'Peygamberler Şehri'nde UNESCO Heyecanı

HALİL FİDAN - Dünyanın bilinen en eski tapınak merkezi Göbeklitepe Arkeolojik alanının, önümüzdeki yıl Dünya Kültür Mirasına aday gösterilecek olması Şanlıurfa'da heyecan oluşturdu.

Kent merkezine 18 kilometre mesafedeki Örencik Mahallesi yakınlarında bulunan ve ilk kez 1963'te İstanbul ve Chicago üniversitelerinden araştırmacıların yüzey çalışmaları sırasında fark edilen Göbeklitepe'deki kazılar 54 yıldır sürüyor.

Başta Kültür ve Turizm Bakanlığı olmak üzere birçok uluslararası kurum ve kuruluş tarafından 'Dünyanın en eski tapınak merkezi' olarak kabul edilen ve 5 yıl önce UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne alınan Göbeklitepe, 2018'de düzenlenecek 42. Dünya Miras Komitesi Toplantısı'nda Türkiye'nin adayı olacak.

UNESCO adaylığı için son hazırlıkların yapıldığı Göbeklitepe'nin, uzun yıllar daha iyi korunması ve sağlıklı kullanılması için de yürütülen yaklaşık 4 bin metrekarelik çelik çatı çalışmalarının kısa süre içinde tamamlanması öngörülüyor.

Kentte söz konusu durum heyecan oluştururken, valilik, belediye, turizmciler ve sivil toplum kuruluşları bölgenin tanıtımına katkı sağlayacak Göbeklitepe için çeşitli kampanyalar yürütüyor.

Ziyaretçiler, üst çatı çalışmaları nedeniyle geçici olarak ziyarete kapatılan Göbeklitepe'nin, Türkiye'nin 'en büyük müzesi' unvanını alan Şanlıurfa Müze Kompleksinde yer alan imitasyonlarını görme imkanı buluyor.

- 'Çalışmalar sürekli UNESCO'nun denetiminde olacak'

Şanlıurfa Kültür ve Turizm Müdürü Aydın Aslan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Göbeklitepe'nin 12 bin yıllık geçmişiyle dünya insanlık tarihini değiştirdiğini söyledi.

Göbeklitepe'nin UNESCO'ya dahil edilmesinin sevincini yaşadıklarını vurgulayan Aslan, şunları kaydetti:

'UNESCO zaten Göbeklitepe'nin hakkı, bununla ilgili çalışmalarımız devam ediyor adaylık dosyası hazırlandı, yetkililere teslim edildi, ön incelemeden de geçti. İnşallah 2018 yılında da Sayın Bakanımızın da açıklaması üzerine Türkiye'nin UNESCO adayı Göbeklitepe olacak. Ondan sonraki süreçte önemli koruma ve uygulama çalışmaları sürekli UNESCO'nun denetiminde olacak. Göbeklitepe ile ilgili yaptığımız her adımı ince eleyip sık dokuyoruz, çünkü burası sadece Şanlıurfa turizmi açısından değil bölge ve Türkiye turizmi içinde lokomotif görevi üstlenebilecek bir yer. Şu anda da alanda 6 milyon 600 bin avro bedelli üst çatı çalışmaları devam ediyor. Bunun tamamlanmasıyla birlikte alana ziyaretçi girişlerine izin vereceğiz. Şu aşamada geçici olarak ziyarete kapalı.'

Aydın Aslan, Şanlıurfa'nın sadece Göbeklitepe ile değil diğer tarihi ve turistik yerleriyle de ön plana çıktığını sözlerine ekledi.

- 'En eski tapınak merkezi'

Bölgesel Turist Rehberler Odası Başkanı Müslüm Çoban ise 'Dünyanın en eski tapınak merkezi' olduğu belirtilen ve 6 yıl önce UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne alınan Göbeklitepe'nin, tarihi değiştiren bir buluş olduğunu ifade etti.

Göbeklitepe'nin hak ettiği gibi UNESCO'ya dahil edilmesinin turizm açısından önemine vurgu yapan Çoban, şöyle devam etti:

'UNESCO ekibi eylül ayı içerisinde Şanlıurfa'ya gelecek ve Göbeklitepe'de incelemelerde bulunacaktır. Umut ediyorum ki o zamana kadar Göbeklitepe üst çatı kaplama işlemi bitmiş olur. Göbeklitepe'nin UNESCO Dünya Kültür Mirasına girmesi, Şanlıurfa'da turizm açısından çok güzel gelişmelere vesile olacaktır. Bu alan özellikle yabancı turistlerin ilgisini ve dikkatini çekiyor, bu da Şanlıurfa turizmi açısından daha çok turistin gelmesi demektir. Bunun sonucunda otellerimiz daha dolu kapasite ile çalışacak, turist rehberleri daha çok turlara çıkacak, esnaflarımız daha fazla kazanç elde edecektir.'

- 'Türkiye turizmine ivme kazandıracak'

Haliliye Belediye Başkanı Fevzi Demirkol da söz konusu alanın ilçe sınırları içinde yer aldığını hatırlatarak, 'Biz Göbeklitepe'yi tanıtırken 'Daha eskisi yok' sloganıyla hareket ediyoruz.' dedi.

Kentteki yoğun genç nüfusa istihdam sağlamak için turizmin önemine değinen Demirkol, 'Göbeklitepe yeterince tanıtılırsa dünyadaki tarih meraklılarının ilgi odağı haline gelecek ve Türkiye turizmine bir ivme kazandıracak ve katkı sağlayacaktır. Tarihin sıfır noktası olarak kabul edilen merkezin 2018'de düzenlenecek UNESCO 42. Dünya Miras Komitesi Toplantısı'nda, aday gösterilecek olması bizleri sevindirmiş ve heyecanlandırmıştır. Bu anlamda Kültür ve Turizm Bakanlığımıza teşekkür ediyoruz.' şeklinde konuştu.

Polonya'da gerçekleştirilen UNESCO 41. Dünya Miras Komitesi toplantısında Afrodisyas Antik Kenti Dünya Miras Listesi'ne dahil edilmişti. Afrodisyas ile Türkiye'nin Dünya Miras Listesi'ndeki varlık sayısı 17'ye ulaşmıştı.

- Göbeklitepe

İlk kez 1963'te İstanbul ve Chicago Üniversitelerinden araştırmacıların yüzey çalışmaları sırasında fark edilen Göbeklitepe'deki kazı çalışmaları o dönemden beri aralıksız sürüyor.

Berlin Alman Arkeoloji Enstitüsü ve Şanlıurfa Müzesince 1995'ten beri ortaklaşa yürütülen çalışmalarla neolitik döneme ait, boyları 3-6 metre, ağırlıkları da 40 ila 60 ton arasında değişen, yabani hayvan figürlü 'T' biçimli dikili taşlar, 8-30 metre çapında dairesel ve dikdörtgen şekilli dünyanın en eski tapınak kalıntıları, çok sayıda yabani hayvan figürü, insan heykeli ve yaklaşık 12 bin yıl öncesine ait olduğu belirtilen 65 santimetre uzunluğunda insan heykeli gibi tarihi eserler gün yüzüne çıkarıldı.