Türkiye 'Devrim'İni Unutmadı

Cumhuriyet’in 38’inci yılında biri siyah, biri de beyaz olmak üzere 4 buçuk ay gibi kısa bir sürede Eskişehir Demiryolu Fabrikaları’nda üretilen Devrim, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı törenlerine yetiştirilmek için Eskişehir’den buharlı trenle Ankara’ya doğru yola çıkarıldı. Sabaha karşı Ankara’ya ulaşan iki Devrim otomobili o zamanlar Sıhhiye semtinde bulunan Ankara Demiryolu Fabrikası’na indirildi. Manevra imkanı sağlamak için depolarına yalnızca birkaç litre benzin kondu. 29 Ekim sabahı, Devrimler motosikletli oldukça kalabalık bir trafik ekibinden oluşan eskortun arasında yola çıktı. Eskorttakilerin, benzin alma işinden haberleri olmadığı için, Mobil’e uğramadan yola devam ettiler. Meclis’in önüne gelindiğinde durum anlaşılmış ve acele getirilen benzin beyaz arabaya konulmuştu. Siyah arabaya konacağı sırada ise Cemal Paşa Meclis’in önüne gelmiş ve Anıtkabir’e gitmek üzere siyah Devrim otomobiline binmişti. Yola çıktıktan 100 metre kadar sonra motor öksürerek durdu. Cemal Paşa’nın “Ne oluyor?” sorusuna direksiyondaki Yüksek Mühendis Rıfat Serdaroğlu, “Paşam, benzin bitti” cevabını verdi. Paşa’dan özür dilenerek beyaz Devrim’e geçmesi rica edildi. Buna uyan Cemal Paşa Anıtkabir’e beyaz otomobil ile gitti.

4 DEVRİMDEN SADECE BİRİSİ GÜNÜMÜZE ULAŞTI

Ertesi gün bütün gazetelerde “100 metre gidip bozuldu” başlığı atılan siyah Devrim arabası, aynı gün Hipodrom’daki geçit törenine katılmış ama ne bundan ne de Cemal Paşa’nın Anıtkabir’e bir başka Devrim otomobili ile gittiğinden söz edilmişti. Yalnızca haber, yorum ve fıkralarda harcanan bunca paranın boşa gittiğinden bahsedilmişti. Bunun üzerine ise Türkiye’nin ilk yerli otomobili Devrim’in seri üretimi başlamadan bitmişti. 1961 yılında 4 adet üretilen Devrim otomobillerinden sadece birisi günümüze ulaşırken Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayi A.Ş. (TÜLOMSAŞ) Eskişehir bahçesinde, özel olarak yapılan camlı garajda muhafaza edilen Devrim otomobili halen çalışır durumda bulunuyor.

Türkiye’nin ilk yerli otomobili bugün 54’üncü yaşını kutlarken Eskişehir’de bulunan beyaz ‘Devrim’ 29 Ekim dolayısıyla Türkiye’nin dört bir tarafından ziyaretçi akınına uğradı. 7’den 70’e herkesin ilgiyle karşıladığı ‘Devrim’i görmek isteyen vatandaşlar, arabayı inceledikten sonra bol bol hatıra fotoğrafı çektirdi. Ziyarete büyükleriyle gelen minikler de arabayla son dönemlerin vazgeçilmezi “selfie” çekmeyi ihmal etmezken beyaz ‘Devrim’i hayranlıkla izlediler.

“BU ARABA SADECE BİR METAL PARÇASI DEĞİL”

Sakarya’dan Devrim’i görmeye gelen Ahmet Faruk Boya, Eskişehir’e ilk kez geldiğini ve ‘Devrim’i de görmek istediğini belirtti.

Ziyaretinin ‘Devrim’in doğum gününe denk gelmesine sevindiğini söyleyen Boya, “Benim görüşüm, bu araba sadece bir metal parçası değil. Bu araba, bu toprakların istese neler yapabileceğinin bir göstergesidir. Çok güzel bir şey ama üzerinden 50 yılı aşkın bir zaman geçmesine rağmen devamının gelmemesi de kötü olmuş, keşke devamı gelseydi. İnşallah bundan sonra devamı gelecek. Bu araba da zaten Cumhuriyet Bayramı’nda ilk olarak halkın önüne çıkmıştı, talihsiz bir olaydan dolayı da üretimi durduruldu. İnşallah yeni yapılacak olan teknolojik araçlarımızda bu tarz sıkıntılar çıkmaz ve Türk Milleti’ne yakışır bir şekilde daha güzel araçları önümüze sunarlar” dedi.

“DEVRİM’İ GÖRÜNCE ÇOK DUYGULANDIM”

İstanbul’dan bir tur firmasıyla Eskişehir’e ziyarete geldiğini ifade eden Kenan Gölbaşı isimli vatandaş ise, ‘Devrim’i ziyaret etmeyi özellikle istediklerini aktardı. Gölbaşı, “Gelirken otobüste Devrim hakkında bilgiler verildi.

Görünce de çok duygulandım. Devrim, o günleri, o dönemleri yansıtıyor. Yolda gelirken, rahmetli Cemal Paşa’nın bu araba hakkındaki güzel fikirlerini duyup mutlu olduk. Bugün de zaten Cumhuriyet Bayramı olduğu için biraz daha heyecanlıyız. Araba ilk günkü gibi duruyor. Buda tabi ki Türk başarısı. Keşke yollarda olsaydı, şimdiki nesil de bu arabadan yola çıkarak daha iyi projelere imza atsalardı ve Türk’ün gücünü dünyaya gösterseydik” şeklinde konuştu.

Büyükleriyle beraber ‘Devrim’i ziyarete gelen çocuklar da arabayı çok sevdiklerini ve sık sık görmeye geleceklerini ifade ettiler.