Sıcak Havayı Topraktan Geçirip Soğuk Hava Üretiyor
Harran Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü Enerji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüsamettin Bulut, bir fan yardımıyla yerin altına gönderdiği sıcak havayı yaklaşık 20 derece düşürerek soğuk havaya dönüştürüyor. Sitem düzenli çalıştığında sıcaktan kavrulan Şanlıurfalılar’ın serinlemesi için bir umut olacak.
Sistemin seralarda yaşanan don olaylarını önlemek ve evlerin ısıtılıp soğutulması gibi birçok alanda kullanılabileceğini vurgulayan Prof. Dr. Bulut, “Yaz mevsiminde Şanlıurfa’da özellikle Temmuz ve Ağustos aylarında 45 dereceye varan hava sıcaklığını biz bu sistemle 25-30 derece arasına getirerek soğuk hava elde edebiliyoruz. Dolayısıyla bu da hem enerji tasarrufu açısından, hem enerji verimliliği açısından hem de tamamen doğal bir kaynak olan toprak enerjisini kullanarak yapabiliyoruz” şeklinde konuştu.
Soğuk havayı da ısıtabiliyor
Soğuk havayı da yaklaşık 10-12 derece ısıtabildiklerini belirten Bulut, “Bir toprak ısı değiştiricisi, bir fan, yerin 2 ya da 3 metre derinliğinde dolaşan borulardan meydana gelmektedir. Kışın toprak sıcaklığı hava sıcaklığından daha yüksek olduğundan biz kışın soğuk havayı ısı değiştiricisine gönderdiğimizde sıcak hava alıyoruz. Bunu binaların ısınmasında kullanabiliriz. Yine benzer şekilde yazın ise dış ortam sıcaklığı toprak sıcaklığına göre daha yüksek olduğundan biz sıcak havayı gönderdiğimizde şu anda dışarısı 43 derece olmasına rağmen biz 26-27 derece soğuk hava elde edebiliyoruz. Bunu kışın sera ısınmasında da çok rahat kullanabilir ve serada ürünlerin donmasını engelleyebiliriz. Çünkü dış hava sıcaklığı sıfır dereceyken biz yerin altına gönderdiğimiz soğuk havayı ısı değiştiricisi vasıtasıyla 10-12 dereceye çıkartıp serayı dondan kurtarabiliriz veya 10-12 derecede dış hava sıcaklığı varsa bunu kışın 20 dereceye çıkartabiliriz. Benzer şekilde yazın da sıcak havayı yerin altına göndererek soğuk hava elde ederek binalara soğuk hava göndererek oranın iklimlendirmesini yapabiliyoruz” ifadelerini kullandı.
Enerji tüketimi 10 kat düşüyor
Normal bir soğutmada kullanılan enerjinin 10 katı daha az enerjiyle hemen hemen aynı seviyede soğuk hava elde edildiğini belirten Prof. Dr. Hüsamettin Bulut, “Tamamen doğal, sadece burada fan gücü dışında herhangi bir enerji harcamıyoruz. Dolayısıyla bunlarda yaptığımız hesaplarda bir watt başına 10 wattlık soğutma elde edebiliyoruz. Toprak dış ortama göre sıcaklığı sabit olan bir ortam. Dışarısı 43 derece ama burası gün boyunca 2 ya da 3 metre derinlikte toprak sıcaklığı 15-16 derecede sabit kalmaktadır. Büyük bir enerjiye sahip olan toprağın sıcaklığı değişmediğinden biz bu enerjiyi kış ve yaz aylarında havaya aktararak rahatça kullanabiliyoruz” dedi.
Sistem sayesinde topraktaki ısı değişikliğini yıl boyunca kontrol edebildiklerini dile getiren Bulut, ”Toprak enerjisinin potansiyelini ölçmek için sıcaklık ölçümleri yapıyoruz. Bir, iki, üç metredeki toprak sıcaklığı yıl boyunca nasıl değişiyor, içeri gönderdiğimiz hava ile dışarı çıkan hava sıcaklığını ölçerek sistemin verimliliğini, performansını hesaplıyoruz. Bunun için de veri kaydeden bir ölçüm sistemimiz var” diye konuştu.
Harran Üniversitesi bahçesine kurulan ve deneme aşamasında olan sistemden verim elde edildiği takdirde birçok alanda değerlendirilebilecek.