Üniversite 'Mor Patates' Geliştirdi
Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Ayhan Şahenk Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Emin Çalışkan, mor patates geliştirdiklerini ve yakın bir zamanda farklı renklerdeki çeşitlerinde üretim izni almayı hedeflediklerini söyledi.
Mor patatesin diğer patateslere göre antioksidan oranının yüksek olduğunu ifade eden Çalışkan, kırmızı, pembe gibi farklı renklerde patates geliştirme çalışmalarının da devam ettiğini söyledi.
Çalışkan, "Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Ayhan Şahenk Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi olarak patates ıslahı konusunda çok yoğun ve kapsamlı çalışmalar yapıyoruz. Çok sayıda lisansüstü öğrencimiz burada yüksek lisans ve doktora tezi yürütüyorlar. Biz patateste özellikle kurağa toleranslı, yüksek sıcağa toleranslı, sanayilik kullanıma uygun yerli çeşitleri geliştirmeye çalışıyoruz. Her yıl yaklaşık 100 bin tane yeni melez bitki elde ediyoruz. Daha sonra bu elde ettiğimiz melez tohumları burada küçük saksılara ekerek, onlardan yumru üretimi yapıp ıslah sürecini başlatıyoruz. Bu süreç yaklaşık 12 yıl süren bir süreç. Son yıllarda popüler olan özellikle fonksiyonel ve sağlıklı gıdaların gittikçe daha popüler olduğu günümüzde biz de patateste bu anlamda bir fark yaratma amacıyla çalışmaya başladık renkli patates ıslahıyla, çeşit ıslahı konusunda. Bu anlamda da ilk ürünlerimiz olan özel sektörle birlikte geliştirdiğimiz mor etli çeşidimizi geçen yıl tescil amacıyla Tarım Orman Bakanlığına başvurusunu yaptık ve ilk değerlendirme sonucunda da çeşidimize bakanlık tarafından üretim izni verildi ve çeşidimizin ismi ‘ilk mor’ olarak bakanlık kayıtlarına geçti. Bu Türkiye’deki ilk mor renkli çeşidi geliştirdiğimizi de aslında öne çıkarmak, vurgulamak amacıyla da böyle bir isim koyduk. Gerçekten dünyanın çeşitli ülkelerinde kırmızı, mor et rengine sahip patateslerin geliştirildiğini görüyoruz. Türkiye’de ise ilk defa özel sektörle birlikte fakültemizin yapmış olduğu çalışma sonucunda böyle bir çeşit geliştirilmiş oldu. Bu nedenle de ismini ilk mor koyduk. Bunun dışında kırmızı, pembe gibi değişik renklerde patates konusunda çalışmalarımız devam ediyor. Çok yakın bir zaman içerisinde de farklı renklerdeki çeşitlerinde tescil başvurusunu yaparak üretim izni almayı hedefliyoruz’’ dedi.
"Daha sağlıklı bir gıda üretimini hedefliyoruz"
Renkli patateslerin çok daha sağlıklı olduğunu ifade eden Prof. Dr. Mehmet Emin Çalışkan, lezzet farkının çok olmadığını da söyledi.
Çalışkan, "Aynı türe ait bitkiler bunlar. Sadece renk açısından farklı, bu da doğal olarak patatesin anavatanı Peru’da patates yaklaşık 10 bin yıldır yetiştiriliyor ve çok farklı genetik kaynaklar var. Çok zengin bir genetik çeşitliliğine sahip Peru, Ant Dağları. Burada bulunan renkli patatesleri getirerek normal herhangi bir suni müdahale yapmadan klasik ıslah yöntemleri dediğimiz melezleme ıslahıyla bu renkli çeşitleri diğer ticari çeşitlerle melezleyerek bu şekilde renkli et rengine sahip çeşitleri geliştiriyoruz. Bunların en büyük özelliği antioksidanlar açısından çok zengin olması. Karotenoidler (biyolojik pigment) açısından zengin olması. Biliyorsunuz bu renkler ve antioksidan maddeler ve karotenoidler tarafından kazandırılıyor. Yüksek antioksidan içermesi nedeniyle insan sağlığı açısından olumlu etkileri artık herkes tarafından biliniyor. Patateste de bu şekilde renkli patatesler geliştirilerek daha sağlıklı bir gıda üretimini hedefliyoruz’’ şeklinde konuştu.
Çalışkan, "Lezzet farkı bu biraz tabii, damak tadıyla da alakalı ama patatesten çok farklı bir tat yok açıkcası. Yine patates tadı var ama aromada renkten kaynaklanan bir farklılaşma var normal patatesten ama kesinlikle rahatsız edici bir renk değil. Zaten bunun tüketimi de, kullanımı da dünyada gittikçe yaygınlaşmakta. Sağlık açısından çok daha sağlıklı bir patates çeşidi’’ dedi.