İnternetin 'Kraliçeleri' Başarının Formülünü Verdi

MUSAB TURAN - Son yıllarda Türkiye'de pek çok internet girişimi başarıya ulaşırken kadınların, paylaşım ekonomisi, güven ilişkisi ve teknoloji ihracına dayalı iş modelleri dikkati çekiyor.

İnternet tabanlı iş fikirlerini hayata geçirerek hayallerine kavuşan internetin 'kraliçeleri' 8 Mart Dünya Kadınlar Günü dolayısıyla başarı hikayelerini AA'ya anlattı.

Ev hizmetleri alanında faaliyet gösteren Armut.com Kurucusu Başak Taşpınar Değim, Armut.com fikrinin kendi deneyimlerimden ortaya çıktığını belirterek, 'ABD’den Türkiye döndüğümüzde yeni evimiz için nakliye, temizlik, boya-badana gibi konularda yardıma ihtiyaç duyduk. Bu noktalarda aldığımız hizmetlerde çok kötü deneyimler yaşadık. Armut.com güvenilir hizmet verenlerin kolayca bulunabilmesi fikrinden doğdu ve 2011 yılının Kasım ayında kuruldu. Amacımız, ihtiyaç sahiplerinin güvenilir hizmet verenlere kendi geliştirdiğimiz teknolojiyi kullanarak kolayca ulaşmasını sağlamak ve hayatlarını kolaylaştırmak.' bilgilerini verdi.

Fikri hayata geçirmesinin hiç de kolay olmadığını anlatan Değim, Armut.com'un hizmet sektöründeki güven problemini geliştirdiği teknoloji ve müşteri deneyimine verdiği önemle çözdüğünü söyledi. Değim, 'Biz fikri hayata geçirirken öncelikle teknoloji kısmında uğraştık. Bundan sonra da pazar yerlerinde hem hizmet alan hem de hizmet veren taraflarını dengeli büyütmek gerekiyor. Bundan sonraki iki yıl da bu büyümeyi sağlamak ve ürünü iyileştirmek için kullandık. Pazar yerinin büyümesi ve network etkisini görebilmemiz 2,5 seneyi buldu.' ifadelerini kullandı.

- 'Başarı için iyi bir ekip olmak önemli'

Değim, Armut.com’u kurarken herhangi bir yatırım veya kredi desteği almadığını ifade ederek, 'Kendi birikimlerimle başladım. İlk yıllarımızda, harcamalarımızı çok dikkatli yaptım ve finansal süreçlere tamamen hakim oldum. Büyüme aşamasında uluslararası yatırım fonlarından büyük yatırımlar aldık. Hatta yakın bir dönemde Addventure ve Hummingbird fonlarından aldığımız toplam 11,2 milyon liralık yeni yatırım ile 2016 yılında Türkiye’deki en büyük internet yatırımına da imza attık.' diye konuştu.

'Sevdiğin işi yapmak ve yaptığın işe odaklanmak' felsefesiyle hareket ettiğini anlatan Değim, 'Büyük şirketteki işini, iyi maaşını bırakıyorsun, girişimcilik macerasına atılmaya değer mi? Hazır iş, hazır para varken akıl karı mı?' gibi çok sayıda yorum almıştım. Ama bunlar moralimi bozmadı tam tersine beni başarı yolunda hırslandırdı.' ifadelerini kullandı.

Girişimcilik alanında kadınların çok manevi destek görmediğini savunan Değim, kadın girişimcilere şu tavsiyelerde bulundu:

'Girişimci olmak isteyen ve bu ruhu taşıyan kişilere şunları söyleyebilirim: 'Bir fikrim var' demek bir girişimin hayata geçmesinde yeterli değil. Aynı fikirle yola çıkan girişimciler arasında gerçek tüketici ihtiyacını anlayabilenler, gerçek bir sorunu çözebilenler ve işini hep daha iyi yapmak için çok çalışanlar başarılı olabiliyor.

Girişimin dijital bir iş modeline sahip olması da girişimci ve ekibinin teknolojiyi iyi bilmesini gerektiriyor. Bence genç kızlarımıza, kadınlarımıza ihtiyaçları olan motivasyonu kendilerine benzer kadınların başarılı olabildiğini görmek veriyor. Ben açıkçası her geçen gün iş dünyasına yeni, güçlü iş kadını rol modellerinin katıldığını görmekten mutluluk duyuyorum.'

- 'Hiç değilse biriniz işe girseniz'

Eşi Çağlar Erol'la beraber fiyat karşılaştırma sitesi olarak temellerini attıkları ve bugün Türkiye’nin en büyük online uçak bileti satış sitesi konumuna gelen Enuygun.com’u kuran Nihan Çolak Erol ise Enuygun.com’un ikinci girişimleri olduğunu aktararak, 'Enuygun.com’a başladığımızda aslında oldukça tecrübeli girişimcilerdik. Ayrıca ilk işimiz olan cember.net’in kodlamasını da kendimiz yapmıştık. Bu nedenle teknoloji alanından kurucu ortağı olmayan pek çok internet girişimcisinin yaşadığı zorlukları kısıtlı şekilde yaşadık, hızla küçük ve güçlü bir yazılım ekibi oluşturduk. Fikir aşamasından, ilk versiyonun hayata geçmesi 2 ay gibi kısa bir sürede gerçekleşti.' bilgilerini verdi.

İş fikirlerini hayata geçirmek için aldıkları riskin olumsuz yorumlar aldığını söyleyen Erol, şunları anlattı:

'En büyük destekçim yola birlikte çıktığım eşimdi. Birlikte çok fazla zorluk yaşadık, ama her zaman birbirimize destek olarak büyük sorunların üstesinden geldik. Ailelerimizde hiç girişimci olmadığı için, bu kadar iyi okullardan mezun olup güzel şirketlerde çalıştıktan sonra düzenli geliri olan bir işe sahip olup kariyer yapmamızın bizim için daha doğru olacağını düşünüyorlardı. Açıkçası ikimizin de işlerimizden istifa edip, herşeyimizi cember.net’e adamakla aldığımız risk göz önüne alınınca çok da haksız sayılmazlardı. İlk başlarda duyduğumuz 'Boşverin bunları, düzenli iş bulun' cümleleri, ilerleyen aylarda 'Hiç değilse biriniz işe girseniz'e döndü. Cember.net’te edindiğimiz tüm bu tecrübe ve başarı, benzer bir başarıyı Enuygun.com’da ortaya koymamıza çok yardımcı oldu'

- 'Türkiye’de yatırım almak çok da zor değil'

Türk teknolojisini 14 ülkeye ihraç eden bir yazılım şirketi olan INSIDER'ın Kurucusu Hande Çilingir de e-ticaret sitelerine yönelik satışı artırmaya yarayan araçlar sağlayan bir yazılım şirketi olan INSIDER'i kurarken heyecanlandıklarını söyledi.

Teknoloji dünyasına hakim olduktan sonra yazılım konusunda adımlar atmaya başladıklarını anlatan Çilingir, şöyle konuştu:

'2017’nin ilk yarısında Insider teknolojisi 14 ülkede, global markalar tarafından kullanılır durumda. Buraya gelene dek, Türkiye’den çıkmış bir yazılım ürünü şirketi olmadığı için zorlandık. Eski işimiz de çevrim dışı bir iş olduğu için teknoloji dünyasını anlayabilmek, trendlere ayak uydurabilmek ve teknoloji sektörünün global ihtiyaçlarını özümseyebilmek için yaklaşık 8 ay çalıştık. Ancak bu sürenin sonunda yazılım sürecine başlayabildik. Biz teknoloji dünyasını araştırdık ve özümsedik ancak Türkiye’den çıkacak bir teknoloji ürün şirketi nasıl globale taşınır, nasıl konumlandırılır bunun cevabını verebilmek önemliydi.

Türkiye’de başarılı girişimciler için yatırım olanakları giderek çoğalıyor. Aslında Türkiye’de yatırım almak çok da zor değil. Biz Insider’ı ilk kurduğumuzda, bir önceki işimizden yaptığımız exit sayesinde ilk senesini biz finanse ettik. Bir senenin sonunda melek yatırımcılardan Seed yatırımımızı aldık ve geçtiğimiz yıl içinde Seri A yatırımımız tamamlandı.'

- 'Paylaşım ekonomisi, Avrupa ve Amerika’da oldukça revaçta olan bir iş modeli'

Memur bir ailenin kızı olan ve ABD’de burslu okuyan ModaCruz Kurucusu Melis Güçtaş da öğrencilik yıllarında benzincide de çalıştığını, garsonluk da yaptığını söyledi.

Endüstriyel tasarım okuyup üniversite bittikten sonra dijital bir start up şirketinde çalıştığını anlatan Güçtaş, paylaşım ekosistemine dayanan giyim işine girişini şöyle anlattı:

'Türkiye’ye kesin dönüş kararı aldığımda klasik hikaye, bavullarca eşyayla döndüm. Ancak yine de 'Giyecek hiçbir şeyim yok' modundaydım. Bu mod bir kadın olarak değişmedi ve bu noktada Türkiye’deki marka düşkünlüğünü ve özellikle üst segment marka ürün fiyatlarının yurt dışına oranla çok daha yüksek olduğunu gördüm. Elimdekileri elden çıkarıp nakde çevirmenin yollarını aramaya başladım. Elbette insan bazı ürünleri karşılıksız verebiliyor. Ancak şunu fark ettim ki özenle seçip aldığım ve benim için bir değeri olan ürünleri, değerini bilerek kullanacağını düşündüğüm kişilerin bir ücret karşılığında alması daha tatmin ediciydi.'

Kıyafetlerini elden çıkarabileceği bir platform arayışına girdiğini söyeyen Güçtaş 'Lüks marka ikinci el modaya hizmet eden bir platformun Türkiye’de henüz kurulmamış olduğunu fark ettim. Halbuki paylaşım ekonomisi, Avrupa ve Amerika’da oldukça revaçta olan bir iş modeli. Böylece Türkiye’de de benim gibi hisseden birçok kadın olduğunu düşünerek ModaCruz fikri aklıma geldi. Kendi kıyafetlerimi sitede satarak işe başladım. İlk zamanlar 309 ürünün yer aldığı siteye şu ana kadar 3 milyondan fazla ürün yüklenmiş durumda. Bugün 1 milyondan fazla kadın üyemiz var. Aylık ziyaret sayımız ise 5 milyon.' diye konuştu.

- 'Bu iş tutmaz, boşuna uğraşmayın'

'Kadınlar yaptıkları her türlü işe sımsıkı sarılıyor ve onu özenle yapıyor. İlişki kurmada, içgüdüleriyle hareket etmede ve uygun yaklaşımları sergilemede çok daha başarılılar.' diyen Güçtaş girişimcilere hitaben şunları söyledi:

'Bir gece anneme, babama ve kardeşime fikirden bahsettim. Bahsederken heyecandan ellerimin terlediğini çok iyi hatırlıyorum. Hepsi de heyecanıma ortak oldu ve her zaman desteklerini hissettim. Sanıyorum yeterince motive olduğunuzda, 'Şu kişi, beni en çok teşvik eden kişidir' diyemiyorsunuz. Çünkü en büyük teşviği içinizde buluyorsunuz zaten.

Ancak kabul etmeliyim ki bu süreçte hayatımı her anlamda en çok kolaylaştıran ve hemen her gün süreci yakinen takip eden kişi eşim oldu. Aynı vizyonu paylaşmadığımız birçok arkadaşımız, elbette ki 'Bu iş tutmaz, boşuna uğraşmayın' gibi yorumlarda bulundu. Ancak bu tarz yorumlara kulak tıkamak yapılacak en iyi şey.'