Baş Dönmesi Birçok Hastalığın Habercisi
Toplumda en çok karşılaşılan sağlık sorunlarından olan baş dönmesinin, aslında vücudun birçok bölgesindeki hastalıkları haber veren bir uyarı mekanizması olduğu ve tedavilerinin de tıbbın farklı branşlarını ilgilendirdiği belirtildi.
Baş ağrısından sonra en sık görülen halk sağlığı sorunu olan baş dönmesinin toplumun yüzde 20-30’unda görüldüğünü kaydeden Başkent Üniversitesi Adana Uygulama ve Araştırma Merkezi Nöroloji Bölümü Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Karataş, çoğunlukla selim rahatsızlıkları işaret eden baş dönmelerinin bazı hallerde de ciddi hastalıkların habercisi olduğunu ifade etti.
FARKLI BELİRTİLERİ VAR
Doç. Dr. Karataş, tıpta “uzayda yalancı hareket hissi” olarak tanımlanabilen, hastalarca “fırıl fırıl dönüyor” diye tarif edilen baş dönmesi belirtisinin; vertigo (gerçek baş dönmesi), ataksi (dengesizlik), presenkop (bayılma hissi) ve dizziness (psikojenik baş dönmesi) olarak sınıflandırıldığını söyledi.
Vertigo ya da “gerçek baş dönmesini”; hastanın kendisinin ya da çevresinin “fırıl fırıl dönüyor” diye tarif ettiği durum olduğunu, beraberinde genellikle bulantı, kusma, terleme ve dengesizlik gibi yakınmaların da eşlik ettiğini kaydeden Dr. Karataş, “ Bazı hastalar hiç hareket edemezler ve gözlerini kapatıp öylece dururlar. Bu durum iç kulakta yer alan denge salyangozu ya da ilgili sinirlerden oluşan vestibüler sistem hastalığında ortaya çıkar. Bu tablo, nöroloji ve KBB uzmanlarının ilgi alanındadır” dedi.
BAZILARI DENGEYİ BOZAR
Ataksi ya da dengesizlikte; gerçek bir dönme algısı, terleme, bulantı ve kusma olmayıp, tamamen denge bozukluğu söz konusu olduğunu, beyin, beyincik, omurilik ya da periferik sinirlerin hastalığında görülen bu durumun nöroloji uzmanlarının konusu olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Mehmet Karataş şöyle devam etti:
Presenkop ya da bayılma hissi ise; dönme olmaksızın bayılacakmış gibi olma duygusudur. Beraberinde genellikle terleme, solukluk ve çarpıntı vardır. Bu da daha çok kan basıncı düşmeleri ya da yükselmesi sırasında ya da kan şekerinin düşmesi gibi durumlarda görülür. Bu durum kardiyoloji, dahiliye, endokrin gibi branşları ilgilendirir. Dizziness ya da psikojenik baş dönmesi ise daha çok iyi tanımlanamayan baş dönmesi olup, gerçek bir dönme olmaksızın dönecekmiş gibi hissetme, panik, korku ile birliktedir. Bu tablonun da psikiyatri uzmanlarınca izlenmesi gerekir.
Hastaların baş dönmesi diye tanımladıkları şikayetlerin, birçok farklı hastalıktan kaynaklanabileceğini ifade eden Başkent Üniversitesi Adana Uygulama ve Araştırma Merkezi Nöroloji Bölümü Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Karataş, hastaların bu durumlarda ilk olarak nöroloji ya da KBB uzmanlarınca değerlendirilip, ilgili branşlara yönlendirilmesi gerektiğini kaydetti.
EN SIK GÖRÜLENLER
Karataş, sözlerini en sık görülen baş dönmesi nedenleri hakkında açıklama yaparak sürdürdü.
“Pozisyonelvertigo’nun; hastaların yatakta dönerken ya da baş- boyun hareketleri sırasında kısa süreli baş dönmesinden şikayet ettikleri durum olduğunu ve kolayca yapılabilen, pozisyonel testlerle teşhis edilip, mekanik manevralarla başarıyla tedavi edildiğini belirten Doç. Dr. Karataş, “Psikojenikvertigo ise, stres hallerinde, daha çok belli yerlerde (kapalı yer, asansör, kalabalık vs) ortaya çıkar; dengesizlik ve düşecekmiş gibi olma ve tutunma ihtiyacı ile birlikte, korku, endişe, panik, çarpıntı ile beraber seyreder. Bu hastaların muayeneleri normaldir; nöroloji ve psikiyatri uzmanları tarafından tedavi edilmelidir” diye konuştu.
Doç.Dr.Karataş, iç kulakta yer alan denge sinirinin iltihabı sonucu gelişen, genellikle gripalinfeksiyon sonrası şiddetli baş dönmesi, bulantı, kusma ve dengesizlikle karakterize olan vestibülernörit denilen hastalığın ise nöroloji ve KBB uzmanlarınca ilaçla tedavi edildiğini söyledi.
BEYİN DAMAR HASTALIĞINA BAĞLI OLABİLİR
Genellikle orta yaşta başlayan, birkaç saat süreli, baş dönmesi, çınlama ve kulakta dolgunluk atakları ile seyreden bir iç kulak hastalığı olan Meniere hastalığının KBB uzmanlarınca; migrende sık görülen baş dönmesinin ise nöroloji uzmanlarınca tedavi edildiğini kaydeden nöroloji uzmanı Doç.Dr.Mehmet Karataş, şunları söyledi:
“Ayrıca beyin damar hastalıkları, orta ve ileri yaşta ortaya çıkan baş dönmelerinden sorumlu olabilir. Bu hastalarda genellikle hipertansiyon, diyabet, kolesterol yüksekliği, kalp hastalığı gibi başka damar hastalıkları ve şişmanlık gibi riskler de bulunur. Özellikle beyin damar hastalıkları (kanama, tıkanma) sonucu gelişmiş baş dönmesi en ciddi sonuçları olabilen gruptur. Bu grup hastaların nöroloji uzmanı tarafından ivedilikle değerlendirilmesi ve izlenmesi gerekir.”