(Özel) Havaya Uçurulan Bin 800 Yıllık Köprünün İki Yakası Birleşiyor

M.S. 2. Yüzyıl’da Göksu Çayı üzerine inşa edilen Kızılin (Göksu) Köprüsü’nde restorasyon çalışması tüm hızıyla sürüyor. Köprü bir çok özelliği ile Türkiye’nin en önemli tarihi eserlerinden biri olarak biliniyor. Kızılin Köprüsü’nün orta kemer uzunluğu 32 metre olup, şu ana kadar restorasyon yapılan tarihi köprüler içerisinde en uzunu olarak biliniyor. Toplam uzunluğu 150 metre olan köprü, 7 buçuk metre genişliğinde olup, 3 kemerden oluşuyor.

Adıyaman merkeze bağlı Palaş köyü ile Besni ilçesine bağlı Kızılin köyü arasından geçen Göksu Çayı’nın üzerine kurulan köprünün ayakları kayalıklara oturtulurken, üç kemerli köprünün Ortaçağ’da büyük bir onarımdan geçtiği yazıtlarda yer alıyor. Köprü, antik kaynaklara göre Roma Kommagene döneminde ‘Singas’ olarak, Orta Çağ’da ise Arap kaynaklara göre ‘Nahr el Azra’ olarak isimlendirildiği belirtiliyor.

Köylüler dinamit ile patlattı

Kaynaklara göre, Araplar tarafından ‘Dünya Harikası’ olarak tabir edilen Kızılin Köprüsü’nün her iki yakasında bulunan köylüler yaklaşık 200 yıl önce kavga etti. Köprüde köylülerin kavgasından nasibini aldı. Kavgalı köyler arasındaki ulaşımı kesmek için köprü köylüler tarafından dinamit ile havaya uçuruldu. Köprünün 32 metre uzunluğundaki orta kemeri tamamen yıkıldı. Yerden yüksekliği 31 metre olan orta kemerin yıkılmasıyla ulaşım yaklaşık 200 yıldır sağlanamıyor.

Yıllardır ulaşımın sağlanamadığı Kızilin Köprüsü Karayolları 8. Elazığ Bölge Müdürlüğü tarafından ihalesi yapılarak 2017 yılının Mart ayında çalışmalara başladı.

Her iki yakada bulunan kemerlerin bulunduğu bölgelerdeki çalışmayı tamamlayan müteahhit firma, orta kemeri yapıyor. Yüzlerce ton demirin kullanılarak yapıldığı restorasyon bittiğinde köprüden ulaşım sağlanacak. Restorasyonun 2019 yılında bitirileceği ifade edildi.

Adıyaman Müze Müdür Vekili Mehmet Alkan, köprünün Roma Kommagenesi’nin ihtişamlı eserlerinden biri olan Cendere Köprüsü’nün yapım teknikleriyle aynı olduğunu belirterek, “Kızılin Köprüsü Roma Kommagenesi’nin ihtişamlı köprülerinden birisi olan Cendere Köprüsü’nün yapım tekniklerine benzerliğinden dolayı M.S. 2. Yüzyıl ile tarihlendirilmektedir. Ortaçağ’da önemli bir tamirattan geçirildiği Arapça yazılmış olan bir kitabeden anlaşılmaktadır. Türkiye’de tarihi köprüler içerisinde orta kemeri 32 metre uzunluğunda olan köprüde yapılan ilk restorasyondur. Bu orta ana kemerin restorasyonu bittikten sonra 19. Yüzyıl’ın sonlarında köylülerce yıkılmış olan köprü tekrar ulaşıma açılacaktır. Bin 800 yıl öce yapılan köprünün uzunluğu 150 metre, genişliği ise 7 buçuk metredir. Burada kullanılan taşların 1 ton ile 1 buçuk ton arasındadır. Ortaçağ yazarlarından bir kısmı burayı ‘Dünya Harikalarından’ birisi olarak tanımlamıştır. Karayolları 8. Elazığ Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan ihale ile 6 Mart 2017 tarihinde başlanılan restorasyon 25 Aralık 2019 tarihinde bitirilmesi öngörülmektedir” diye konuştu.