İngiltere-AB Arasındaki Cebelitarık Gerilimi

İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson, Cebelitarık üzerindeki egemenliklerinin değişmediğini ve değişmeyeceğini söyledi.

Johnson, Avrupa Birliği (AB) dışişleri bakanları toplantısı için bulunduğu Lüksemburg'da İngiltere, AB ve İspanya arasındaki Cebelitarık gerginliğiyle ilgili açıklamalarda bulundu.

Boris Johnson, 'Cebelitarık'ın egemenliği değişmedi ve değişmeyecek. Bu durum, Cebelitarık ve Birleşik Krallık halklarının açık onayı olmadan değişemez ve değişmeyecek de.' diye konuştu.

AB'nin, İngiltere'nin birlikten ayrılmasına (Brexit) yönelik müzakere taslağında, Cebelitarık'ın birlik ile bundan sonraki ilişkileriyle ilgili olarak İspanya'ya veto hakkı tanıması İngiltere’nin tepkisini çekmişti.

AB'nin müzakere taslağında, Brexit konusunda sağlanacak herhangi anlaşmanın, İngiltere ile İspanya arasında özel bir anlaşma olmadıkça Cebelitarık'a uygulanmayacağı kaydedilmişti.

İngiltere Başbakanı Theresa May dün ülkesinin Cebelitarık konusunda 'kararlı bir duruşu' olacağını duyurmuştu.

İngiltere Başbakanlık Sözcüsü, May'in Cebelitarık Bölgesel Başbakanı Fabian Picardo ile yaptığı telefon görüşmesinde muhatabına 'İngiltere, bölge halkının iradesine mugayir olarak başka bir ülkenin egemenliğine girmesine izin verecek bir düzenleme içine girmeyecek.' dediğini aktarmıştı.

May, ülkesinde, çarşamba günü AB’ye yolladığı 6 sayfalık 50. madde mektubunda Cebelitarık’ı anmamakla eleştiriliyordu.

- Falkland benzetmesi

İngiliz kamu yayın kuruluşu BBC’ye dün açıklamalarda bulunan, iktidardaki Muhafazakar Partinin kıdemli isimlerinden Lord Michael Howard da May'in Cebelitarık konusunda Margaret Thatcher’ın Falkland Adaları konusunda olduğu kadar kararlı olduğunu söylemişti.

Thatcher hükümetlerinde bakan olarak yer almış Howard'ın sözleri ülkede muhalefetteki Liberal Demokrat Parti tarafından 'savaş tehdidi' olarak nitelendirilirken, İşçi Partisi bunun Brexit müzakerelerinde fayda sağlayacak 'diplomasi'den uzak bir yaklaşım olduğunu açıklamıştı.

Arjantin 1982'de Falkand Adaları'nı işgal etmiş, dönemin İngiltere Başbakanı Thatcher Güney Atlantik'teki adaları geri almak üzere orduyu harekete geçirmişti. Adalar, 255 İngiliz, 655 de Arjantinli askerin öldüğü savaşın ardından yeniden İngiliz egemenliğine girmişti.

- 300 yılı aşkın İngiliz egemenliği

İspanya'nın güneyinde yer alan Cebelitarık yarımadası 300 yılı aşkın süredir İngiliz egemenliğinde bulunuyor. Savunma ve dışişleri konusunda İngiltere'ye bağlı olan bölge, diğer alanlarda kendi kendisini yönetiyor.

İspanya'nın da üzerinde hak iddia ettiği Cebelitarık, 1967 ve 2002’de yapılan iki referandumda da bu ülkenin egemenliğine girmeyi reddetmişti.

Kuzey Afrika sahiline 12 kilometre uzaklıkta bulunan ve İngiltere için stratejik önemi sık sık yinelenen Cebelitarık'ta, bu ülkenin önemli askeri üslerinden biri yer alıyor. Yaklaşık 7 kilometrekarelik bölgenin 30 bin sakini İngiltere vatandaşlığına sahip.

Tarih boyunca Akdeniz’in kapısı olarak askeri öneme sahip olan bölge, bugün turizm, online kumar ve finans merkezi olarak varlığını sürdürüyor.

Geçen çarşamba günü AB'ye yollanan ve Lizbon Anlaşması'nın üye ülkelerin birlikten ayrılma sürecini düzenleyen 50. maddesinin işletilmesi talebini içeren mektupla resmen başlayan Brexit sürecinin 2 yıl sürmesi, sonunda da İngiltere'nin Mart 2019'da AB'den ayrılması öngörülüyor.

İngiltere'de geçen yıl yapılan AB referandumunda seçmenlerin yüzde 52'si Brexit yönünde oy verirken, Cebelitarık'ta seçmenlerin yüzde 96'sı AB'de kalmaktan yana oy kullanmıştı.