Edirne'de 'Lozan Ve İnönü' Konferansı
Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan, “Bugün Ulu Önderimizin, Atatürk’ümüzün, Mustafa Kemal’imizin, paşamızın Edirne’ye son kez gelişinin ama bir daha hiç gitmeyişinin 87. yıl dönümü” dedi.
Edirne Belediye Başkanlığı, Atatürk’ün Edirne’ye geldiği tarih olan 21 Aralık’ta, Edirne’nin ilk milletvekillerinden biri olan, Lozan Barış Antlaşması’nın kahramanı İsmet İnönü’nün torunu CHP Ankara Milletvekili Ayşe Gülsün Bilgehan, ‘Lozan ve İnönü’ isimli bir konferans verdi. ETSO Konferans Salonu’nda gerçekleştirilen konferansın açılış konuşmasını Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan yaptı.
21 Aralık tarihinin Edirne için çok önemli bir tarih olduğunu ifade eden Başkan Gürkan, “Bugün Edirne’nin, tarihi dönemler içerisinde çok önemli ve çok anlamlı günlerinden birisi. Bizi, sadece tarihsel gerçekliği ile değil duygusal olarak da çok etkileyen günlerden birisi. Çünkü bugün Ulu Önderimizin, Atatürk’ümüzün, Mustafa Kemal’imizin, paşamızın Edirne’ye son kez gelişinin ama bir daha hiç gitmeyişinin 87. yıl dönümü. Bugün Sevgili Gülsün Bilgehan ile Atatürk’ün Edirne’ye geliş töreninden dönerken ‘Ya dedi Recep, Atatürk buradan hiç gitmemiş ki.’ Ne kadar doğru bir tespit. Ve gerçekten buradan şehrimizin gurur timsallerinden biri olan Edirne Lisesi’ni, Edirne Lisesi’nin müdürü ve öğrencilerini de bir kez daha kutluyorum. Çünkü Edirne Lisesi, Türkiye’nin en eski liselerinden birisi. Bugün bize, bizleri çok duygulandıran bir program sundular Atatürk’le ilgili. Atatürk’ün sevdiği türkülerden tutunda Ayhan Tunca hocamın kitabında yazdığı gibi Atatürk’ün Edirne’ye dört kez gelişini anlatan olağanüstü güzel ve Atatürk’ü gerçek tanımı ile anlatan bir programları vardı. Çok etkilendim ve çok duygulandım. Edirne Lisemizi, Cumhuriyetimizin bu güzel lisesini bir kez daha kutluyorum. Sevgili Gülsün Bilgehan ile yıllardır konuşuyoruz. Edirne’de bir program yapalım. Konferans yapalım. Bir türlü denk getiremedik” ifadelerine yer verdi.
Edirne için İsmet Paşa’nın önemi büyük
21 Aralık’ta Atatürk’ün Edirne’ye gelişi, Lozan ve İnönü’nün hepsinin bir bütün olduğunu anlatan Gürkan, “Atatürk dediğinizde İnönü, İnönü dediğinizde Lozan, Lozan dediğinizde Atatürk. Bunların hiç birini, birbirinden ayırmak mümkün değil. Lozan bizim gururumuz. İsmet Paşa’nın Edirne için çok önemli bir yeri var. Cumhuriyetin kurucu meclisinin 23 Nisan 1920’de Edirne’nin 5 milletvekilinden biri de İsmet İnönü. Bunu çok Edirneli bilmiyor. Bunu görmek için 5 Mayıs’ta açtığımız Edirne Kent Müzesi’ni ziyaret edin. Oraya giderseniz, orada bütün bu tarihsel kronoloji anlatılıyor. 23 Nisan 1920’de 5 milletvekili var. 2’si Edirne’nin köklü ailelerinden, Trakya Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin kuruluşunda yer almış ailelerinden Faik Kaltakkıran ve Mehmet Şeref Aykut onun dışında 3 milletvekilimiz daha var Edirne’den Cafer Tayyar Eğilmez, bir diğeri şark cephesinin kumandanı, heybetli mareşal Kazım Karabekir ve Birinci İnönü ile İkinci İnönü Savaşlarının muzaffer kumandanı, yüzbaşıyken ilk askerlik hayatına Edirne’de başlayan ve Edirne’de dört yıl kalan, Osmanlı’nın her tarafını gezen ve her tarafında savaşan, sonra Atatürk ile beraber omuz omuza yürek yüreğe bu ülkeyi, bağımsız Türkiye Cumhuriyeti’ni, bağımsız vatan haline getiren İsmet İnönü. İnönü’nün bizim için bir önemi daha var. Lozan’a Edirne Milletvekili olarak katılan İsmet Paşa, Lozan’da bugün Edirne’nin en gözde en güzide yeri, kentimizin akciğerleri olan ve altını çizerek söylüyorum Meriç Nehri’nin batısındaki tek Türk toprağı olan Karaağaçı Lozan’la alarak, Edirne’ye ve Türkiye Cumhuriyeti’ne hediye eden kahraman. O Cumhuriyet sayesinde gariban çiftçi ailesinin çocuğu olan bu kardeşiniz, Cumhuriyeti’nin kazanımları, laik eğitimi ve fırsat eşitliği sayesinde 2011 yılında Lozan kahramanının torunuyla birlikte aynı partide milletvekilliği yapıyor. Bu Cumhuriyetin en büyük eserlerinden biridir. Herkesi eşit yurttaş olarak görmesi, tanıması ve başarısının önünü açması, cumhuriyet belki de bu. Bazen diyoruz ya; Cumhuriyet bir kadın devrimi diye. Cumhuriyet bir kadın devrimi, kesinlikle doğru ama Cumhuriyet aynı zamanda yoksul ama onurlu; gariban ama başarıya aç Türk Milleti’nin de bir başarısıdır. Cumhuriyet bunu başarmıştır” dedi.
“Adeta bir rüya da yaşıyorum”
Edirne’nin çok önemli bir kent olduğunu ifade eden CHP Ankara Milletvekili Ayşe Gülsün Bilgehan, “Bugün sabahtan beri adeta bir rüya yaşıyorum diyebilirim. Kendimi başka bir yerde hissettim. Sevgili Belediye Başkanımız Recep Bey, sabahtan beri bana Edirne’yi gezdirdi. 21 Aralık 1930’da Atatürk Edirne’ye geliyor. Ama ondan sonra buradan hiç ayrılmamış. Atatürk’ün gerçekten yaşadığı en önemli kentlerden birisi Edirne diye düşünüyorum. Atatürk, 21 Aralık 1930’da gelmiş ama ondan önce çok ilginç; tam 10 yıl önce 1920’de en yakın arkadaşı, silah arkadaşı, dava arkadaşını Edirne’ye yollamış milletvekili olsun diye. 23 Nisan 1920’da ilk olarak Edirne’den milletvekili seçilmiş. Lozan’ı imzalayan İsmet Paşa, Edirne Milletvekili olarak o imzayı atıyor. Bizim tapu senedi olarak gördüğümüz; bağımsızlığımızı, egemenliğimizi, sınırlarımızı belirlediğimiz, dünyaya ispat edilen, bir büyük imparatorluğun ardından kurulan Yeni Türkiye Cumhuriyeti’ni dünyaya kabul ettiren o Lozan Antlaşması’nı İsmet Paşa Edirne Milletvekili olarak imzalıyor. İnönü, 1964 yılında en son Edirne’ye gelmiş. Biz de İnönü ailesi olarak Edirne’yi hiç terk etmemişiz aslında” diye konuştu.
“Kendimi evimde hissettim”
Son günlerde yaşadığı sıkıntıları Edirne’de unuttuğunu dile getiren Bilgehan, “Kendimi evimde hissetim. Değerli Başkanımız ile birlikte bugün Edirne Lisesi öğrencilerinin sunumunu izlerken Ankara’dan gelen bir milletvekili olarak, TBMM’den gelen bir kadın olarak, içim rahatladı. Dedim ki; ‘Onlar buradan ayrılmamışlar. Bu çocuklar oldukça, oradaki genç kızlar, genç erkekler ve öğretmenleri oldukça, korkmaya gerek yok haklılar. Bizim büyüklerimiz Cumhuriyetin kurucuları, yeni kuşaklara, gençlere güvenmekte haklılar. Onları görünce içim rahatladı. Son günlerde yaşadığım sıkıntıları unuttum. Birlikte olunca, iyi bir eğitimle Cumhuriyet değerlerinin sonsuza kadar devam edeceğine inancımı Edirne’de bir kez daha yineledim. Sizin sayenizde, teşekkür ediyorum” dedi.
CHP Ankara Milletvekili Ayşe Gülsün Bilgehan, daha sonra Lozan Antlaşması, İsmet İnönü ve Mustafa Kemal Atatürk hakkında bilgiler verdi. Bilgehan, Türkiye’nin gündemine de değindi.
Bilgehan’a çiçek ve Edirnekari hediye eden Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan, İnönü Ailesi adına İsmet İnönü’nün torunu CHP Ankara Milletvekili Ayşe Gülsün Bilgehan’a 25 Kasım 2018’de Edirne’nin Kurtuluş’unun 96. Yıldönümünde Fahri Hemşehrilik Beratı takdim edeceklerini söyledi.
Recep Gürkan’ın bu teklifi karışında şaşkınlığını gizleyemeyen CHP Ankara Milletvekili Ayşe Gülsün Bilgehan, onur duyacağını söyledi.