Uzun Süren Öksürüğe Dikkat

Kartal Dr. Lütfi Kırdar Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları Kliniği Eğitim ve İdari Sorumlusu Doç. Dr. Sevda Şener Cömert, halk arasında verem adıyla bilinen tüberkülozun sinsice ilerleyebildiğini ve uzun süre belirtilerinin anlaşılamayabildiğini belirterek, hastalığın en fazla görülen belirtisinin uzun süren öksürük olduğunu bildirdi.

İl Sağlık Müdürlüğünden yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen Cömert, tüberkülozun kendisini fark ettirmeden ilerleyen ve dünyada hala en çok ölüme sebep olan hastalıktan biri olduğunu ifade etti.

Doç. Dr. Cömert, tüberkülozun, solunum yoluyla kolayca bulaşabilen bir mikrop nedeniyle ortaya çıkan bakteriyel ve bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığı olduğunu aktararak, hastalığın en sık akciğerlerde olmak üzere bütün organlarda görülebildiğini bildirdi.

Tedavi edilmeyen veya yetersiz tedavi edilen hastalarda ölüme yol açabilen sorunun, günümüzde tıp biliminin ilerlemesiyle kolayca tedavi edilebildiğini, hastalarda yüzde yüze yakın iyileşme sağlanabildiğini vurgulayan Cömert, şunları kaydetti:

"Tüberküloz insandan insana sadece hava yolu ile bulaşır, bunun dışında kişinin kullandığı havlu, çatal, bıçak ya da yiyeceklerle bulaşmamaktadır. Tüberküloz mikrobunun en önemli kaynağı, tedavi görmemiş akciğer tüberkülozlu hastalardır. Tüberküloz hastalığı grip, nezle gibi kolaylıkla bulaşmaz. Tedavi altında olmayan, hala basil saçan bir hasta ile uzun süre kapalı bir yerde birlikte yaşanırsa hastalık bulaşabilir. Bu nedenle hastalık genellikle aynı evde birlikte oturanlara ya da yakın arkadaşlara bulaşır. Hasta olan kişiler konuşurken, öksürürken veya hapşırırken ortama yayılan damlacıklar yolu ile mikroplar havaya saçılır. Sağlıklı kişiler bu mikropları solunum yolu ile alırlar ve enfeksiyona yakalanırlar. Fakat enfeksiyonu alan her kişide hastalık gelişmez. Tüberküloz hastalığının ortaya çıkması için kişinin vücut direncinin düşmesi gerekmektedir. Eğer vücut direnci yeterliyse vücut o enfeksiyonu alır, kendi bağışıklık sistemiyle o mikrobu sınırlandırır."

-"Vücut direncine dikkat"

Doç. Dr. Sevda Şener Cömert, tüberküloz mikrobunun vücutta bulunduğunu ama hastalığa neden olmadığını ancak kişinin vücut direnci düşükse o zaman organlara saldırdığını ve hastalığın ortaya çıktığını anlatarak, şöyle devam etti:

"Yaşlılar ve çocuklar vücut dirençleri daha düşük olduğu için hastalığa açıktır. Uykusuzluk, beslenme bozukluğu, stres, içki ve sigara gibi etkenler de vücut direncini düşürmektedir. Bunların dışında operasyon geçirenler, böbrek, karaciğer, kalp hastaları ve diyabetliler, KOAH, astım gibi rahatsızlıkları olan hastalar ayrıca kortizon ve kanser ilaçları kullanan kişilerde tüberküloza yakalanma riski bulunmaktadır. Tüberküloz sinsi bir şekilde ilerleyebilir ve aylar boyunca belirtileri anlaşılamayabilir. Hastalığın en fazla görülen belirtisi uzun süren öksürüktür. Ayrıca akşamları yükselen ateş, gece terlemesi, iştahsızlık, kilo kaybı, halsizlik, sürekli yorgunluk hissi ve öksürük ile gelen kanlı balgam, göğüs ağrısı tüberküloz belirtileridir. Belirtiler hafif başlar ve yavaş yavaş ilerler. Dolayısıyla aylar boyunca belirtiler fark edilemeyebilir. Eğer tüberküloz hastalığı akciğerde bir yara şeklinde ise kanlı balgam ya da direk öksürükle kan gelmesiyle de kendini gösterebilir. Belirtiler genellikle hafif başlar ve yavaş yavaş ilerler. Bu nedenle, hastalar doktora başvurmakta gecikir."

Tüberkülozun en sık akciğerlerde hastalık yaptığını ama beyin zarı, böbrek, karaciğer, dalak ve göz gibi vücudun diğer bütün organlarında da hastalığa yol açabildiğini, ayrıca akciğer ve kalbin bulunduğu boşluk içerisindeki lenf bezlerini ve vücuttaki diğer lenf bezlerini de tutabildiğini ifade eden Cömert, hastalık belirtileri olan kişilerde ilk olarak akciğer filmi çekildiğini, ayrıca hastadan sedimantasyon, tam kan sayımı başta olmak üzere bazı kan tetkiklerinin istendiğini kaydetti.

Doç. Dr. Cömert, doğru tanı için, balgamda verem mikrobunun gösterilmesinin önemli olduğuna işaret ederek, tedaviye ilişkin de bilgi verdi.

-"Tedavide istirahat, doğru beslenme ve uyku önemli"

Tüberküloz tedavisinin geliştirilmiş olan özel antibiyotiklerle yapıldığını belirten Cömert, şunları kaydetti:

"Bu antibiyotikler diğer hastalıklarda kullanılan ilaçlar değillerdir. Tüberküloz mikrobuna etki eden, yan etkisi az ve ucuz 5 tane ana ilaç mevcuttur. Tüberküloz hastalığının başarılı tedavisi için tedavinin başlangıcında dört ilaç birden, uygun doz ve sürede kullanılmalıdır. Bu ilaçlar hastalığın başlangıç evresinde yüksek oranda iyileştirici etki göstererek, kişinin sağlığına hızlı şekilde kavuşmasını sağlar. Bu ilaçlar ülkemizde Verem Savaşı Dispanserleri tarafından hastalara ücretsiz olarak verilmektedir. Tüberküloz tedavisi en az 6 ay sürmektedir, hastalığın yerine ve durumuna göre, doktorun yönlendirmesi ile bu süre daha da uzayabilmektedir. Kullanılan ilaçların takibi çok önemlidir. Tüberkülozlu hastaların tedavilerinin en iyi takip edileceği yer Verem Savaşı Dispanserleridir. Göğüs hastalıkları klinikleri ve göğüs hastalıkları uzmanları da hastaları takip edebilir."

Tüberkülozlu hastalarla aynı evde oturan yakınlarının mutlaka Verem Savaşı Dispanserlerine başvurması gerektiğine dikkati çeken Cömert, gereken kişilere de koruyucu ilaç tedavisi verilebildiğini aktardı.

Cömert, tüberkülozun tedavisinde istirahat, doğru beslenme ve uyku düzeninin önemine değinerek, "Sigaradan ve alkolden uzak durulması şarttır. Tedavide en önemli nokta, hastanın ilaçlarını her gün uygun dozda ve düzenli olarak içmesidir. Ayrıca tüberküloz hastalarının evinin iyi havalandırılması gerekmektedir. Güneş ışınları havadaki tüberküloz mikrobunu öldürmektedir. Havasız ve oksijeni az yerlerde bu mikrop daha çabuk çoğalmaktadır." ifadelerini kullandı.