İsrail'de Doğalgaz İhracatı Tartışması

İsrail Bankası Makro Ekonomi ve Politika Birimi Başkanı Adi Brender, doğalgaz ihracatının daha az değerli hale geldiğini, küresel piyasada doğalgaz fiyatlarındaki düşüşle eş zamanlı olarak gazın sıvılaştırılmış taşıma maliyetinin arttığını belirtti.

İsrail’in Globes gazetesinde yer alan habere göre, Brender, İsrail'in Knesset Meclisi üyelerinden Yael Cohen Paran’ın İsrail’in doğalgaz ihracatı ile ilgili sorususuna, 'Mevcut koşullarda gazın ihracat fiyatı düşmeye devam ettiğinde, yatırımdan beklenen getiri ve risk maliyeti gibi etkenlerin değişmediği varsayımında bile gazın ihracatı daha az değerli hale geliyor” yanıtını verdi.

Brender konuya ilişkin yanıtında, 'Küresel piyasada doğalgaz fiyatlarındaki düşüşle eş zamanlı seyreden gazın sıvılaştırılmış (LNG) taşıma maliyeti de artıyor. İsrail doğalgazının ihracatı daha az değerli hale geliyor. Bu değişimler doğalgaz ihracatı projelerinin uygulanabilirliğinin hesaplanmasında önemli unsurlar arasında bulunuyor' ifadelerini kullandı.

Paran’ın Avrupa’nın İsrail gazını almak konusundaki tavrının ne seviyede olduğu sorusuna karşılıksa Brender, İsrail Bankasının bunu hesaba katmadığını kaydetti.

Halen sadece Mısır’da faaliyette bulunan şirketlerle yapılan kontratları dikkate aldıklarını belirten Brender, 'Gazın satış fiyatı direkt olarak Avrupa piyasasıyla değil, Mısır’daki şirketlerle yapılan görüşmelere göre kararlaştırıldı, dolayısıyla bizim hesaplamalarımız Mısırlı şirketlerle yapılan kontratlardaki potansiyel fiyatlardan, taşıma maliyetinin düşülmesiyle yapıldı” değerlendirmesinde bulundu. Doğu Akdeniz'deki sahalarından çıkarılacak gazı Mısır'a ve bu ülkedeki sıvılaştırma tesisleri ile diğer pazarlara satmayı amaçlayan İsrail, son dönemde Mısır'ın kendi gaz ihtiyacını karşılayabilecek keşifleri ve iki ülke arasındaki tahkim süreci gibi nedenlerle, bu hedefinde zorluk yaşıyor.

- İsrail-Mısır doğalgaz ticareti sallantıda

Geçmişte Mısır'dan gaz alırken yeni keşifler sayesinde bu ülkeye ve diğer potansiyel pazarlara gaz satmak isteyen İsrail'de gazın ticarileştirilmesi ve ihracatı konusunda ise ciddi muhalefet oluştu.

İsrail'deki düzenleyici otoritenin, gaz sahalarında tekelleşme oluştuğu yönündeki uyarıları ve ülkedeki diğer kesimlerin endişelerine rağmen, İsrail Başbakanı Netanyahu gaz sahalarıyla ilgili anlaşmayı 2015'in Aralık ayında onayladı.

Geçen hafta sonunda ise İsrail ile Mısır arasındaki doğalgaz boru hattının sahibi ve işletmecisi East Mediterranean Gas Company (EMG) şirketinin avukatı Niv Sever, İsrail Ulusal Altyapı, Enerji ve Su Kaynakları Bakanı Yuval Steinitz’e Mısır'a doğalgaz ihracıyla ilgili gönderdiği mektupta hukuki ve teknik bir dizi imkansızlıkları sıraladı. Sever, İsrail’in Tamar isimli diğer bir doğalgaz sahasından Mısır’daki Dolphinus Holding’e gaz gönderilmesinin rekabete zarar vereceği gerekçesiyle, şirketin böyle bir anlaşmada hiçbir şekilde taraf olmayacağını belirtmişti.

Son gelişmeler üzerine İsrailli üst düzey yetkililer, doğalgazın bir boru hattı ile Türkiye'ye, buradan da Avrupa pazarına gönderilmesi konusunda görüşmelerin devam ettiğini duyurmuştu. Türkiye ise böyle bir projenin gerçekleşmesi için halen Mavi Marmara olayından kaynaklanan tazminat ve Gazze'ye uygulanan ablukanın tamamen kaldırılması şartlarının yerine getirilmesi gerektiğine dikkati çekmişti.