UAEA'den Kuzey Kore'ye Çağrı

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Yukiya Amano, Kuzey Kore'nin nükleer programının endişe kaynağı olmaya devam ettiğini belirterek 'Kuzey Kore'yi bütün BM Güvenlik Konseyi kararları ve UAEA ilkelerine uymaya davet ediyorum' dedi.

Amano, UAEA Yönetim Kurulu Toplantısı'nda yaptığı konuşmada, Birleşmiş Miletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin 2231 (2015) sayılı kararı çerçevesinde İran’ın denetlenmesi ve onaylanmasına ilişkin geçici gündemle toplandıklarını söyledi.

İran'ın nükleer anlaşma kapsamında yükümlülüklerini yerine getirdiğini kaydeden Amano, böylece nükleer anlaşmanın 'uygulama' safhasına geçildiğini yineledi. Amano, İran'ın Güvence Denetimleri Anlaşması'nın Ek Protokolü'nü uyguladığının altını çizdi.

- Denetimler Bölümü'nde ofis kurulacak

İran'ın gerekli adımları tamamlamasını onaylamanın 'karmaşık ve zaman baskısı altında' yoğun bir çalışma gerektirdiğini ifade eden Amano, nükleer anlaşma kapsamında İran'ın yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğini denetlemeye ve onaylamaya devam edeceklerini vurguladı.

EK Protokolün uygulanması ve nükleer anlaşma kapsamında yapılacak denetim ve onaylama işlemlerinin öngörülebilir bir maliyet artışına neden olduğunu kaydeden Amano, en kısa sürede ek maliyet ve ihtiyaçları da içeren 2017 yılı için güncel bütçe tasarısını sunacağını aktardı.

Onaylama ve denetleme çalışmaları için katkıda bulunan bütün üye ülkelere memnuniyetini dile getiren Amano, 'Yeni sorumluluklarımızı yerine getirmek için İran'daki faaliyetler, denetim ve onaylama işlemlerini yapmak için Ajans'ın Denetimler Bölümü'nde bir ofis kurulmasını planladım. Bu ofis, mevcut İran Görev Gücü'nün yerini alacak. Değişiklik herhangi bir ek maliyet gerektirmeyecek' dedi.

Nükleer anlaşmayla bağlantılı onaylama ve gözetleme faaliyetlerinin istisnai olduğunu ve emsal oluşturmadığını kaydeden Amano, nükleer anlaşmanın uygulamaya başlanmasının ardından İran ve UAEA arasında ilişkilerin yeni bir dönemin başlangıcı olduğunu belirtti.

- Kuzey Kore'ye çağrı

Amano ayrıca Kuzey Kore'nin nükleer programının endişe kaynağı olmaya devam ettiğini söyledi. Kuzey Kore'nin yeni nükleer silah denemesi yaptığını hatırlatan Amano, bunun BM Güvenlik Konseyi kararlarının açık ihlali olduğunu ifade ederek 'Kuzey Kore'yi bütün BM Güvenlik Konseyi kararlarına ve UAEA'nın ilkelerine uymaya davet ediyorum' diye konuştu.

Amano, Kuzey Kore'nin nükleer faaliyetlerinin barışçıl bir şekilde çözülmesi için hazır olduklarını bildirdi.

- 'Bizim beklemeye zamanımız yok'

Toplantı sonrasında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Amano, Ajans'ın sadece İran'ın nükleer faaliyetlerini denetlemediğini, nükleer güvenlik, emniyet ve sürdürülebilir kalkınma konularında merkezi rol oynadığını söyledi.

UAEA'nın tarihi sınamalarla karşı karşıya olduğunu belirten Amano, işlerini en iyi şekilde yapmak için 'zaman baskısı' altında çalıştıklarını ifade etti. Amano, zaman baskısının kimlerden geldiğine yönelik soru üzerine insanlardan veya ülkelerden kaynaklanmadığını kaydederek 'Zaman baskısı faaliyetlerimizden kaynaklanıyor. Bizim beklemeye zamanımız yok. İşimizi zamanlı yapmak zorundayız' dedi.

- 'Kalmak istiyorum'

Yeniden ajansın başkanlığına aday olup olmayacağına ilişkin soru üzerine Amano, 'Bu duruma bağlı. Ben 2009'da seçildiğimde İran'ın nükleer sorunun çözüleceğini kimse hayal bile etmiyordu. Üye ülkelerin kalmam ve devam etmem konusunda talepleri var. İhtiyaç varsa ben de kalmak istiyorum. Çünkü kurum içerisinde zaman sınırlaması yok' diye konuştu.

UAEA Başkanlığı için Ekim 2016'da seçim yapılacak.

Amano, Ajans'ın iş yükünün arttığını ve bütün ülkelerin daha fazla işbirliğine ihtiyaç duyulduğunu sözlerine ekledi.