Finansal Piyasalarda 2016 Böyle Geçti (1)

Finansal piyasalarda 2016, bir önceki yıldan devralınan belirsizliklerin fiyatlanmasıyla negatif başlarken, ilk yarıda küresel ekonomik büyümeye yönelik tedirginlikler, Çin piyasalarındaki dalgalanma ve Birleşik Krallık'ın AB'den ayrılması piyasalara yön veren gelişmeler olarak öne çıktı Bu dönemde yurt içinde ise hisse senedi ve döviz piyasalarında pozitif havanın hakim olduğu görülürken, AK Parti Olağanüstü Büyük Kongresi, İsrail ve Rusya ile ilişkilerin normalleşmesi ve jeopolitik gelişmeler gündemin üst sıralarına yerleşti IMF ve OECD gibi uluslararası kuruluşların küresel ekonomiye ilişkin büyüme tahminlerini düşürdüğü ilk yarıda, Çin ekonomisi çeyreklik bazda yüzde 6,7 ile 2009'dan bu yana en zayıf büyüme performansını ortaya koydu Bu yıla 4 faiz artırımı beklentisiyle başlayan Fed, ABD ekonomisindeki toparlanma sinyallerine rağmen küresel ekonomi ve finans piyasalarındaki dalgalanmalar nedeniyle ilk yarıda bir türlü aksiyon alamadı. Bu süreçte PBoC piyasaları likidite enjektesi ile desteklerken, BoJ da ECB gibi negatif faiz uygulamasını benimseyen merkez bankaları arasına katıldı TCMB ise martta 13 ay aradan sonra sadeleşme yönünde adım atarak faiz koridoru üst bandında indirime gitti. Bankanın ilk yarıda yaptığı toplam faiz indirimi ise 175 baz puanı buldu BIST 100 endeksi ilk yarıyı 2015 yılı kapanışına göre yüzde 7,1 primle 76.800 puanın üzerinde tamamladı, dolar/TL ise 2,91 seviyelerinden 2,87'lere inerek yüzde 1,4 geriledi

Küresel finansal piyasalar 2016'ya, geçen yıldan devralınan jeopolitik, siyasi ve ekonomik sorunların yarattığı belirsizliklerle başlarken, ekonomik büyümeye yönelik endişeler, Çin piyasalarındaki volatilite ve Birleşik Krallık'ın AB'den ayrılması (Brexit) ilk yarıda piyasalara yön veren gelişmeler olarak öne çıktı.

İlk yarıda geçen yıldan devralınan belirsizliklerle mücadele eden finansal piyasalar, ikinci yarıda yoğunlaşan siyasi ve ekonomik gündemin yarattığı volatilite ile yön buldu. Bu dönemde yükselişe geçen dolar ve faizler yatırımcıların odak noktasına yerleşirken, pay piyasaları ise gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde iki ayrı tablo ortaya koydu.

ABD Merkez Bankasının (Fed) 2015'in son ayında, 9 yılın ardından ilk kez faizleri artırmasının etkisiyle 2016'ya negatif başlayan finansal piyasalarda, bu yıl 4 faiz artırımının gerçekleştirileceği fiyatlandı. Buna karşın Fed, ABD ekonomisindeki toparlanma sinyallerine rağmen küresel ekonomi ve finans piyasalarındaki dalgalanmalar nedeniyle ilk yarıda bir türlü aksiyon alamadı.

Yurt içinde ise hisse senedi ve döviz piyasalarında ilk yarıda pozitif havanın hakim olduğu görülürken, AK Parti Olağanüstü Büyük Kongresi, İsrail ve Rusya ile ilişkilerin normalleşmesi ve jeopolitik gelişmeler gündemin üst sıralarına yerleşti. Bu süreçte Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ise martta 13 ay aradan sonra sadeleşme yönünde adım atarak faiz koridoru üst bandında indirime gitti. Bankanın ilk yarıda yaptığı toplam faiz indirimi ise 175 baz puanı buldu.

Çin'de ilk yarıda açıklanan verilerin karışık bir görünüm sergilemesi ve ülke büyümesine ilişkin endişelerin devam etmesi küresel hisse senedi piyasalarında volatiliteyi artırdı. Bu dönemde Çin Merkez Bankası (PBoC) piyasaya likidite sağlama yoluna gitti. Bu gelişmeler sonrasında Şanghay bileşik endeksinin yılın ilk ayında yüzde 22,6 değer kaybetmesi de yatırımcıların ülkeye ilişkin yıl boyunca sürecek kaygılarının başlangıcı oldu.

Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) gibi uluslararası kuruluşların küresel ekonomiye ilişkin büyüme tahminlerini düşürdüğü ilk yarıda, Çin ekonomisi çeyreklik bazda yüzde 6,7 ile 2009'dan bu yana en zayıf büyüme performansını ortaya koydu. Bu dönemde Türkiye ise ilk çeyrekte yakaladığı yüzde 4,8'lik büyüme oranıyla Avrupa ekonomileri arasında ilk sıraya yerleşti.

Öte yandan Brent petrolün varil fiyatının 27,08 dolarla ocak ayında son 13 yılın en düşük seviyesini görmesi petrol ihracatçısı ülkeler için 2016'nın zor bir yıl olacağı sinyalini verdi.

Tüm bu gelişmeler sonrasında BIST 100 endeksi ilk yarıyı 2015 yılı kapanışına göre yüzde 7,1 primle 76.800 puanın üzerinde tamamladı, dolar/TL ise 2,91 seviyelerinden 2,87'lere inerek yüzde 1,4 geriledi.

Yılın ilk yarısında öne çıkan bazı gelişmeler şöyle:

6 Ocak

- Fed'in 15-16 Aralık toplantısına ait tutanaklar, tüm üyelerin kademeli faiz artırımı konusunda hemfikir olduğunu ortaya koydu.

7 Ocak

- PBoC, yuanın günlük referans kurunu bir önceki güne kıyasla yüzde 0,5 devalüe ederek orta noktasını 6,5646'ya çekti.

15 Ocak

- Rus hükümeti, bazı Türk şirketlerinin yaptırım kararlarından muaf tutulmasına yönelik tasarı yayımladı.

19 Ocak:

- TCMB faiz oranlarını değiştirmedi.

- IMF Dünya Ekonomik Görünüm Raporu'nda, küresel büyüme beklentisini 2016 için yüzde 3,6'dan yüzde 3,4'e çekti. Fon, 2017 yılına ilişkin küresel büyüme beklentisini ise yüzde 3,8'den yüzde 3,6'ya indirdi. Söz konusu raporda Türkiye'ye ilişkin herhangi bir değerlendirmeye yer vermeyen IMF, gelişen ülke grubuna yönelik büyüme beklentilerini de 2016 için yüzde 4,5’ten yüzde 4,3’e ve 2017 için yüzde 4,9’dan 4,7’ye indirdi.

- Çin'in 2015 yılına ilişkin büyüme verisi yüzde 6,9 ile yüzde 7 düzeyindeki hükümet hedefinin altında kaldı.

22 Ocak

- IMF Başkanı Christine Lagarde, kurumun başkanlığına yeniden aday olduğunu açıkladı.

26 Ocak

- TCMB, yüzde 5 olarak hedeflenen 2015 enflasyonunun yüzde 8,81 çıkması nedeniyle hükümete açık mektup gönderdi.

27 Ocak

- Fed faiz oranını değiştirmedi.

29 Ocak

- BoJ, negatif faiz uygulamasına geçerek merkez bankasında tutulan cari hesaplara uygulanan faizi yüzde eksi 0,1'e çekti. Banka, ayrıca parasal tabanın yıllık 80 trilyon yen artırılması programında değişiklik yapmadı.

4 Şubat

- İngiltere Merkez Bankası (BoE) yüzde 0,5 olan politika faizini ve 375 milyar sterlin olan varlık alım programı hedefini değiştirmedi.

8 Şubat

- Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası (VİOP), dünyanın en hızlı büyüyen 'türev ürünler piyasası' oldu.

10 Şubat

- Fed Başkanı Janet Yellen'ın Kongre'de yaptığı sunumda, finansal koşulların ekonomik büyümeyi daha az desteklediğine işaret etmesi ve para politikasının hiçbir şekilde önceden hazırlanmış patikada olmadığını vurgulaması bankanın faiz artırım sürecine ilişkin belirsizlikleri gündeme getirdi.

18 Şubat

- OECD, küresel ekonominin 2016'da son beş yılın en zayıf büyüme performansını kaydedeceği öngörüsünde bulunarak, küresel ekonomik büyüme tahminini 0,3 puan düşürdü ve yüzde 3'e çekti.

- Brüksel'de düzenlenen AB Liderler Zirvesi'nde Avrupa tarafında yılın en önemli gelişmeleri arasında gösterilen Brexit'e ilişkin referandum önerileri, sığınmacı krizi, terörle mücadele, Rusya'ya yaptırımların uzatılması gibi konular ele alınırken, İngiltere'nin AB'de kalması için anlaşmaya varıldı.

19 Şubat

- IMF Başkanlığına yeniden Christine Lagarde seçildi.

23 Şubat:

- TCMB faiz oranlarını değiştirmedi.

24 Şubat

- İngiltere Adalet Bakanı Michael Gove'un, AB zirvesinde ülkesinin üyelik koşullarıyla ilgili varılan anlaşmanın yasal açıdan bağlayıcı olmadığını savunması, Brexit belirsizliklerinin sürmesine yol açtı.

26 Şubat

- Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Türkiye'nin 'BBB-' olan kredi notu ve 'durağan' not görünümünü değiştirmedi.

- Gelişmeler sonucunda BIST 100 endeksi ocak ayındaki yükselişini şubatta da sürdürdü ve yüzde 3,2 değer kazandı. Dolar/TL ise 3 sınırını test ettiği şubat ayı sonunda 2,96 seviyelerinde dengelendi.

29 Şubat:

- PBoC zorunlu karşılık oranlarında 50 baz puan indirime gitti

10 Mart

- ECB, para politikasını genişletici yönde yeni kararlar aldı. Buna göre banka, mevduat faizini 10 baz puan düşürerek yüzde eksi 0,40'a çekerken, politika faizi ve marjinal borç verme faizlerini de 5'er baz puan azaltarak sırasıyla yüzde sıfır ve yüzde 0,25 düzeyinde belirledi. ECB ayrıca, varlık alım miktarını 60 milyar avrodan 80 milyar avroya yükseltti.

16 Mart

- Fed faiz oranlarında değişikliğe gitmezken, banka yetkililerinin 2016 için öngördüğü 4 faiz artırım beklentisi 2'ye düştü.

24 Mart

- TCMB faiz koridoru üst bandını yüzde 10,75'ten yüzde 10,50'ye düşürerek para politikasında sadeleşme yolunda ölçülü bir adım attı. Merkez Bankası böylece, 24 Şubat 2015'ten 13 ay sonra faizlerde indirime gitmiş oldu.

31 Mart

- Türkiye ekonomisinin 2015'te yüzde 4 büyüdüğü açıklandı. Böylece Türkiye ekonomisi, 2015'in son çeyreğinde yakalanan yüzde 5,7'lik gayrisafi yurt içi hasıla artışıyla üst üste 25 çeyrek büyüdü

- Mart ayında dolar/TL yüzde 5 gerileyerek 2,97 seviyelerinden 2,81'lere kadar indi. BIST 100 endeksi ise yükselişini 3'üncü aya taşıyarak 83.000 puanın üzerine çıktı.

6 Nisan

- Standard & Poor's Türkiye'nin kredi not görünümünü 'negatif'ten 'durağan'a çevirdi

8 Nisan

- Moody's, olası değerlendirme takviminde yer alan Türkiye kredi notu değerlendirmesini pas geçti.

12 Nisan

- IMF, 2016 küresel ekonomik büyüme tahminini yüzde 3,4'ten yüzde 3,2'ye çekti. Kuruluş söz konusu tahminini Türkiye için ise yüzde 3,2'den yüzde 3,8'e yükseltti

15 Nisan

- Çin ekonomisi yılın ilk çeyreğinde yüzde 6,7 ile 2009'dan bu yana en zayıf büyüme performansını kaydetti.

17 Nisan

- Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC), Katar'ın başkenti Doha'da gerçekleştirdiği toplantıda, petrol arzına sınırlama getirilmesi yönünde karar alamadı

19 Nisan

- Erdem Başçı, TCMB başkanlığı görevini Murat Çetinkaya'ya devretti.

20 Nisan

- Murat Çetinkaya'nın ilk kez başkanlık yaptığı PPK toplantısında, faiz koridoru üst bandı 50 baz puan düşürülerek yüzde 10'a çekildi.

26 Nisan

- Yılın 2. Enflasyon Raporu'nda 2016 ve 2017 enflasyon beklentileri değiştirilmedi.

27 Nisan

- Fed, iktisadi faaliyetin yavaşladığına işaret ederek, faiz oranlarını değiştirmedi.

4 Mayıs

- Ahmet Davutoğlu, AK Parti Merkez Yürütme Kurulu'nun 22 Mayıs'ta olağanüstü kongreye gitme kararı aldığını, kongrede genel başkanlık için aday olmayı düşünmediğini bildirdi

22 Mayıs

- Binali Yıldırım'ın AK Parti Genel Başkanı olmasının ardından siyasi belirsizlik gündemden düştü

24 Mayıs

- TCMB, faiz koridoru üst bandını yüzde 10'dan yüzde 9,5'e indirdi.

10 Haziran

- Türkiye ekonomisi bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 4,8 büyüdü. Türkiye ekonomisi, bu büyüme oranıyla Avrupa ekonomileri arasında ilk sıraya yerleşti.

15 Haziran

- Fed politika faizini, iş gücü piyasasındaki yavaşlamayı gerekçe göstererek beklendiği gibi sabit tuttu. Fed, bu yıla ilişkin 25 baz puanlık iki faiz artış beklentisini ise değiştirmedi.

21 Haziran

- TCMB küresel oynaklıklarda yaşanan artışa karşın politika araçlarının ekonominin şoklara karşı dayanıklılığını artırdığını belirterek faiz koridoru üst bandını yüzde 9,50'den yüzde 9'a çekti.

23 Haziran

- Birleşik Krallık'ta yapılan referandumdan İngiltere'nin AB'den ayrılması kararı çıkarken, bu durumun AB'nin temellerinin çatlamasına ve ciddi bir finansal türbülansa neden olabileceği endişeleri gündeme geldi. Söz konusu gelişmenin etkisiyle İngiliz sterlini dolar karşısında tarihi düşük seviyeye geriledi.

28 Haziran

- İstanbul Atatürk Havalimanı'ndaki terör saldırısı sonrası jeopolitik riskler gündemi meşgul etti.

(Sürecek)

Kaynak: AA