Viyana'da 'Transdinyester' Görüşmeleri Yapıldı
Avusturya’nın başkenti Viyana’da, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) bünyesinde 5+2 (Moldova, Transdinyester, Ukrayna, Rusya Federasyonu, AGİT+Avrupa Birliği ve ABD) formatında gerçekleştirilen “Transdinyester” görüşmeleri yapıldı.
AGİT Transdinyester Uzlaşma Süreci Bürosu Başkanı ve Özel Temsilcisi Büyükelçi Wolf Dietrich Heim, “Uzun süredir gerçekleştirilen görüşmelerin ardından olumlu adımlar atıldı. 18 Kasım’da Gura Bicului ile Bychok köylerini birleştiren ve Dinyester Nehri üzerindeki köprünün yeniden açılmasını, görüşmeler açısından önemli bir ilerleme olarak görüyorum. Köprünün tekrar açılmasına ilişkin görüşmelerde ve protokolün imzalanma sürecinde her iki tarafın temsilcileri ve uluslararası gözlemciler yapıcı bir tutum sergilediler. 2016’nın Haziran ayında imzalanan Berlin protokolünde yer alan iki konuda anlaşıldı. Üzerinde ilk uzlaşılan konu, üniversite diplomalarının apostil edilmesi, Tiraspol Üniversitesinin diplomalarının apostil edilmesi, Transdinyester’deki öğrencilerin eğitim süreçlerini olumlu yönde etkileyecek ve hem komşu bölgelerdeki eğitim sistemine hem de Avrupa’daki üniversitelere entegre olmalarını sağlayacak. Her iki tarafa ekonomik ve siyasi açıdan olumlu getiriler sağlayacak ikinci konu telekomünikasyon. Mobil ve sabit hat ağları kurularak, sivil halkın iletişim imkanı artacak. Bu durumun ilişkilerin güçlenmesine zemin oluşturacağını düşünüyorum. Uzun yıllardır üzerinde tartışılan iki konuda da anlaşmaya varıldı. Moldova tarafından yönetilen Latin alfabesi ile eğitim veren okullar güvence altına alınacak, Dubasari bölgesindeki tarım arazileri kullanılabilecektir. 2018’in Şubat ayına kadar tarafların Transdinyester bölgesine ait araçların uluslararası trafikte yer almasına ilişkin sorunları çözeceklerine dair verdikleri sözü memnuniyetle karşıladık” dedi.
‘‘Her iki tarafın siyasi liderlerinin olumlu yaklaşımı sonucunda ilerleme kaydedildi’’
AGİT Moldova Misyonu Başkanı Büyükelçi Michael Scanlan ise, “Bugün ortaya çıkan sonuçlar yaklaşık bir yıldır yürütülen ve başta gözlemciler olmak üzere başmüzakerecilerin yapıcı tutumunun sonucudur. Her iki tarafın siyasi liderlerinin olumlu yaklaşımı sonucunda ilerleme kaydedildi. 25 yıl sonra açılan Gura Bicului-Bychok köprüsünün açılışında her iki tarafın siyasi lideri bir araya geldi ve sorumluluklarının farkında olduklarını ve değişim sürecinin devam edeceğini toplumlarına gösterdiler” diye konuştu.
Moldova’nın 1991’de Sovyetler Birliği’nden ayrılarak bağımsızlığını ilan etmesinden sonra Moldova ile Transdinyester arasında 1993’te AGİT bünyesinde başlayan çözüm görüşmeleri halen devam ediyor. Moldova içinde tek taraflı bağımsızlığını ilan eden ve Birleşmiş Milletler (BM) üyesi hiçbir devlet tarafından tanınmayan Transdinyester’in kendi siyasi yapısı, meclisi, ordusu, polisi ve posta sistemi bulunuyor. Moldova, Transdinyester bölgesinin kendi toprakları olarak kabul edilmesini, Rusya’nın desteğini alan Transdinyester ise ayrı bir devlet olarak tanınmak istiyor.