Haftanın Tarihine Bakış
Türkiye'de ilk büyük devalüasyon 7 Eylül 1946'da yapılarak Türk Lirası'nın değeri, yüzde 54,3 düşürüldü Kuzey Kore, nükleer savaş başlıklarının gücünü ölçmek için 9 Eylül 2016'da nükleer patlama denemesi yaptı. 10 kilotonluk güce sahip deneme, 5,3 büyüklüğünde bir yer sarsıntısını tetikledi
Türkiye'de ilk büyük devalüasyon 7 Eylül 1946'da yapılarak Türk Lirası'nın değeri, yüzde 54,3 oranında düşürüldü.
Devalüasyon, 'sabit kur sistemlerinde ödemeler dengesi açık veren ülkelerin ulusal parasının dış satın alma gücünün, hükümetler tarafından düşürülmesi' olarak tanımlanıyor. Eski Yunan ve Roma'da devalüasyon, paranın temsil ettiği maden miktarının azaltılmasıyla gerçekleştiriliyordu. Günümüzde ise yerli para biriminin değeri düşürülüyor.
Türkiye'de 1946, 1958, 1970, 1977, 1978, 1979, 1980, 1994 ve 2001'de büyük devalüasyonlar yapılarak, TL'nin dolar karşısındaki değeri ayarlandı.
Türkiye'de ilk büyük devalüasyon, 7 Eylül 1946'da, en büyük devalüasyon ise 4 Ağustos 1958'de gerçekleşti. TL'nin değeri ilk devalüasyonda yüzde 54,3, 1958'de ise yüzde 68,9 oranında düşürüldü.
Belli başlı öteki olaylar şöyle:
4 Eylül
1063- Büyük Selçuklu Devleti'nin kurucusu Tuğrul Bey öldü.
1682- İngiliz astronom Edmund Halley, daha sonra kendi adı verilen kuyruklu yıldızı gördü.
1886- Apaçi yerlilerinin şefi Geronimo, ABD birliklerine teslim oldu. Son büyük Amerikalı-yerli savaşı sona erdi.
1919- Sivas Kongresi, Mustafa Kemal Paşa'nın konuşmasıyla açıldı.
1932- Dünya Barış Konferansı, Avusturya'nın başkenti Viyana'da toplandı.
1935- İstanbul telefon şirketi, hükümet adına işletilmeye başlandı.
1936- İngiltere Kralı VIII. Edward, İstanbul'da Atatürk'ü ziyaret etti.
1970- Şili'de sosyalist lider Salvador Allende başkan seçildi.
1970- Prof. Dr. Erdal İnönü, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Rektörü oldu.
1990- Gazeteci yazar Turan Dursun, İstanbul'da uğradığı silahlı saldırıda yaşamını yitirdi.
1994- Grafiker Erim Gözen 55 yaşında öldü.
1994- Ressam Gül Derman 52 yaşında vefat etti.
1996- Abdi İpekçi cinayetinin sanıklarından Oral Çelik, İsviçre tarafından Türkiye'ye iade edildi. Çelik, 16 Eylül'de 17 yıl aradan sonra çıkarıldığı mahkemece tutuklandı.
2008- Emekli Tümgeneral Osman Pamukoğlu'nun kurucuları arasında bulunduğu ''Hak ve Eşitlik Partisi'' kuruldu.
2013- Yazar Yaşar Kemal'e, Ermenistan Kültür Bakanlığı tarafından 'Krikor Naregatsi' nişanı verildi.
2015- Dolar, ABD istihdam verisinin ardından 3 lirayı aşarak tarihi rekorunu kırdı.
2016- Van'ın Çaldıran ilçesi Tendürek Dağı bölgesinde yürütülen operasyonda, PKK'nın sözde Tendürek bölge sorumlusu 'Mahir' kod adlı Hakan Yeni etkisiz hale getirildi.
5 Eylül
1669- Girit, Osmanlı İmparatorluğunca ilhak edildi.
1938- Atatürk vasiyetnamesini yazdırdı. Vasiyet, 28 Kasım 1938'de açıldı.
1939- İstanbul müzeleri, II. Dünya Savaşı nedeniyle kapatıldı.
1945- Çok partili düzene geçişin ilk partisi olan Milli Kalkınma Partisi kuruldu.
1950- Başvuru fazlalığı yüzünden üniversite giriş sınavı uygulaması başlatıldı.
1955- İstanbul Sultanahmet'te yeni Adliye Sarayı hizmete açıldı.
1960- Boksör Muhammed Ali (Cassius Clay), Roma Olimpiyatları'nda şampiyon oldu.
1963- 20-21 Mayıs'ta askeri darbe girişiminde bulunan Albay Talat Aydemir, Ankara 1 Numaralı Sıkıyönetim Mahkemesince idama mahkum edildi.
1972- ''Filistinli Kara Eylül Hareketi'' militanları, Olimpiyat Oyunları için Münih'e gelen İsrailli sporculara ateş açtı; bir sporcu öldü, biri ağır yaralandı, dokuz kişi rehin alındı.
1973- Devlet film arşivinde yangın çıktı; Atatürk'ün tek kopyalı filmleri yandı.
1973- Dünyanın en uzun karayolu tüneli, İsviçre'nin St. Gotthard bölgesinde açıldı.
1990- Hükümete, yurt dışına asker gönderme ve Türkiye'de yabancı asker bulundurma yetkisi veren teklif, TBMM'de kabul edildi.
1991- Nelson Mandela, Güney Afrika'da başkan seçildi.
1993- Yazar Samim Kocagöz 77 yaşında öldü.
2006- Lübnan'a asker gönderilmesine ilişkin Başbakanlık Tezkeresi TBMM Genel Kurulunda kabul edildi. 533 milletvekilinin katıldığı açık oylamada; tezkereye 340 evet, 192 ret oyu verildi, 1 milletvekili de çekimser kaldı.
2011- Korgeneral İsmail Hakkı Pekin, kamuoyunu yönlendirme amaçlı internet siteleri davası kapsamında tutuklandı.
2012- Afyonkarahisar'da askeri mühimmat deposunda patlama meydana geldi. Genelkurmay Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada, patlamada 25 personelin şehit olduğu, 15 personelin yaralandığı açıklandı.
2012- Demokrat Parti eski Genel Başkanı Süleyman Soylu, AK Parti'ye katıldı. Genel Başkan ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, AK Parti Genişletilmiş Grup Toplantısı'nda Soylu'ya parti rozeti taktı.
2015- MHP Merkez Disiplin Kurulu, Başbakan Yardımcısı Tuğrul Türkeş'in partiden ihracına karar verdi.
2016- Afganistan'ın başkenti Kabil'de arka arkaya düzenlenen iki intihar saldırısında, 35 kişi hayatını kaybetti, 100'den fazla kişi yaralandı.
6 Eylül
1422- II. Murat, İstanbul kuşatmasını sona erdirdi.
1566- Kanuni Sultan Süleyman, Zigetvar yakınlarında öldü.
1938- Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu kuruldu.
1960- Türk Milli Güreş Takımı, Roma Olimpiyatları'nda serbest güreşte 4 altın, 2 gümüş madalya aldı.
1962- Iğdır'da deprem: 5 bin ev yıkıldı, 25 bin kişi evsiz kaldı.
1966- Yıldız Savaşları dizisi, NBC'de gösterilmeye başlandı.
1975- Diyarbakır Lice'de meydana gelen depremde 2 bin 385 kişi öldü.
1977- Yumurtalık'tan dış ülkelere ilk petrol sevkiyatı başladı.
1980- Sovyetler Birliği, Güney Kore Havayolları'na ait Boeing 747 uçağını düşürdü, 249 kişi öldü.
1982- Yazar Azra Erhat 67 yaşında öldü.
1986- İstanbul'daki Neva Şalom Sinagogu'na düzenlenen terörist saldırıda, 21 Musevi öldü, 4 kişi yaralandı.
1987- Cumhuriyet tarihinin 3. referandumunda, 1982 Anayasası ile eski siyasetçilere konulan yasak oya sunuldu. YSK, sonuçları yüzde 50,16 ''evet'', yüzde 49,84 ''hayır'' olarak, yasağın kaldırılması yönünde açıkladı.
1991- Ressam Fahrünnisa Zeyd, Ürdün'ün başkenti Amman'da öldü.
1992- Sinema sanatçısı Cevat Kurtuluş vefat etti.
1998- Japon sinemasının büyük ustası Akira Kurosawa, 88 yaşında Tokyo'da öldü.
2004- İskenderun Körfezi'nde 4 yılı aşkın süredir bekletilen ''MV Ulla'' adlı gemi, taşıdığı 2 bin 200 ton ''toksik atık'' yüküyle battı.
2005- İçel'in Erdemli ilçesi Ayaş beldesinde (Elausa Sebaste) kazı çalışması yapan Roma La Sapienza Üniversitesi ekibi, MS birinci yüzyılda Romalılarca yaptırıldığı sanılan, bölgenin en büyük tapınağını buldu.
2007- Pankreas kanseri tedavisi gören İtalyan tenor Luciano Pavarotti 71 yaşında öldü.
2008- Ermenistan'ın başkenti Erivan'a giden Cumhurbaşkanı Gül, Ermenistan Cumhurbaşkanı Sarkisyan ile bir araya geldi. (A) Milli Futbol Takımı, Gül ve Sarkisyan'ın izlediği 19. Dünya Kupası Avrupa elemeleri 5. Grup'taki ilk maçında, Ermenistan'ı, Tuncay ve Semih'in golleriyle 2-0 yendi.
2010- İrlandalı rock grubu U2, İstanbul Atatürk Olimpiyat Stadı'nda konser verdi.
2011- Kahramanmaraş'ın doğal güzellikleri arasında yer alan Tekir beldesindeki Yeşilgöz Göleti'nde araştırma yapan ODTÜ Obruk Mağara Araştırma Grubu, Türkiye'nin en derin 5. mağarasını ortaya çıkardı.
2011- Türkistan'dan 1953'te Türkiye'ye göç eden ''Dünyanın en yaşlı kadını'' 121 yaşındaki Gaışhıkaan Sıhıkaan, 58 yıl sonra verilen nüfus cüzdanıyla Türk vatandaşı oldu.
2013- Milli Tenisçi İpek Soylu, ABD Açık Tenis Turnuvası'nda Belçikalı partneri Elise Mertens ile genç kızlarda çiftler kategorisinde yarı finale yükselerek, tarihi bir başarıya imza attı.
2016- AK Parti Dış İlişkilerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Mehdi Eker ile beraberindeki heyet, FETÖ elebaşı Fetullah Gülen'in iadesiyle ilgili temaslarda bulunmak üzere ABD'nin başkenti Washington'a gitti.
7 Eylül
1533- İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth, Greenwich'te doğdu.
1822- Portekiz sömürgesi Brezilya bağımsızlığına kavuştu.
1909- Amerikalı yönetmen Elia Kazan İstanbul'da doğdu.
1923- İkdam, Akşam, İleri, Tercümanı Hakikat, Tevhidi Efkar, Tanin, Vatan ve Vakit gazeteleri, dizgici grevi nedeniyle çıkamayınca, ortaklaşa ''Müşterek'' gazetesini yayımlamaya başladılar. Müşterek gazete iki hafta çıktı.
1936- İstanbul ve Ankara radyo şirketleri, satın alınarak devletleştirildi.
1936- Harp Okulu, İstanbul'dan Ankara'ya taşındı.
1938- Hatay Devleti Anayasası kabul edildi.
1946- Türkiye'de ilk büyük devalüasyon yapıldı. 1,83 TL olan ABD Doları'nın fiyatı, yüzde 54 artırılarak 2,83 TL'ye çıkarıldı.
1956- BM, Köleliğin, Köle Ticaretinin ve Köleliğe Benzer Kurum ve Uygulamaların Kaldırılması Ek Sözleşmesi kabul edildi.
1974- Şair Celal Sılay 60 yaşında öldü.
1977- İstanbul'da tüp gaz kuyrukları oluştu.
1982- Esenboğa katliamı sanığı Levon Ekmekçiyan ilk celsede ölüm cezasına çarptırıldı.
1986- Şili'de Pinochet suikasta uğradı, beş koruması öldü.
1988- Mimar Sedad Hakkı Eldem 80 yaşında öldü.
2005- Türk sinemasının jönlerinden Efkan Efekan, akciğer kanseri tedavisi gördüğü hastanede 70 yaşında öldü.
2011- ''Erat Sevkiyat Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'', Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Erbaş ve erlerin sevkiyatında, öncelikle havayolu olmak üzere, gidip gelmeye en uygun, kullanılması mutat ve emniyetli olan yol ve taşıtlar tercih edilmesine karar verildi.
2015- Başbakan Ahmet Davutoğlu, Çankaya Köşkü'nde düzenlediği basın toplantısında, '24 Temmuz'dan bu yana bütün güvenlik birimlerimize Türkiye'nin neresinde olursa olsun ve hangi şer mihraktan beslenirse beslensin terör örgütlerinin tümüyle tasfiyesi için kuvvetli bir siyasi iradeyle talimat verilmiştir.' dedi.
2016- Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (UUİ) 534 gün geçirerek 'uzayda kesintisiz en uzun süre kalan Amerikalı' olan astronot Jeff Williams, Dünya'ya döndü.
8 Eylül
1529- Kanuni Sultan Süleyman Budapeşte'yi fethetti.
1609- Mimar Sedefkar Mehmed Ağa, I. Ahmed'in isteği üzerine, Sultanahmed Külliyesi'nin inşasına başladı. Külliye, sekiz yıl sonra tamamlandı ve kullanıma sunuldu.
1862- Osmanlı Devleti ile Büyük Avrupa devletleri arasında İstanbul Protokolü imzalandı.
1931- Bulgaristan'da yayımlanan ''Yüzellilikler''in gazetesi ''Açık Söz'' kapatıldı.
1946- Bulgaristan'da referandum sonucu monarşi sona erdi.
1951- 48 BM üyesi ve Japonya arasında resmi barış anlaşması imzalandı.
1954- SEATO (Güney Asya Paktı) kuruldu.
1968- Balkan Atletizm Yarışmaları'nda maraton dalında İsmail Akçay birinci, Hüseyin Aktaş ikinci oldu.
1977- İkinci Milliyetçi Cephe hükümetinin ''Ekonomik İstikrar Önlemleri Paketi'' açıklandı.
2004- Kastamonu'nun Küre ilçesinde Etibank'a ait bakır madeninde, tünel çalışmaları sırasında kaynak yapılırken gaz sıkışması sonucu çıkan yangında 19 işçi öldü, 19 işçi yaralandı.
2011- Alevi çalıştayları sonucunda alınan kararlar doğrultusunda Alevilik, din kültürü ve ahlak bilgisi ders kitaplarında yer aldı. Buna göre, 2011-2012 eğitim öğretim yılından itibaren ilköğretim 4. sınıftan lise son sınıfa kadar din kültürü ve ahlak bilgisi ders kitaplarında Alevilik konusu işlenmesine karar verildi.
2015- Iğdır'dan yola çıkan ve Dilucu Sınır Kapısı'nda görevli polis memurlarını taşıyan servis minibüsü ile koruma görevi yapan otomobilin, Aralık ilçesine bağlı Hasanhan Köyü yakınlarından geçişi sırasında, uzaktan kumandalı bomba patlatıldı. Saldırıda 13 polis şehit oldu, 4 polis yaralandı. 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve eski bakanlardan Kemal Derviş'in yakın korumalığını yapan polis memuru Fehmi Şahin'in de şehit olan polisler arasında yer aldığı ortaya çıktı.
2015- F-16 ve F-4 uçaklarıyla yapılan bombardımanda Irak'ın kuzeyine kaçan gruptaki 35-40 terörist ile kamplardaki çok sayıda terörist etkisiz hale getirildi.
2016- Diyarbakır'da merkez Sur ve Silvan ilçe belediyelerine Kanun Hükmünde Kararname kapsamında valilikçe kayyum ataması yapıldı.
2016- Eski MHP Milletvekili Meral Akşener, partisinden ihraç edildi.
2016- Gün ışığından daha fazla yararlanmak amacıyla yaz saati uygulamasının her sene yıl boyu sürdürülmesine ilişkin karar, Resmi Gazete'de yayımlandı.
9 Eylül
1886- Bern uluslararası kopya hakları (Copyrights) konvansiyonu toplandı.
1921- Sakarya Savaşı'nda Mustafa Kemal Paşa, bazı komutanlarla ''düşmanın mukavemetinin kırıldığı'' Polatlı'nın kuzeyindeki Zafertepe'ye gelerek, Yunanlıların durumunu inceledi.
1922- 30 Ağustos Zaferi'nin kazanılmasının ardından Yunan ordularını önüne katan Türk orduları İzmir'e girdi.
1923- Halk Fırkası Tüzüğü onaylandı. Böylece CHP'nin kuruluşu gerçekleştirildi.
1933- İzmir Enternasyonal Fuarı'nın çekirdeğini oluşturan ''9 Eylül Panayırı''nın ilki, Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak tarafından açıldı.
1971- Boğaziçi Üniversitesi kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi.
1974- Keban Baraj ve Hidroelektrik Santrali açıldı.
1974- 11. Antalya Film Şenliği'nde, Altın Portakal Ödülü'nü Lütfü Ömer Akat'ın ''Düğün'' filmi aldı.
1976- Çin Halk Cumhuriyeti Lideri Mao Zedung öldü.
1982- Türkiye'nin Burgaz Konsolosluğu İdari Ataşesi Bora Süelkan, Ermeni teröristlerce öldürüldü.
1984- Sinema yönetmeni ve oyuncusu Yılmaz Güney, 47 yaşında Paris'te öldü.
1985- Tiyatro ve sinema oyuncusu Erkan Yücel, trafik kazasında öldü.
1991- Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu yeniden faaliyete geçti.
1993- ATV yayın hayatına başladı.
1993- İsrail ve Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) birbirlerini tanımayı kabul etti.
1993- Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) kuruldu.
1995- Türkiye Güzeli Yeşim Palandüz, Dünya Güzeli seçildi. Palandüz'den önce, Keriman Halis 1932'de Dünya Güzeli seçilmişti.
2008- Pakistan'da, suikasta kurban giden eski başbakanlarından muhalefet lideri Benazir Butto'nun eşi Ali Asıf Zerdari devlet başkanı oldu.
2009- İstanbul'da yaşanan sel felaketinde 26 kişi hayatını kaybetti.
2011- Korgeneral Mehmet Eröz, kamuoyunu yönlendirme amaçlı internet siteleri davası kapsamında tutuklandı.
2011- Gaziantep'te dünyanın en büyük mozaik müzesi niteliğini taşıyan Zeugma Müzesi açıldı.
2012- Irak mahkemesi, Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Tarık el-Haşimi ve korumalarından Ahmed Kahtan hakkında, gıyaplarında idam kararı verdi.
2012- Londra Paralimpik Oyunları sona erdi. Türkiye, oyunları 1 altın, 5 gümüş ve 4 bronz olmak üzere toplam 10 madalyayla tamamladı.
2013- Alkollü içkilerin 22.00-06.00 saatleri arasında perakende satışının yapılamayacağına ilişkin düzenleme yürürlüğe girdi.
2015- Diyarbakır'a giden HDP Eş Genel Başkanı Demirtaş, partisinin il başkanlığında düzenlediği basın toplantısında, 'Biri evinizi, partinizi yakıyorsa, sizi döverek öldürüyorsa ona karşı kendinizi savunmanız Türk Ceza Kanunu'na göre meşru müdafaa hakkıdır, insani ve vicdani olarak da haktır. Evinizi, iş yerinizi, partinizi, binanızı yakarak, katlederek, linç ederek saldırmaya gelenleri, anasından doğmaya pişman etme hakkınız da vardır' dedi.
Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, Demirtaş'ın bu açıklamaları nedeniyle hakkında 'Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyet Devletini, devletin kurum ve organlarını alenen aşağılamak, suç işlemeye alenen tahrik etmek, Cumhurbaşkanına hakaret ve terör örgütü propagandası yapmak' suçlarından soruşturma başlattı. Demirtaş'ın 'yasama dokunulmazlığının kaldırılması' talebi ile Adalet Bakanlığına fezleke gönderildi.
2016- Kuzey Kore, nükleer savaş başlıklarının gücünü ölçmek için nükleer patlama denemesi yaptı. 10 kilotonluk güce sahip deneme 5,3 büyüklüğünde bir yer sarsıntısını tetikledi.
2016- Türkiye ekonomisi, yılın ikinci çeyreğinde yüzde 4,5 büyüdü. Böylece Türkiye ekonomisi büyümesini üst üste 27 çeyrek sürdürdü.
10 Eylül
1623- Sultan IV. Murat tahta çıktı.
1920- Türkiye Komünist Partisi (TKP) Bakü'de kuruldu.
1921- Sakarya Savaşı'nda Türk karşı taarruzu başlatıldı ve Duatepe alındı.
1943- İstanbul Kapalıçarşı'da çıkan yangında 200'den fazla dükkan yandı.
1970- ABD'nin Türkiye'de haşhaş ekimini yasaklama önerisi Mecliste reddedildi.
1974- İstanbul'da Haliç Köprüsü hizmete girdi.
1976- İstanbul'a gelen İngiliz Havayolları'na ait yolcu uçağı ile Yugoslav yolcu uçağı Zagreb yakınlarında çarpıştı, 25'i Türk 176 kişi öldü.
1979- Şair Ceyhun Can 39 yaşında öldü.
1981- Picasso'nun Guernica tablosu 40 yıl sonra ABD'den İspanya'ya döndü.
1990- Ebru sanatçısı Mustafa Esat Düzgünman 70 yaşında öldü.
1998- Yardımlarıyla tanınan Semiha Şakir 93 yaşında İstanbul'da öldü.
2007- Pakistan'ın sürgündeki eski Başbakanı Navaz Şerif, yedi yıl aradan sonra ülkesine döndü. Havaalanında gözaltına alınan Şerif, daha sonra sınır dışı edildi.
2007- Oscar ödüllü Amerikalı komedyen, ABD'nin eski başkanlarından Ronald Reagan'ın ilk karısı Jane Wyman 93 yaşında öldü.
2009- Şehir içi sabit telefon hizmetlerinin rekabete açılması ve sabit telefonlarda numara taşınabilirliği uygulaması başladı.
2012- Sezonun 4. ve son ''Grand Slam'' turnuvası ABD Açık'ta tek erkekler finalini, İngiliz tenisçi Andy Murray kazandı.
2015- Hakkari Valiliği, Yüksekova ilçesinde, ikinci bir duyuruya kadar sokağa çıkma yasağı ilan edildiğini, ilçe merkezine giriş ve çıkışların yasaklandığını belirtti.
2016- 'Vali Atamaları Hakkında Karar' Resmi Gazete'de yayımlandı. Emniyet Genel Müdürlüğü görevine, İçişleri Bakanlığı Müsteşarı Selami Altınok atandı. Emniyet Genel Müdürü Celalettin Lekesiz, Ankara Valisi Mehmet Kılıçlar, Çanakkale Valisi Hamza Erkal ve Sinop Valisi Yasemin Özata Çetinkaya merkeze alındı.
Kaynak: AA
Devalüasyon, 'sabit kur sistemlerinde ödemeler dengesi açık veren ülkelerin ulusal parasının dış satın alma gücünün, hükümetler tarafından düşürülmesi' olarak tanımlanıyor. Eski Yunan ve Roma'da devalüasyon, paranın temsil ettiği maden miktarının azaltılmasıyla gerçekleştiriliyordu. Günümüzde ise yerli para biriminin değeri düşürülüyor.
Türkiye'de 1946, 1958, 1970, 1977, 1978, 1979, 1980, 1994 ve 2001'de büyük devalüasyonlar yapılarak, TL'nin dolar karşısındaki değeri ayarlandı.
Türkiye'de ilk büyük devalüasyon, 7 Eylül 1946'da, en büyük devalüasyon ise 4 Ağustos 1958'de gerçekleşti. TL'nin değeri ilk devalüasyonda yüzde 54,3, 1958'de ise yüzde 68,9 oranında düşürüldü.
Belli başlı öteki olaylar şöyle:
4 Eylül
1063- Büyük Selçuklu Devleti'nin kurucusu Tuğrul Bey öldü.
1682- İngiliz astronom Edmund Halley, daha sonra kendi adı verilen kuyruklu yıldızı gördü.
1886- Apaçi yerlilerinin şefi Geronimo, ABD birliklerine teslim oldu. Son büyük Amerikalı-yerli savaşı sona erdi.
1919- Sivas Kongresi, Mustafa Kemal Paşa'nın konuşmasıyla açıldı.
1932- Dünya Barış Konferansı, Avusturya'nın başkenti Viyana'da toplandı.
1935- İstanbul telefon şirketi, hükümet adına işletilmeye başlandı.
1936- İngiltere Kralı VIII. Edward, İstanbul'da Atatürk'ü ziyaret etti.
1970- Şili'de sosyalist lider Salvador Allende başkan seçildi.
1970- Prof. Dr. Erdal İnönü, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Rektörü oldu.
1990- Gazeteci yazar Turan Dursun, İstanbul'da uğradığı silahlı saldırıda yaşamını yitirdi.
1994- Grafiker Erim Gözen 55 yaşında öldü.
1994- Ressam Gül Derman 52 yaşında vefat etti.
1996- Abdi İpekçi cinayetinin sanıklarından Oral Çelik, İsviçre tarafından Türkiye'ye iade edildi. Çelik, 16 Eylül'de 17 yıl aradan sonra çıkarıldığı mahkemece tutuklandı.
2008- Emekli Tümgeneral Osman Pamukoğlu'nun kurucuları arasında bulunduğu ''Hak ve Eşitlik Partisi'' kuruldu.
2013- Yazar Yaşar Kemal'e, Ermenistan Kültür Bakanlığı tarafından 'Krikor Naregatsi' nişanı verildi.
2015- Dolar, ABD istihdam verisinin ardından 3 lirayı aşarak tarihi rekorunu kırdı.
2016- Van'ın Çaldıran ilçesi Tendürek Dağı bölgesinde yürütülen operasyonda, PKK'nın sözde Tendürek bölge sorumlusu 'Mahir' kod adlı Hakan Yeni etkisiz hale getirildi.
5 Eylül
1669- Girit, Osmanlı İmparatorluğunca ilhak edildi.
1938- Atatürk vasiyetnamesini yazdırdı. Vasiyet, 28 Kasım 1938'de açıldı.
1939- İstanbul müzeleri, II. Dünya Savaşı nedeniyle kapatıldı.
1945- Çok partili düzene geçişin ilk partisi olan Milli Kalkınma Partisi kuruldu.
1950- Başvuru fazlalığı yüzünden üniversite giriş sınavı uygulaması başlatıldı.
1955- İstanbul Sultanahmet'te yeni Adliye Sarayı hizmete açıldı.
1960- Boksör Muhammed Ali (Cassius Clay), Roma Olimpiyatları'nda şampiyon oldu.
1963- 20-21 Mayıs'ta askeri darbe girişiminde bulunan Albay Talat Aydemir, Ankara 1 Numaralı Sıkıyönetim Mahkemesince idama mahkum edildi.
1972- ''Filistinli Kara Eylül Hareketi'' militanları, Olimpiyat Oyunları için Münih'e gelen İsrailli sporculara ateş açtı; bir sporcu öldü, biri ağır yaralandı, dokuz kişi rehin alındı.
1973- Devlet film arşivinde yangın çıktı; Atatürk'ün tek kopyalı filmleri yandı.
1973- Dünyanın en uzun karayolu tüneli, İsviçre'nin St. Gotthard bölgesinde açıldı.
1990- Hükümete, yurt dışına asker gönderme ve Türkiye'de yabancı asker bulundurma yetkisi veren teklif, TBMM'de kabul edildi.
1991- Nelson Mandela, Güney Afrika'da başkan seçildi.
1993- Yazar Samim Kocagöz 77 yaşında öldü.
2006- Lübnan'a asker gönderilmesine ilişkin Başbakanlık Tezkeresi TBMM Genel Kurulunda kabul edildi. 533 milletvekilinin katıldığı açık oylamada; tezkereye 340 evet, 192 ret oyu verildi, 1 milletvekili de çekimser kaldı.
2011- Korgeneral İsmail Hakkı Pekin, kamuoyunu yönlendirme amaçlı internet siteleri davası kapsamında tutuklandı.
2012- Afyonkarahisar'da askeri mühimmat deposunda patlama meydana geldi. Genelkurmay Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada, patlamada 25 personelin şehit olduğu, 15 personelin yaralandığı açıklandı.
2012- Demokrat Parti eski Genel Başkanı Süleyman Soylu, AK Parti'ye katıldı. Genel Başkan ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, AK Parti Genişletilmiş Grup Toplantısı'nda Soylu'ya parti rozeti taktı.
2015- MHP Merkez Disiplin Kurulu, Başbakan Yardımcısı Tuğrul Türkeş'in partiden ihracına karar verdi.
2016- Afganistan'ın başkenti Kabil'de arka arkaya düzenlenen iki intihar saldırısında, 35 kişi hayatını kaybetti, 100'den fazla kişi yaralandı.
6 Eylül
1422- II. Murat, İstanbul kuşatmasını sona erdirdi.
1566- Kanuni Sultan Süleyman, Zigetvar yakınlarında öldü.
1938- Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu kuruldu.
1960- Türk Milli Güreş Takımı, Roma Olimpiyatları'nda serbest güreşte 4 altın, 2 gümüş madalya aldı.
1962- Iğdır'da deprem: 5 bin ev yıkıldı, 25 bin kişi evsiz kaldı.
1966- Yıldız Savaşları dizisi, NBC'de gösterilmeye başlandı.
1975- Diyarbakır Lice'de meydana gelen depremde 2 bin 385 kişi öldü.
1977- Yumurtalık'tan dış ülkelere ilk petrol sevkiyatı başladı.
1980- Sovyetler Birliği, Güney Kore Havayolları'na ait Boeing 747 uçağını düşürdü, 249 kişi öldü.
1982- Yazar Azra Erhat 67 yaşında öldü.
1986- İstanbul'daki Neva Şalom Sinagogu'na düzenlenen terörist saldırıda, 21 Musevi öldü, 4 kişi yaralandı.
1987- Cumhuriyet tarihinin 3. referandumunda, 1982 Anayasası ile eski siyasetçilere konulan yasak oya sunuldu. YSK, sonuçları yüzde 50,16 ''evet'', yüzde 49,84 ''hayır'' olarak, yasağın kaldırılması yönünde açıkladı.
1991- Ressam Fahrünnisa Zeyd, Ürdün'ün başkenti Amman'da öldü.
1992- Sinema sanatçısı Cevat Kurtuluş vefat etti.
1998- Japon sinemasının büyük ustası Akira Kurosawa, 88 yaşında Tokyo'da öldü.
2004- İskenderun Körfezi'nde 4 yılı aşkın süredir bekletilen ''MV Ulla'' adlı gemi, taşıdığı 2 bin 200 ton ''toksik atık'' yüküyle battı.
2005- İçel'in Erdemli ilçesi Ayaş beldesinde (Elausa Sebaste) kazı çalışması yapan Roma La Sapienza Üniversitesi ekibi, MS birinci yüzyılda Romalılarca yaptırıldığı sanılan, bölgenin en büyük tapınağını buldu.
2007- Pankreas kanseri tedavisi gören İtalyan tenor Luciano Pavarotti 71 yaşında öldü.
2008- Ermenistan'ın başkenti Erivan'a giden Cumhurbaşkanı Gül, Ermenistan Cumhurbaşkanı Sarkisyan ile bir araya geldi. (A) Milli Futbol Takımı, Gül ve Sarkisyan'ın izlediği 19. Dünya Kupası Avrupa elemeleri 5. Grup'taki ilk maçında, Ermenistan'ı, Tuncay ve Semih'in golleriyle 2-0 yendi.
2010- İrlandalı rock grubu U2, İstanbul Atatürk Olimpiyat Stadı'nda konser verdi.
2011- Kahramanmaraş'ın doğal güzellikleri arasında yer alan Tekir beldesindeki Yeşilgöz Göleti'nde araştırma yapan ODTÜ Obruk Mağara Araştırma Grubu, Türkiye'nin en derin 5. mağarasını ortaya çıkardı.
2011- Türkistan'dan 1953'te Türkiye'ye göç eden ''Dünyanın en yaşlı kadını'' 121 yaşındaki Gaışhıkaan Sıhıkaan, 58 yıl sonra verilen nüfus cüzdanıyla Türk vatandaşı oldu.
2013- Milli Tenisçi İpek Soylu, ABD Açık Tenis Turnuvası'nda Belçikalı partneri Elise Mertens ile genç kızlarda çiftler kategorisinde yarı finale yükselerek, tarihi bir başarıya imza attı.
2016- AK Parti Dış İlişkilerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Mehdi Eker ile beraberindeki heyet, FETÖ elebaşı Fetullah Gülen'in iadesiyle ilgili temaslarda bulunmak üzere ABD'nin başkenti Washington'a gitti.
7 Eylül
1533- İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth, Greenwich'te doğdu.
1822- Portekiz sömürgesi Brezilya bağımsızlığına kavuştu.
1909- Amerikalı yönetmen Elia Kazan İstanbul'da doğdu.
1923- İkdam, Akşam, İleri, Tercümanı Hakikat, Tevhidi Efkar, Tanin, Vatan ve Vakit gazeteleri, dizgici grevi nedeniyle çıkamayınca, ortaklaşa ''Müşterek'' gazetesini yayımlamaya başladılar. Müşterek gazete iki hafta çıktı.
1936- İstanbul ve Ankara radyo şirketleri, satın alınarak devletleştirildi.
1936- Harp Okulu, İstanbul'dan Ankara'ya taşındı.
1938- Hatay Devleti Anayasası kabul edildi.
1946- Türkiye'de ilk büyük devalüasyon yapıldı. 1,83 TL olan ABD Doları'nın fiyatı, yüzde 54 artırılarak 2,83 TL'ye çıkarıldı.
1956- BM, Köleliğin, Köle Ticaretinin ve Köleliğe Benzer Kurum ve Uygulamaların Kaldırılması Ek Sözleşmesi kabul edildi.
1974- Şair Celal Sılay 60 yaşında öldü.
1977- İstanbul'da tüp gaz kuyrukları oluştu.
1982- Esenboğa katliamı sanığı Levon Ekmekçiyan ilk celsede ölüm cezasına çarptırıldı.
1986- Şili'de Pinochet suikasta uğradı, beş koruması öldü.
1988- Mimar Sedad Hakkı Eldem 80 yaşında öldü.
2005- Türk sinemasının jönlerinden Efkan Efekan, akciğer kanseri tedavisi gördüğü hastanede 70 yaşında öldü.
2011- ''Erat Sevkiyat Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'', Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Erbaş ve erlerin sevkiyatında, öncelikle havayolu olmak üzere, gidip gelmeye en uygun, kullanılması mutat ve emniyetli olan yol ve taşıtlar tercih edilmesine karar verildi.
2015- Başbakan Ahmet Davutoğlu, Çankaya Köşkü'nde düzenlediği basın toplantısında, '24 Temmuz'dan bu yana bütün güvenlik birimlerimize Türkiye'nin neresinde olursa olsun ve hangi şer mihraktan beslenirse beslensin terör örgütlerinin tümüyle tasfiyesi için kuvvetli bir siyasi iradeyle talimat verilmiştir.' dedi.
2016- Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (UUİ) 534 gün geçirerek 'uzayda kesintisiz en uzun süre kalan Amerikalı' olan astronot Jeff Williams, Dünya'ya döndü.
8 Eylül
1529- Kanuni Sultan Süleyman Budapeşte'yi fethetti.
1609- Mimar Sedefkar Mehmed Ağa, I. Ahmed'in isteği üzerine, Sultanahmed Külliyesi'nin inşasına başladı. Külliye, sekiz yıl sonra tamamlandı ve kullanıma sunuldu.
1862- Osmanlı Devleti ile Büyük Avrupa devletleri arasında İstanbul Protokolü imzalandı.
1931- Bulgaristan'da yayımlanan ''Yüzellilikler''in gazetesi ''Açık Söz'' kapatıldı.
1946- Bulgaristan'da referandum sonucu monarşi sona erdi.
1951- 48 BM üyesi ve Japonya arasında resmi barış anlaşması imzalandı.
1954- SEATO (Güney Asya Paktı) kuruldu.
1968- Balkan Atletizm Yarışmaları'nda maraton dalında İsmail Akçay birinci, Hüseyin Aktaş ikinci oldu.
1977- İkinci Milliyetçi Cephe hükümetinin ''Ekonomik İstikrar Önlemleri Paketi'' açıklandı.
2004- Kastamonu'nun Küre ilçesinde Etibank'a ait bakır madeninde, tünel çalışmaları sırasında kaynak yapılırken gaz sıkışması sonucu çıkan yangında 19 işçi öldü, 19 işçi yaralandı.
2011- Alevi çalıştayları sonucunda alınan kararlar doğrultusunda Alevilik, din kültürü ve ahlak bilgisi ders kitaplarında yer aldı. Buna göre, 2011-2012 eğitim öğretim yılından itibaren ilköğretim 4. sınıftan lise son sınıfa kadar din kültürü ve ahlak bilgisi ders kitaplarında Alevilik konusu işlenmesine karar verildi.
2015- Iğdır'dan yola çıkan ve Dilucu Sınır Kapısı'nda görevli polis memurlarını taşıyan servis minibüsü ile koruma görevi yapan otomobilin, Aralık ilçesine bağlı Hasanhan Köyü yakınlarından geçişi sırasında, uzaktan kumandalı bomba patlatıldı. Saldırıda 13 polis şehit oldu, 4 polis yaralandı. 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve eski bakanlardan Kemal Derviş'in yakın korumalığını yapan polis memuru Fehmi Şahin'in de şehit olan polisler arasında yer aldığı ortaya çıktı.
2015- F-16 ve F-4 uçaklarıyla yapılan bombardımanda Irak'ın kuzeyine kaçan gruptaki 35-40 terörist ile kamplardaki çok sayıda terörist etkisiz hale getirildi.
2016- Diyarbakır'da merkez Sur ve Silvan ilçe belediyelerine Kanun Hükmünde Kararname kapsamında valilikçe kayyum ataması yapıldı.
2016- Eski MHP Milletvekili Meral Akşener, partisinden ihraç edildi.
2016- Gün ışığından daha fazla yararlanmak amacıyla yaz saati uygulamasının her sene yıl boyu sürdürülmesine ilişkin karar, Resmi Gazete'de yayımlandı.
9 Eylül
1886- Bern uluslararası kopya hakları (Copyrights) konvansiyonu toplandı.
1921- Sakarya Savaşı'nda Mustafa Kemal Paşa, bazı komutanlarla ''düşmanın mukavemetinin kırıldığı'' Polatlı'nın kuzeyindeki Zafertepe'ye gelerek, Yunanlıların durumunu inceledi.
1922- 30 Ağustos Zaferi'nin kazanılmasının ardından Yunan ordularını önüne katan Türk orduları İzmir'e girdi.
1923- Halk Fırkası Tüzüğü onaylandı. Böylece CHP'nin kuruluşu gerçekleştirildi.
1933- İzmir Enternasyonal Fuarı'nın çekirdeğini oluşturan ''9 Eylül Panayırı''nın ilki, Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak tarafından açıldı.
1971- Boğaziçi Üniversitesi kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi.
1974- Keban Baraj ve Hidroelektrik Santrali açıldı.
1974- 11. Antalya Film Şenliği'nde, Altın Portakal Ödülü'nü Lütfü Ömer Akat'ın ''Düğün'' filmi aldı.
1976- Çin Halk Cumhuriyeti Lideri Mao Zedung öldü.
1982- Türkiye'nin Burgaz Konsolosluğu İdari Ataşesi Bora Süelkan, Ermeni teröristlerce öldürüldü.
1984- Sinema yönetmeni ve oyuncusu Yılmaz Güney, 47 yaşında Paris'te öldü.
1985- Tiyatro ve sinema oyuncusu Erkan Yücel, trafik kazasında öldü.
1991- Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu yeniden faaliyete geçti.
1993- ATV yayın hayatına başladı.
1993- İsrail ve Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) birbirlerini tanımayı kabul etti.
1993- Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) kuruldu.
1995- Türkiye Güzeli Yeşim Palandüz, Dünya Güzeli seçildi. Palandüz'den önce, Keriman Halis 1932'de Dünya Güzeli seçilmişti.
2008- Pakistan'da, suikasta kurban giden eski başbakanlarından muhalefet lideri Benazir Butto'nun eşi Ali Asıf Zerdari devlet başkanı oldu.
2009- İstanbul'da yaşanan sel felaketinde 26 kişi hayatını kaybetti.
2011- Korgeneral Mehmet Eröz, kamuoyunu yönlendirme amaçlı internet siteleri davası kapsamında tutuklandı.
2011- Gaziantep'te dünyanın en büyük mozaik müzesi niteliğini taşıyan Zeugma Müzesi açıldı.
2012- Irak mahkemesi, Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Tarık el-Haşimi ve korumalarından Ahmed Kahtan hakkında, gıyaplarında idam kararı verdi.
2012- Londra Paralimpik Oyunları sona erdi. Türkiye, oyunları 1 altın, 5 gümüş ve 4 bronz olmak üzere toplam 10 madalyayla tamamladı.
2013- Alkollü içkilerin 22.00-06.00 saatleri arasında perakende satışının yapılamayacağına ilişkin düzenleme yürürlüğe girdi.
2015- Diyarbakır'a giden HDP Eş Genel Başkanı Demirtaş, partisinin il başkanlığında düzenlediği basın toplantısında, 'Biri evinizi, partinizi yakıyorsa, sizi döverek öldürüyorsa ona karşı kendinizi savunmanız Türk Ceza Kanunu'na göre meşru müdafaa hakkıdır, insani ve vicdani olarak da haktır. Evinizi, iş yerinizi, partinizi, binanızı yakarak, katlederek, linç ederek saldırmaya gelenleri, anasından doğmaya pişman etme hakkınız da vardır' dedi.
Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, Demirtaş'ın bu açıklamaları nedeniyle hakkında 'Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyet Devletini, devletin kurum ve organlarını alenen aşağılamak, suç işlemeye alenen tahrik etmek, Cumhurbaşkanına hakaret ve terör örgütü propagandası yapmak' suçlarından soruşturma başlattı. Demirtaş'ın 'yasama dokunulmazlığının kaldırılması' talebi ile Adalet Bakanlığına fezleke gönderildi.
2016- Kuzey Kore, nükleer savaş başlıklarının gücünü ölçmek için nükleer patlama denemesi yaptı. 10 kilotonluk güce sahip deneme 5,3 büyüklüğünde bir yer sarsıntısını tetikledi.
2016- Türkiye ekonomisi, yılın ikinci çeyreğinde yüzde 4,5 büyüdü. Böylece Türkiye ekonomisi büyümesini üst üste 27 çeyrek sürdürdü.
10 Eylül
1623- Sultan IV. Murat tahta çıktı.
1920- Türkiye Komünist Partisi (TKP) Bakü'de kuruldu.
1921- Sakarya Savaşı'nda Türk karşı taarruzu başlatıldı ve Duatepe alındı.
1943- İstanbul Kapalıçarşı'da çıkan yangında 200'den fazla dükkan yandı.
1970- ABD'nin Türkiye'de haşhaş ekimini yasaklama önerisi Mecliste reddedildi.
1974- İstanbul'da Haliç Köprüsü hizmete girdi.
1976- İstanbul'a gelen İngiliz Havayolları'na ait yolcu uçağı ile Yugoslav yolcu uçağı Zagreb yakınlarında çarpıştı, 25'i Türk 176 kişi öldü.
1979- Şair Ceyhun Can 39 yaşında öldü.
1981- Picasso'nun Guernica tablosu 40 yıl sonra ABD'den İspanya'ya döndü.
1990- Ebru sanatçısı Mustafa Esat Düzgünman 70 yaşında öldü.
1998- Yardımlarıyla tanınan Semiha Şakir 93 yaşında İstanbul'da öldü.
2007- Pakistan'ın sürgündeki eski Başbakanı Navaz Şerif, yedi yıl aradan sonra ülkesine döndü. Havaalanında gözaltına alınan Şerif, daha sonra sınır dışı edildi.
2007- Oscar ödüllü Amerikalı komedyen, ABD'nin eski başkanlarından Ronald Reagan'ın ilk karısı Jane Wyman 93 yaşında öldü.
2009- Şehir içi sabit telefon hizmetlerinin rekabete açılması ve sabit telefonlarda numara taşınabilirliği uygulaması başladı.
2012- Sezonun 4. ve son ''Grand Slam'' turnuvası ABD Açık'ta tek erkekler finalini, İngiliz tenisçi Andy Murray kazandı.
2015- Hakkari Valiliği, Yüksekova ilçesinde, ikinci bir duyuruya kadar sokağa çıkma yasağı ilan edildiğini, ilçe merkezine giriş ve çıkışların yasaklandığını belirtti.
2016- 'Vali Atamaları Hakkında Karar' Resmi Gazete'de yayımlandı. Emniyet Genel Müdürlüğü görevine, İçişleri Bakanlığı Müsteşarı Selami Altınok atandı. Emniyet Genel Müdürü Celalettin Lekesiz, Ankara Valisi Mehmet Kılıçlar, Çanakkale Valisi Hamza Erkal ve Sinop Valisi Yasemin Özata Çetinkaya merkeze alındı.