Dünyada 'ışık kirliliği' artıyor
Geceleri kullanılan yapay ışıklar nedeniyle Avrupa ve ABD’de yaşayanların yüzde 99’u ışık kirliliğine maruz kalıyor. Işık kirliliği, uyku bozukluklarıyla çeşitli fiziksel ve ruhsal hastalıklara davetiye çıkarıyor. Yapay ışıklardan hayvanlar da etkileniyor.
Science Advances dergisinde yayımlanan çalışma, dünya nüfusunun yüzde 83’ünün geceleri doğal halinden yaklaşık 10 kat daha fazla aydınlık bir gökyüzünün altında yaşadığını ortaya çıkardı.
Araştırmacılar, uydu verilerini ve dünyanın çeşitli bölgelerindeki yaklaşık 21 bin yerleşim biriminden sağlanan Gökyüzü Kalitesi Ölçümleri'ni kullanarak geceleri yapay ışıklarla aydınlanan dünyanın haritasını çıkardı.
Işık kirliliğinin özellikle gelişmiş ülkelerde giderek artan bir sorun haline geldiğini vurgulayan araştırmacılar, en fazla ışık kirliliğinin Avrupa ve ABD'de yaşandığını belirledi.
Haritaya göre, Avrupa ve ABD’de yaşayanların yüzde 99’u ışık kirliliğine maruz kalıyor.
Geceleri en parlak gökyüzü Singapur, Kuveyt ve Katar'da gözlemlenirken Çad, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Madakaskar’da yaşayanlar ise ışık kirliliğinden en az etkilenenler oldu.
Almanya’nın Potsdam kentinde bulunan Yer Bilimleri Araştırma Merkezi’nden Dr. Christopher Kyba, dünya nüfusunun yüzde 14’ünün yapay ışıklar nedeniyle gece görüşünü kullanamadığına dikkati çekti.
Çevredeki yapay ışıkların birçok farklı kaynaktan geldiğine işaret eden Kyba, 'Sokak lambaları, bunların en bilineni. Evlerimizde ya da iş yerlerimizde pencerelerimizden yansıyan ışıklar da bu kaynaklar arasında yer alıyor. Arabalarımızın farları ve ışıklandırılmış reklam panoları da ışık kirliliğine yol açıyor. İnsanlar, artık gece çok parlak olduğu için gökyüzüne bakarken de renkli gündüz görüşünü kullanıyor.' dedi.
Kyba, gökyüzünün geceleri en fazla alaca karanlık halini aldığını belirterek söz konusu durumun insanların yanı sıra geceleri faal olan hayvanları da etkilediğini söyledi. Kyba, ışık kirliliğinin uyku bozukluklarıyla çeşitli fiziksel ve ruhsal hastalıklara davetiye çıkardığını sözlerine ekledi.
Işık kirliliği, hayvanlar arasında en çok böcekler, kuşlar ve deniz kaplumbağalarını etkiliyor ve ölümcül sonuçlara yol açabiliyor. Yapılan bir araştırma, yumurtadan çıkan bebek kaplumbağaların yapay ışıklar yüzünden yollarını yitirerek denize ulaşamadığını ve öldüğünü ortaya çıkardı.
Işık kirliliği, dünya nüfusunun yüzde 3’ünün saman yolunu görmesine de engel oluyor.
Araştırmacılar, geceleri lambaların kullanılmadığı zaman kapatılmasıyla ışık kirliliğinin ve enerji kaybının önüne geçilebileceğini belirtti.