ABD kabul etti: Yanlışlıkla vurduk
Suriye'nin Deyr Ez-zur kentinde 17 Eylül'de koalisyon güçlerinin Beşşar Esed rejimi askerlerini vurmasıyla ilgili soruşturmasını tamamlayan ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığından (CENTCOM) yapılan açıklamada, DEAŞ hedefi sanılarak düzenlenen hava saldırısındaki birçok 'insan kusuruna' vurgu yapıldı.
Soruşturma sonucunda, söz konusu askeri üssün 'DEAŞ hedefi sanılarak yanlışlıkla vurulduğunun' kabul edildiği bildirildi. CENTCOM, ellerindeki istihbarat bilgilerinin değerlendirilmesi sonucunda üssün DEAŞ hedefi olduğu kanısına varılmasının 'yanlış' olduğunu kaydetti.
Soruşturma raporuna göre vurulan hava üssündeki unsurlar Suriye rejimi askerleri olduğunu gösteren herhangi bir bayrak ve benzeri bir işaret taşımıyorlardı. Bir insansız hava aracından alınan görüntülerin değerlendirilmesi sonucunda söz konusu hedefin DEAŞ hedefi olduğuna karar verildiğini kaydeden soruşturma sorumlusu Tuğgeneral Richard Coe, 'Bu unsurlar DEAŞ unsuru gibi davranıyorlardı.' ifadelerini kullandı.
- Saldırı kararındaki 'insan kusurları'
Ancak raporda belirtilen 'değerlendirme sürecinin yanlış işletilmesindeki insan kusurlarının çokluğu', koalisyon saldırılarının nasıl planlandığıyla ilgili soru işaretlerine neden oldu.
Açıklamada söz konusu üsse saldırı düzenlenmesi kararı, 'daha önceden belirlenmiş bir hedef' ile 'anlık karar verilmiş bir hedef' unsurlarının birleşimi olarak tanımlandı ve 'hibrit hedef' şeklinde betimlendi. Fakat bu açıklama, hedefin vurulmasının önceden alınan bir karar mı, yoksa anlık bir karar mı olduğuna ilişkin soru işaretlerini tam olarak gideremedi.
Ayrıca üssün insansız hava aracından gelen görüntülere göre vurulduğu, ancak üsle ilgili tüm değerlendirmelerin ilgili üst makamlara yeterince aktarılmadığı belirtildi. Bu da koalisyon unsurları arasındaki karar alma sürecinin ne şekilde işlediğine ilişkin yeni soruları gündeme getirdi.
- Rus askeri yetkilisi 27 dakika bekledi
Son olarak, vurulan üssün Esed rejimine ait olduğunu bildirmek için özel hattan arayan Rus askeri yetkilinin, 27 dakika telefonda muhatabını beklediği ve bu sürenin de oldukça uzun olduğu da bir başka 'insan kusuru' olarak not edildi. Kritik bir bölgedeki bir Rus askeri yetkilisinin neden bu kadar uzun süre bekletildiği sorusu da net bir şekilde cevaplandırılamadı.
Tavsiye bölümünde bundan sonra ABD ile Rusya askeri yetkilileri arasında daha hızlı iletişim kurulması ve 'çatışmasızlık' mutabakatına sadık kalınması gerektiği de belirtildi.
Açıklamada, koalisyonun hava saldırılarını yöneten komutanlardan Korgeneral Jeff Harrigian'ın, 'Bu örnekte kendi yüksek standartlarımızı yakalayamadık; daha iyisini yapmalıyız.' cümlesi de yer aldı.
17 Eylül'de Rusya Savunma Bakanlığı, ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerinin Suriye'nin doğusundaki Deyr Ez-zur kentinde Esed rejimine ait bir askeri üssü vurduğunu açıklamıştı. Rusya Savunma Bakanlığı, Suriyeli yetkililerin kendilerine 62 rejim askerinin öldüğü, 100’den fazla askerin de yaralandığı bilgisini verdiğini ifade etmişti.
CENTCOM, vurulan üsle ilgili yazılı açıklama yaparak, söz konusu hedefe 'DAEŞ hedefi sanılarak' hava saldırısı düzenlendiğini ve Rus yetkililerin bilgilendirmesi üzerine koalisyon güçlerinin hava saldırılarını durdurduğunu açıklamıştı. Aynı açıklamada, 'Koalisyon güçleri, Suriye askeri unsuru olduğu bilinen bir hedefi bilerek vurmaz.' değerlendirmesi yapılmıştı.
Obama yönetimi adına konuşan üst düzey bir yetkili de, ABD yönetiminin 62 Suriye rejimi askerinin 'kasıtsız bir şekilde vurulması sonucu öldürülmesinden üzüntü ve pişmanlık duyduğunu' bildirmişti.