Dillere Destan Kelimeler

Samsun’un Terme ilçesinde yer alan Mehmet Akif Ersoy Anadolu Lisesinde ‘Yöresel Kelimelerimizi Öğreniyoruz Projesi’ kapsamında öğrenciler İstanbul ağzında yer alan kelimelerin Terme ağzındaki karşılıklarını yazarak ve sözlü olarak ifade ederek kelimelerin gelecek nesillere aktarılması için çalışıyor. Türk dili ve edebiyatı dersi kapsamında yürütülen proje için Edebiyat Öğretmeni Selim Eroğlu tarafından ‘Mini Terme Sözlüğü’ oluşturularak bu kelimeler okul içerisinde yer alan panoda sergileniyor. Öğrenciler panonun önünden gelip geçtikçe kelimeleri okuyarak yöresel ifadeleri öğreniyor.

Ata yadigarı olan milli kültürü her konumda yaşatmaya çalıştıklarını belirten Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni Emrullah Şavlı, “ ‘Yöresel Kelimelerimizi Öğreniyoruz’ isimli projeyi, atasözlerimizi ve deyimlerimizi öğreniyoruz çalışmalarımızın devamı kapsamında yaptık. Öğrencilerimizle birlikte bununla ilgili daha önce yapılmış çalımları da baz alarak projemizi tamamladık. Yine zaman zaman bu kelimelere değiniyoruz ve kültürümüzün dilimize yansımalarını öğrencilerimize unutturmamaya çalışıyoruz. Dilimizde var olan çeşitli ağızlar mevcut ve Terme ağzı da bu ağızlardan biri. Bizler İstanbul ağzını baz alarak konuşuyoruz ve yazıyoruz ama kültürümüzdeki bu Terme ağzını da öğrencilerimize yaşatmaya, örnek olaylar üzerinden tekrar hatırlatmaya çalışıyoruz. Yine aynı zamanda örnek olaylar üzerinden bu kelimeleri zaman zaman yazdırmaya çalışarak da atalar mirası kültürümüzün dilimizdeki yansımalarını da ‘Atasözlerini ve Deyimleri Öğreniyoruz’ projeleri ile destekleyerek bu Terme ağzındaki kelimeleri kullandırmaya çalışıyoruz" dedi.

Terme ağzındaki kelimeleri öğrencilerin unutmaması için çalıştıklarını belirten Şavlı, “Örnek verecek olursak, mesela İstanbul ağzında ‘merdiven’ şeklinde geçen kelime Terme ağzında ‘badal’ şeklinde kullanılır veya ‘koşmak’ kelimesini Terme ağzında ‘seğirtmek’ olarak görüyoruz” diye konuştu.

Öğrenciler, proje içinde yer almaktan mutlu olduklarını ve dedelerinin, ninelerinin kullandığı kelimelerin unutulmaması amacıyla çalıştıkları için gururlu olduklarını aktardı.

Terme ağzında yer alan bazı kelimeler ise şunlar:

Papak (şapka), badal (merdiven), bödürük (huysuz), yivdin (bir çeşit acı ot), gömbek (göbekli), cimbil (zayıf, çelimsiz), davun (kötü), göynümek (meyvelerin olgunlaşması).