yürütme ve yargı arasında bir güç dengesizliği olduğunu ifade eden Tebbun, Cumhurbaşkanına verilmiş geniş yetkileri azaltmak istediği yönünde görüş bildirmişti.
Cezayir'de son Anayasa değişikliği 2016 yılında yapılmıştı. Önemli bir değişiklik getirmeyen düzenlemede Cumhurbaşkanının yetkileri artırılmış ancak buna karşın denetlenmesi konusunda bir mekanizma belirlenmemişti.
- Göstericilerin temsilcilerinin de katılacağı bir forum
Tebbun, ülkede geçen şubat ayından bu yana her hafta salı ve cuma günleri düzenlenen gösteriler konusunda ise meseleyi göstericilerden temsilcilerin de katılacağı geniş katılımlı bir siyaset forumu düzenleyerek çözmeyi hedefliyor.
Halk hareketi ise seçimle çözüme itiraz ederken, sistemin köklü bir şekilde değişmesini talep ediyor.
Tebbun, seçim galibiyetinin ardından yaptığı konuşmada "Beşinci kez seçilmedim. Müsterih olun. Bu dönem eski rejimin devamı olmayacak." ifadelerini kullandı.
Halk hareketiyle diyalog kurma niyetini dile getiren Tebbun, "Elimizi göstericilere uzatıyoruz. Birbirimizi dışlamadan diyalog kuralım. Birbirimizi dinleyerek yeni Cezayir'e hizmet edelim." şeklinde konuştu.
Göstericiler arasında ise bir kısım yeni Cumhurbaşkanı ile diyalog kurmayı onaylarken, diğer bir kısım ise bunu reddediyor.
Başkent Cezayir'de salı günü öğrenci ve aktivistler "rejimde değişiklik" talebiyle gösterilerini sürdürdü.
- Rejim değişikliği talebi sürüyor
Siyasi analist Abdulali er-Rezzaki, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Gösterilerin sürmesi, rejim değişikliği talebinin canlılığını koruduğunu gösteriyor." dedi.
Gösterileri "sade vatandaşın değişim talebini dillendirme yöntemi" olarak değerlendiren Rezzaki, "Gösteriler herhangi bir siyasi parti tarafından gerçekleştirilmediği gibi bir programı da bulunmuyor." diye konuştu.
Rezzaki, göstericilerin eski başbakan Nureddin el-Bedevi ve Millet Konseyi Başkanı Abdulkadir bin Salih'in siyasetten çekilmesini ve Meclis'in Abdulaziz Buteflika destekçilerinden temizlenmesi için tamamen feshedilmesini istediğine işaret etti.
Polisin göstericilere karşı kullandığı şiddete de değinen Rezzaki, bunun eylemcileri daha da tahrik ettiğini savundu.
Sosyoloji Profesörü Muhammed Kura ise toplumsal hareketliliğin yavaş yavaş azalacağı ve hayatın bir süre sonra normale döneceği yorumunu yaptı.
Kura, Cezayir'de halkın Cumhurbaşkanını seçtiğini ve seçimlere herhangi bir şaibe karışmadığını vurgulayarak, Tebbun politikalarını uygulamaya başladığında ekonomide gerçekleşecek canlanmayla birlikte protestoların da kesileceği iddiasında bulundu.
- Eskinin mirası
Siyasi analist Muhammed Tayyibi ise Tebbun'un öncelikleri arasında sıraladığı "çete mağdurlarının itibarlarının iadesi" meselesinin, geçen hafta yapılan seçimlerde sandığa giderek oy kullanan kişilerin de talebi olduğunu ifade etti.
Tayyibi, "Bu seçimlerle birlikte anayasal ve toplumsal meşruiyete dayanan yeni bir Cumhurbaşkanı seçildi. Yeni Cumhurbaşkanının rant ile rüşvetin yanı sıra ekonomi ve siyasete bulaşan şaibeleri de ortadan kaldırması gerekir." dedi.
Göstericilerin yapıcı ve meşru taleplerini dile getirdikleri takdirde Cumhurbaşkanının gösterilerin üstesinden gelmesinin zor olmadığını kaydeden Tayyibi, ancak bu olaylara kötü niyetli kimselerin karışmaması gerektiğine dikkati çekti.
Tayyibi, yeni Cumhurbaşkanının kendisine yöneltilen talepleri görmezden gelemeyeceğini ifade etti.
Ülkeyi 1999-2019 yıllarında yöneten eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika'nın çevresinde kümelenmiş, siyaset, iş dünyası, askeriye ve bürokrasiden üst düzey isimler, ülke basınında sıkça "çete" şeklinde isimlendiriliyor.
- Dış politika boyutu
Yeni Cumhurbaşkanının ülkenin dış politikasını gözden geçirmesi gerektiğini kaydeden Tayyibi, Cezayir'in egemenliğine saygı gösteren ülkelerle yapıcı ve karşılıklı fayda gözetilerek ilişkilerin geliştirilmesi gerektiğini ifade etti.
Tayyibi, Cezayir'deki seçim sürecini sekteye uğratmaya çalışan ve devlet kurumlarının çöküşünü arzu eden ülkelere yönelik siyasetin ise değiştirilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Cezayir'de Abdulmecid Tebbun'un cumhurbaşkanı seçilmesi Fransa ve Avrupa Birliği haricinde birçok ülke tarafından tebrik edilmişti.
- Cezayir'in çalkantılı geçen yılı
Cezayir, şubat ayında 20 yıldır ülkeyi yöneten Buteflika'nın kötü giden sağlığına rağmen cumhurbaşkanlığına 5. kez aday olmasıyla birlikte kitlesel protestolara sahne oldu. Buteflika'nın, "ordunun uyarılarıyla" nisan ayında istifa etmesine rağmen gösteriler durmadı.
Ülkede bir yandan seçim için sandıklar kurulurken bir yandan da binlerce kişi "seçim dayatmasına hayır" sloganıyla sokaklarda protestolarını sürdürdü.
Seçimdeki adayların tamamının Buteflika rejimi döneminde siyaset sahnesinde yer alması protestocular tarafından sıkça eleştirilmişti.
Cezayir'de muhalefetin ve göstericilerin "yönetimde köklü değişiklikler yapılmadan sandığın kurulmaması" yönündeki taleplerine rağmen 12 Aralık'ta gerçekleştirilen cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, oyların yüzde 58'ini alan Abdulmecid Tebbun, ülkenin yeni cumhurbaşkanı olmuştu.